همه ما می‌دانیم که عرضه و فروش آثار هنری هدف اصلی بیشتر هنرمندان است و بسیاری آن را جزو سخت‌ترین فعالیت‌های دنیا می‌دانند، چرا که تصور می‌کنند تنها ثروتمندان حاضرند تا برای خرید یک اثر هنری هزینه کنند. این امر گاه به قدری دست نیافتنی به نظر می‌رسد که بعضی از هنرمندان انگیزه خود را برای یافتن راه های فروش آثار هنری از دست می‌دهند.
بنابراین آنها برای رسیدن به چنین هدف و غایتی نیازمند سازوکاری هستند تا بتوانند از طریق آن کار هنری خود را در معرض نمایش خریداران قرار دهند و بدین ترتیب وقت و پول صرف شده خود را جبران کنند.
اولین سوالی که ذهن هنرمند فعال و علاقه‌مند به ورود به بازار هنر را مشغول می‌کند این است که چه آثاری خلق کند تا نظام عرضه و تقاضا مشتاق بازاریابی برای آنها باشد و چه کارهایی از نظر این نظام نادیده گرفته می‌شوند؟
برای پاسخ به این سوال قبل از هر چیز باید هر دو نظام عرضه و تقاضا مطالعه شوند. در این مقاله از وبلاگ پروانه قصد داریم تا به بررسی نظام عرضه و فروش آثار هنری و نقش و وظایف خود هنرمند به عنوان تولید کننده بپردازیم، پس همراه ما باشید.
تکیه بر خود در عرضه و فروش آثار هنری
یکی از راه‌های مهم برای فروش آثار هنری یافتن بازار مناسب برای آنهاست. بعضی از هنرمندان خودشان این کار را به عهده می‌گیرند و برخی دیگر آن را به واسطه‌هایی چون گالری دارها می‌سپارند. مزیت فعالیت به صورت مستقل این است که هنرمند می‌تواند اثر هنری را با هر بزرگی و کوچکی، قابل فهم بودن یا نبودن و به دور از شرایط و مقتضیات خاص اجرا کند و از تمام قید و بندهای عرضه و فروش آثار هنری رها باشد.
اما نکته منفی آن کمبود وقت برای خلق اثر هنری است. به عبارت دیگر کارهای روزانه اغلب مانع آفرینشگری و مطالعه بازار می‌شوند و یا از لحاظ موضوع و محتوا چنان هنرمند را درگیر می‌کنند که جایی برای بدعت و نوآوری او باقی نمی‌گذارند.
این کار روزانه حتی می‌تواند با هنر در ارتباط باشد مانند عکاسان تبلیغاتی که برای سفارش‌دهندگان کار می‌کنند، اما زمانی برای هنرآفرینی از طریق دیدگاه شخصی خود ندارند. بنابراین اغلب تعداد کمی از این هنرمندان می‌توانند از طریق عرضه و فروش آثار هنری درآمد کسب کنند و بقیه به تدریس و یا کارهای دیگر مشغول می‌شوند.
حال چه به عنوان هنرمند مستقل و چه هنرمندی که با کمک واسطه های فروش اثر هنری وارد بازار می‌شوید باید موارد زیر را در نظر داشته باشید تا وظایف خود را به عنوان تولید کننده اثر هنری آشنا بشناسید.
سبک کاری‌تان را با نیاز بازار فروش آثار هنری هماهنگ کنید
شیوه‌ای ثابت در کار هنری‌تان بکار بگیرید. یعنی آثاری خلق کنید که حتی در مراکز خرید و فروش آثار هنری در خارج هم قابل شناسایی باشند. رسیدن به یک سبک واحد می‌تواند ضامن موفقیت شما در عرضه و فروش آثار هنری باشد. بنابراین قبل از هرچیز باید درباره خریداران و سلیقه آنها مطالعه کنید.
شما باید مانند یک کارشناس آثار هنری سبک‌های پرطرفدار را بشناسید و شیوه کاری خود را هماهنگ با آنها پیش ببرید. به این کار بازاریابی آثار هنری می‌گویند. یعنی پیش از تولید اثر هنری، ابتدا مشتریان خود را پیدا کنید و سپس با سبکی منطبق با سلیقه و خواست آنها دست به خلق آثار هنری بزنید.
این نکته را در نظر داشته باشید که هر نوع کسب و کار حتی از نوع تجارت آثار هنری فقط بخشی از سلیقه جامعه را می‌تواند پاسخ دهد. بنابراین تنها بر یک نیاز مشخص تمرکز کنید. همان طور که در بخش اصل پارتو در مقاله مفهوم فروش و بازاریابی در تجارت آثار هنری اشاره شد ۸۰ درصد درآمد شما از ۲۰ درصد خریداران بدست می‌آید. بنابراین بجای راضی نگه داشتن طیف بزرگی از مخاطبان تنها بر همان ۲۰ درصد متمرکز شوید. رعایت این نکته در تجارت آثار هنری امری موفقیت آمیز به حساب می‌آید.
برای آشنایی با سلیقه مخاطبان نیز باید به طور دائم از نمایشگاه‌ها بازدید کنید و مزایده آثار هنری و اخبار حراجی های هنری معروف دنیا را دنبال کنید تا بتوانید پرفروش‌ترین آثارشان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. هماهنگی با سبک‌های پر طرفدار دنیا به این معنی نیست که شما خود را مقید به تقلید دقیق از آنها بکنید، چرا که نه تنها موفقیتی برای شما ندارد، بلکه اعتبار شما را نیز زیر سوال خواهد برد. شما تنها باید از آنها الهام گرفته و به کمک شیوه‌ها و شگردهای مخصوص، سبک شخصی خود را به وجود آورید.
نقش داشتن آلبوم کار در نمایش، عرضه و فروش آثار هنری
تجربه نشان داده که بیشتر کیوریتورها و کارشناسان حوزه هنر، جذب هنرمندانی می‌شوند که آرشیوی مرتب و دقیق از آثارشان دارند. یعنی آنها قبل از هرچیز به سراغ پیشینه کاری شما خواهند رفت و داشتن آرشیوی منظم و سامان یافته تاثیر مثبتی در ترغیب آنها به خرید آثار شما خواهد گذاشت.
این کار نقش مهمی در حرفه‌ای نشان دادن شما خواهد داشت. یادتان باشد که برای هرکدان ازآثارتان (هر کدام از آثار خود) عنوان انتخاب کنید، زیرا با این کار هویتی برای آن قائل می‌شوید که باعث میشود در ذهن مخاطب حک شود. در این آرشیو باید تمام مشخصات اثر مانند تاریخ خلق آن، تکنیک سبک و غیره را نیز ثبت کنید.
نمایش آثار، مهمترین روش عرضه و فروش آثار هنری
اما در نهایت شما به عنوان یک هنرمند چه با هدف لذت بردن از به اشتراک‌گذاری آثارتان با دیگران و چه با هدف فروش، نیاز دارید که آنها را در معرض دید خریداران و علاقه مندان قرار دهید. برای شروع می‌توانید در فستیوال‌ها و جشنواره‌های هنری و یا نمایشگاه رسمی فروش آثار هنری شرکت کنید. اما به یاد داشته باشید که در مراحل بعد حتما باید با گالری دارها و واسطه های عرضه و فروش آثار هنری همچون کیوریتورها ارتباط برقرار کرده و نظر آنها را جلب کنید. این واسطه‌ها به دلیل تجربه و ارتباطاتی که دارند کمک می‌کنند تا طبق برنامه‌ای مشخص و هدفمند پیش بروید و راحت تر وارد بازار هنر شوید.
بنابراین شما به عنوان یک هنرمند برای ورود به بازار پر رقابت هنر ابتدا باید با برنامه‌ریزی دقیق، آثار هنری‌تان را براساس نیازهای بازار سامان دهید و سپس خودتان به عنوان هنرمندی مستقل و یا به کمک نظام های فروش و تقاضا به دنبال بازار مناسب برای آنها باشید.