شرایط و قوانین مربوط به ادامه تحصیل دانشجویان اخراجی هر ساله در آیین نامه آموزشی دانشگاه های سراسر کشور مشخص می شود. در حال حاضر دانشجویان مشمول سربازی می توانند با ارائه درخواست انصراف از دانشگاه محل تحصیل خود، صرفا یک بار مجوز ثبت نام مجدد کنکور سراسری را دریافت نمایند.
در این میان شرایط مربوط به ادامه تحصیل و شرکت دانشجویان اخراجی در کنکور سراسری یکی از پر تکرارترین سوالات مطرح شده از جانب دانشجویان بوده و اخبار زیادی در این موضوع به گوش می رسد.
دانشجویانی که میانگین نمرات آنها در دو نیمسال تحصیلی دوره کاردانی و یا سه نیمسال تحصیلی دوره کارشناسی کمتر از ۱۲ باشد، از ادامه تحصیل محروم شده و اصطلاحا به این افراد “دانشجوی اخراجی” گفته می شود.
البته باید اضافه کنیم، امکان اخراج دانشجو در صورت عدم اتمام تحصیل در سنوات مجاز تحصیلی نیز طبق آیین نامه بسیاری از دانشگاه ها وجود دارد.
دانشجویانی که قصد انصراف از دانشگاه و تحصیل مجدد رشته دیگری را داشته باشند، می توانند در طول تحصیل خود، صرفا یک بار با ارئه درخواست انصراف به دانشگاه محل تحصیل و پرداخت شهریه مصوب برای دانشجویان انصرافی (در تمام مقاطع تحصیلی) در ثبت نام مجدد در کنکور سراسری شرکت نمایند.
دانشجویان باید دقت داشته باشند که تا یک سال از تاریخ انصراف، برای مشخص کردن شرایط معافیت تحصیلی خود زمان خواهند داشت و در این مدت باید نسبت به ثبت نام در دانشگاه جدید اقدام کنند.
در این میان دانشجویانی که با حکم کمیته انضباطی دانشگاه اخراج شده باشند، باید درخواست کنند تا شرایط ادامه تحصیل آن ها توسط دانشگاه بررسی شود. رسیدگی به درخواست دانشجویان اخراجی در کمیسیون های موارد خاص دانشگاه و کمیسیون مرکزی وزارت علوم پیگیری میشود و عموما سعی بر این است که دانشجو از تحصیل محروم نشود.
چنانچه داوطلب واحدهای حد نصاب را گذرانده ولی نتوانسته باشد تحصیل خود را به اتمام برساند، با مدرک کاردانی از دانشگاه فارغ التحصیل میشود. دانشگاه موظف است تا از لحظه ارائه درخواست رسیدگی دانشجو تا آغاز ترم تحصیلی جدید، تکلیف دانشجو را مشخص ساخته و حکم نهایی را به او ابلاغ نماید.
در مواردی که با ارائه دلایل موجه ثابت شود، اخراج دانشجو از دانشگاه به اشتباه صورت گرفته است، دانشگاه میتواند با تائید کمیسیون موارد خاص و اعلام کتبی آن، مجوز بازگشت دانشجو به تحصیل را صادر نماید.
در صورتی که دانشجویان اخراجی، در مقطع کارشناسی پیوسته حداقل ۶۸ واحد شامل ۱۰ واحد عمومی و ۵۸ واحد از سایر واحد های درسی رشته خود را گذرانده باشند، مشروط به احراز حداقل معدل اعلام شده توسط دانشگاه می توانند مدرک کاردانی خود را در همان رشته دریافت نمایند.
دانشجویان اخراجی دوره کارشناسی که مدرک معادل کاردانی یا فوق دیپلم را از محل تحصیل پیشین خود دریافت کرده باشند، این امکان را دارند تا در صورت نداشتن مشکل نظام وظیفه، نسبت به ثبت نام مجدد در کنکور سراسری اقدام کنند.
این دسته از دانشجویان (دوره روزانه) محدودیتی برای انتخاب رشته نداشته و باید حتما تا ۲۵ اسفند برگه انصراف خود را به دانشگاه قبلی خود ارائه دهند.
لازم به ذکر است دانشجویان دوره های شبانه، دانشگاه آزاد، پیام نور و پردیس خودگردان و همچنین مؤسسات غیرانتفاعی، به شرط نداشتن مشکل نظام وظیفه میتوانند در زمان ثبت نام دانشگاه جدید، نامه انصراف از تحصیل خود را به دانشگاه قبلی ارائه نمایند.
دانشجویان کلیه مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه ای و تخصصی می بایست هزینه انصراف از تحصیل خود را معادل یک و نیم برابر شهریه ثابت یک نیمسال تحصیلی، طبق تعرفه روز پرداخت کنند.
دانشجویانی که در بدو ورود به دانشگاه و بلافاصله بعد از ثبت نام یعنی قبل از شروع نیمسال تحصیلی، درخواست انصراف از تحصیل خود را ارائه نمایند، مشمول پرداخت هزینه انصراف نخواهند بود.
در این میان دانشجویان اخراجی با توجه به اینکه اخراج در حکم جریمه آن ها تلقی می شود، نیازی به پرداخت هزینه انصراف مطابق شرایط نامبرده دانشجویان انصرافی نخواهند داشت و صرفا باید شهریه ثابت و متغیر نیمسالی که در آن اخراج شده اند را به دانشگاه پرداخت نمایند.