آجر نسوز به موادی گفته می‌شود در دماهای بالا دچار تغییرات فیزیکی و شیمایی نمی‌شوند.
مواد نسوز یا دیرگداز در صنایع مولدی مانند صنایع آهن، صنایع فولاد، شیشه، سرامیک، سیمان و … نقش بسیار مهمی دارند.
امروزه کارخانه‌ها و تولید کنندگان صنایع مولد برای اتلاف انرژی کمتر و بهبود کیفیت مواد خود به مواد نسوز یا دیرگداز توجه ویژه‌ای دارند.
مواد اصلی دیرگداز
مواد دیرگداز بر پایه ۶ اکسید اصلی SIio2، A12o3، Mgo، CaO، Cr2o3، ZrO2 و ترکیبات بین آنها که اغلب در ترکیب با کربن نیز هستند قرار می‌گیرند.
تمامی این مواد با فرمول و ترکیبات مخصوص به خود تبدیل به موادی میشوند که در برابر سایش و حرارت بالا مقاومت بسیاری بالایی خواهند داشت.
کاربرد مواد نسوز
همانطور که در بالا هم به آن اشاره کردیم کاربرد اصلی آجر نسوز در صنایع فولاد، سیمان و … است.
این مواد در کوره‌های این صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد تا حرارت و دما در کوره ها به بیرون منتقل نگردد.
آجر نسوز کوره باعث می‌شود تا انتقال گرما و حرارت در کوره ها به بیرون به حداقل ممکن برسد.
علاوه بر کاربرد آجرهای نسوز در صنایع این آجرها در صنایع ساخت و ساز ساختمانی هم کاربرد دارند، آجر نسوز به دلیل مقاومت بالایش در برابر حرارت در شومینه و نمای ساختمان هم کاربرد دارد.
تفاوت آجر نسوز و معمولی
آجرهای نسوز از لحاظ ترکیب شیمایی با آجرهای معمولی متفاوت هستند که در زیر مهم‌ترین تفاوت‌های آجر نسوز و آجر معمولی را می‌توانید مشاهده کنید.
دما
مهم‌ترین مورد که می‌توان درباره آجرهای نسوز گفت مقاومت بالای این مواد در برابر حرارت و دما است این آجرها گزینه‌ی مناسبی برای شومینه، اتاق های پخت و پز و صنایع مولدی مانند فولاد و سیمان دارند.
در مقابل آجرهای معمولی در مقابل حرارت، سایش بسیار عملکرد ضعیف‌تری دارند.
رنگ و شکل
رنگ اصلی آجر نسوز سفید است اما امکان ساخت رنگ های متفاوت وجود دارد. ساخت رنگ‌های جدید بدین شکل است که لکه ها در داخل ماده آبکی مخلوط میشوند تا آجر در طول مراحل ساخت رنگ گردد.
محبوب‌ترین رنگ‌هایی که در نمای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل رنگ اسپرسو، سبز خزه‌ای، قرمز و سیاه است.
رسانایی گرمایی
آجرهای نسوز می‌توانند درجه حرارتی بسیار بالا را تحمل کنند زیرا مواد تشکیل دهنده‌ی آنها سرامیک، اکسید فریک و سایر مواد افزونی است در مقابل آجرهای معمولی رسانایی و هدایت حرارتی بسیار بالایی دارند و به راحتی حرارت را انتقال می‌دهند.
ترکیب بندی
آجرهای نسوز از ترکیب شیمایی ۷۳ درصد سیلیس و ۲۳ درصد آلومینا تشکیل میشوند.
اما ترکیب اصلی آجرهای معمولی عموما سیلیس، آلومینا، منیزیا، آهک و مواد قلیایی است.
انواع مواد نسوز
نسوزها یا مواد دیرگداز در منابع مختلف تقسیم بندی های متفاوتی با هم دارند اما مرسوم ترین و رایج‌ترین تقسیم بندی مواد نسوز بدین شکل می‌باشد.
درجه دیرگدازی
نوع مواد اولیه
نوع و شکل دیرگداز
روش تولید
ترکیبات شیمایی
خاصیت شیمایی
خواص مواد نسوز
شاید بتوان گفت مهم‌ترین عواملی که باعث شده نسوزها اهمیت زیادی پیدا کنند نوع و خلوص مواد اولیه، ریز ساختار، تکنولوژی ساخت و عوامل و شرایط محیطی است.
اما خواص مهم آجرهای نسوز یا دیرگدازه چیست؟
در زیر چند مورد از خواص مهم مواد نسوز را ذکر خواهیم کرد:
هدایت حرارتی
انبساط حرارتی
مقاومت در برابر شوک‌های حرارتی
مقاوت به خوردگی
مقاومت در برابر ضربه
مقاومت در برابر خزش
مقاومت سایشی
قابلیت عبور دهی گاز
و …
خرید آجر نسوز
خوشبختانه در کشور ما پیشرفت چشمگیری در تولید آجرهای نسوز و مواد نسوز انجام گرفته است که شرکت فرانسوز یزد یکی از شرکت‌های مهم در تولید آجر نسوز صنعتی به شمار می‌رود.
شرکت فرانسوز یزد تولید کننده انوع آجر نسوز و مواد نسوز صنعتی و کوره یکی از پیشتازان این صنعت است.
این شرکت در سال ۱۳۷۶ تاسیس گردید و اولین قرار دادش را با فولاد آلیاژی ایران در این سال بست و با کمک شرکت دانیلی ایتالیا تولید مواد نسوز را شروع کرد.
منبع: آرمان اقتصادی