قهوه، نوشیدنی ای جهانی است که قرن‌هاست با عطر بی‌نظیر و طعم ماندگارش دل میلیون‌ها نفر را به خود جذب کرده است. از جلسات صبحگاهی گرفته تا دورهمی های عصر گاهی، قهوه همواره همراه لحظات ما بوده است. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که قهوه دقیقا چیست؟ دانه قهوه از کجا می‌آید؟ چگونه تولید می‌شود و چرا انواع مختلفی دارد؟ در این مقاله قصد داریم با زبانی ساده و روان به تمام سوالاتی که ممکن است درباره قهوه داشته باشید پاسخ دهیم. با ما همراه باشید تا دنیای قهوه را از ریشه تا فنجان بشناسید.
قهوه چیست و از کجا می‌آید؟
قهوه در اصل نوشیدنی است که از دانه‌های برشته شده گیاهی به نام قهوه تهیه می‌شود. این گیاه بومی مناطق استوایی است و بیشتر در کشورهایی مانند برزیل، اتیوپی، کلمبیا، ویتنام و اندونزی رشد می‌کند. آن‌چه ما به عنوان دانه قهوه می‌شناسیم، در واقع هسته‌ی میوه گیاه قهوه است که پس از چیدن، فرآوری و خشک شدن، آماده‌ی برشته شدن می‌شود. جالب است بدانید هر منطقه جغرافیایی بسته به نوع خاک، ارتفاع و میزان بارندگی، طعم خاصی به دانه قهوه می‌دهد و همین تفاوت‌هاست که باعث به وجود آمدن انواع مختلف قهوه با طعم‌های گوناگون شده است.
مشخصات دانه قهوه
دانه‌های قهوه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: عربیکا و روبوستا. دانه‌های عربیکا معمولا طعمی ملایم تر دارند و در ارتفاعات بالا رشد میکنند. در مقابل، دانه های روبوستا طعم تلخ تر و کافئین بیشتری دارند و در مناطق کم ارتفاع رشد میکنند. رنگ، شکل و اندازه دانه‌ها نیز می‌تواند بر اساس نوع، منطقه رشد و نحوه فرآوری متفاوت باشد. همچنین برشته شدن یا همان رُست کردن دانه ها، تاثیر زیادی بر رنگ و طعم نهایی قهوه دارد؛ به طوری که رُست سبک طعم اسیدی تر ایجاد می‌کند و رُست تیره طعمی تلخ تر دارد.
انواع قهوه و تفاوت آن‌ها
قهوه انواع گوناگونی دارد که نه تنها بر اساس نوع دانه بلکه بر اساس روش دم‌آوری نیز طبقه بندی می‌شود. برای مثال اسپرسو نوعی از قهوه است که با فشار زیاد آب داغ از میان دانه‌ی آسیاب‌شده عبور می‌کند و نتیجه اش نوشیدنی ای قوی و غلیظ است. در مقابل، قهوه فرانسه با استفاده از فیلتر و بدون فشار تهیه می‌شود و طعمی ملایم‌تر دارد. قهوه ترک نیز یکی از روش‌های سنتی تهیه قهوه است که در آن دانه قهوه به صورت بسیار ریز آسیاب شده و با آب روی حرارت مستقیم جوشانده می‌شود. هر کدام از این روش‌ها طعمی متفاوت و تجربه‌ای منحصر به فرد به همراه دارد.
قیمت قهوه چگونه تعیین می‌شود؟
قیمت قهوه به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نوع دانه، منطقه کشت، روش فرآوری، نوع رُست، برند تولیدکننده و حتی بسته‌بندی اشاره کرد. برای مثال قهوه عربیکا به دلیل طعم خاص و شرایط سخت‌تر رشد، معمولا گران‌تر از روبوستا است. همچنین قهوه‌هایی که به روش‌های طبیعی یا ارگانیک کشت و فرآوری می‌شوند، معمولا قیمت بالاتری دارند. علاوه بر این، برندها و مجموعه‌هایی که بر فرآوری دقیق و برشته‌کاری با کیفیت تمرکز دارند نیز محصولی گران‌تر اما با ارزش‌تر ارائه می‌دهند. البته همیشه قیمت بالا نشانه‌ی کیفیت بالا نیست، اما در بسیاری از موارد قهوه‌های باکیفیت تفاوتی محسوس در طعم و رایحه دارند.
خرید قهوه از کجا و چگونه؟
اگر قصد خرید قهوه دارید، مهم‌ترین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید شناخت درست از ذائقه خودتان است. برخی افراد طعم های ملایم تر و اسیدی تر را دوست دارند که در این صورت بهتر است به دنبال قهوه عربیکا با رُست سبک باشند. برخی دیگر طعم‌های قوی تر و تلخ تر را ترجیح می‌دهند که روبوستا یا ترکیب دانه‌ها با رُست متوسط تا تیره گزینه بهتری خواهد بود. در کنار این موضوع، خرید از فروشگاه‌های معتبر اهمیت زیادی دارد. مجموعه قهوه کژوان یکی از تولیدکنندگان و فروشندگان قهوه است که محصولات خود را با دقت بالا و از دانه‌های مرغوب تهیه و عرضه می‌کند. هنگام خرید قهوه حتما به تاریخ برشته شدن دانه‌ها توجه کنید، زیرا قهوه تازه‌رُست شده عطر و طعم بسیار بهتری دارد و تجربه‌ای رضایت‌بخش‌تر از نوشیدن قهوه به شما می‌دهد.
نکات مهم در زمان خرید قهوه
نکته‌ای که باید همیشه به آن توجه داشته باشید این است که قهوه کالایی حساس به نور، گرما، رطوبت و هوا است. بنابراین اگر قصد دارید دانه قهوه بخرید، بهتر است آن را به صورت کامل (نه آسیاب‌شده) تهیه کنید و در ظرف دربسته، دور از نور و گرما نگهداری کنید. آسیاب کردن قهوه باید دقیقا پیش از دم‌آوری انجام شود تا عطر و طعم آن حفظ شود. همچنین انتخاب درجه آسیاب نیز بسیار مهم است و باید با روش دم‌آوری هماهنگ باشد. برای مثال قهوه ترک به آسیاب بسیار ریز نیاز دارد، اما قهوه فرانسه به آسیاب درشت‌تر.
سخن پایانی
قهوه تنها یک نوشیدنی ساده نیست، بلکه دنیایی از طعم، عطر و فرهنگ در دل خود دارد. شناخت دقیق دانه قهوه، انواع آن، روش‌های دم‌آوری و انتخاب درست هنگام خرید می تواند تجربه‌ای بسیار لذت‌بخش از نوشیدن قهوه برای شما رقم بزند. در میان گزینه های موجود، انتخاب قهوه‌ای تازه، با کیفیت و تهیه‌شده از مجموعه‌ای معتبر مانند قهوه کژوان می‌تواند تفاوتی چشمگیر در طعم فنجان شما ایجاد کند. اگر تا به حال تنها به نوشیدن قهوه بسنده کرده‌اید، وقت آن رسیده که با دنیای عمیق و شگفت‌انگیز آن بیشتر آشنا شوید.