شماره گذاری دندان ها: دندان ها را چگونه شماره گذاری می‌کنند؟
دندانپزشکان برای شناسایی انواع دندان و موقعیت آن‌ها سیستم‌های نامگذاری یا شماره‌گذاری ایجاد کرده‌اند. با این سیستم‌ها خیلی زود و به جای اشاره کردن به دندانی که آسیب دیده یا نیاز است کاری روی آن صورت بگیرد، از شماره‌گذاری‌ها استفاده می‌شود. نامگذاری یا شماره گذاری دندان ها اغلب بین دندانپزشکان و یا مابین دستیاران با دندانپزشکان کاربرد دارد. اما اگر مراجعان نیز بدانند هر دندان چه شماره‌ای دارد، بهتر می‌توانند به دندانِ مشکل‌دار خود، بدون ایما و اشاره آدرس دهند. آنچه در این مقاله می‌خوانید انواع روش‌های شماره گذاری دندان ها است که در سرتاسر جهان کاربرد دارند و می‌توانند به آدرس‌دهی درستِ دندانِ هدف منجر شوند.
منبع: آرتمان درمان
آنچه که برای شماره گذاری دندان ها نیاز داریم…
برای اینکه بتوانیم به خوبی شماره گذاری کنیم، لازم است که ابتدا درباره تقسیم‌بندی فک‌ها صحبت کنیم. ما دو فک بالا و پایین داریم. جهت نامگذاری دندان ها باید هر فک را از وسط به دو بخش تقسیم کنیم. برای مثال فک بالا را به (دو نیم‌فک) چپ و راست تقسیم می‌کنیم. فک پایین را به نیز به همین شکل تقسیم بندی کنید. به هر نیم فک یک کوادران (Quadrant) گفته می‌شود:
به نیم‌فکِ چپ در فک بالا، کوادران 1
نیم‌فکِ راست در فک بالا، کوادران 2
نیم‌فکِ راست در فک پایین، کوادران 3
نیم‌فک چپ در فک پایین، کوادران 4
لازم به ذکر است که حین تقسیم‌بندی فکین در بزرگسالان، از شماره‌های 1 تا 4 برای کوادران‌ها (یا نیم‌فک‌ها) استفاده می‌شود. و برای کودکان از شماره‌های 5 تا 8 استفاده می‌شود.
شماره گذاری دندان ها
چند روش شماره گذاری دندان داریم؟
3 روش شناخته شده جهت نامگذاری دندان ها داریم که هر کدام در بخش‌هایی از جهان به رسمیت شناخته شده و ملاک شماره گذاری دندان ها در نظر گرفته می‌شود. این 3 روش در ادامه توضیح داده شده‌اند.
شماره گذاری دندان ها به روش یونیورسال یا ناسیونال
روش یونیورسال (Universal Numbering System) رایج‌ترین روش برای نامگذاری دندان ها در کشور آمریکا است. در این روش به دندان های دائمی عددی از 1 تا 32 و به دندان های شیری کودکان عددی از 1 تا 20 داده می‌شود. شماره گذاری نیز از کوادران 1 (از سمت راست فک بالا و از دندان عقل یا دندان آسیای سوم) آغاز می‌شود و آخرین دندانی که شماره 32 می‌گیرد، دندانِ عقلِ فکِ پایین در سمت راست است.
دندان های شیری با استفاده از اعداد 1 تا 20 به همان ترتیبی که برای دندان‌های دائمی ذکر شد نامگذاری می گردد. برای دندان‌های شیری از حروف الفبای انگلیسی نیز برای نامگذاری دندان ها استفاده می‌شود. به این شکل که برای دندان آسیای دوم در سمتِ راستِ فک بالا حرف A و به صورت ساعتگرد سایر حروف الفبای انگلیسی روی دندان‌ها گذاشته می‌شود.
شماره گذاری دندان ها
نامگذاری دندان ها به روش پالمر (palmer)
در این روش به دندان‌های دائمی موجود در هر کوادران یا هر نیم فک اعداد 1 تا 8 تعلق می‌گیرد. اولین دندان پیش یا ثنایا در ابتدای هر کوادران شماره 1 می‌گیرد و دندان عقل (آسیاب سوم شماره 8). با این سیستم در دهان 4 دندان هم شماره وجود دارند. بنابراین برای اینکه دندان ها با هم اشتباه گرفته نشوند و سریعتر شناسایی شوند، از کارکترهای (└┘ ┌┐) استفاده می‌شود.
کوادران 1 با کاراکتر ┘ مشخص می‌شود و برای مثال دندان عقل کوادران 1 به صورت ┘8 مشخص می‌شود.
کوادران 2 با └
کوادران 3 با ┌
کوادران 4 با ┐
در سیستم نامگذاری پالمر، دندان‌های شیری با حروف A تا E برای هر کوادران استفاده می‌شوند. به این ترتیب که اولین دندان پیش یا ثنایا در هر کوادران A است و آخرین دندان نیز E است.
شماره گذاری دندان ها به روش اف دی آی (FDI)
از این روش شماره گذاری معمولا در کشورهای اروپایی و کانادا استفاده می‌شود. به صورتی کاملا متفاوت، در این روش از 2 عدد برای نامگذاری دندان ها استفاده می‌شود. عدد اول برای مشخص کردن نیم فک و عدد دوم مشابه سیستم پالمر از اعداد 1 تا 8 استفاده می‌شود.
عدد هر کوادران برای دندان‌های دائمی بین 1 تا 4 است و برای دندان‌های شیری 5 تا 8 است. شماره گذاری به روش پالمر از اولین دندان پیش هر نیم فک (دندان سانترال) شروع شده و به آخرین دندان ختم می‌شود. برای مثال اولین دندان نیم فک بالا در سمت راست 18 است. و آخرین دندان در نیم فک پایین سمت راست 48 است.
نکته: در این سیستم شماره گذاری دندان ها:
عبارت 00s برای مشخص شدن کل دهان
عدد 01 برای کل فک بالا
عدد 02 برای کل فک پایین
به عنوان مثال اگر بخواهیم برای دست دندان کامل برای قوس فکی بالا بگیریم آن را به صوررت denture 01 نشان خواهیم داد. و اگر به جای 01 عبارت 00s قرار بگیرد منظورمان پروتز کامل برای هر دو فک است.