یکی از پرتکرارترین سوالات مشمولان خدمت وظیفه عمومی این است که آیا امکان انتخاب یا تعیین ماه اعزام به خدمت سربازی وجود دارد یا خیر؟
این موضوع بهخصوص برای افرادی که قصد برنامهریزی دقیقتری برای تحصیل، کار، ازدواج یا حتی شرایط جسمی و روحی خود دارند، اهمیت زیادی پیدا میکند.
در این مقاله که بهصورت اختصاصی و بهروز توسط مرکز مشاوره آویژه تهیه شده، تلاش کردهایم بر اساس آخرین قوانین و رویههای سازمان نظام وظیفه در سال ۱۴۰۴، تمام جزئیات مربوط به تعیین ماه اعزام، بهترین و بدترین زمان اعزام به سربازی و نکات مهم قبل از ارسال دفترچه را بررسی کنیم.
آیا مشمول میتواند ماه اعزام به خدمت سربازی را تعیین کند؟
پاسخ این سوال بله، اما مشروط است.
طبق قوانین جاری نظام وظیفه در سال ۱۴۰۴، امکان تأثیرگذاری مشمول بر تاریخ اعزام وجود دارد، اما این موضوع به وضعیت مشمول از نظر مهلت قانونی بستگی دارد.
بهطور کلی دو حالت اصلی برای مشمولان وجود دارد:
حالت اول: اقدام در مهلت قانونی (بدون غیبت)
اگر مشمول در بازه قانونی تعیینشده برای خود (پس از فراغت از تحصیل، انصراف یا ترک تحصیل) اقدام به ارسال دفترچه اعزام به خدمت کند، شرایط زیر برای او وجود دارد:
امکان پیشنهاد تاریخ اعزام در فرم ثبتنام
بررسی تاریخ پیشنهادی توسط سازمان نظام وظیفه
در صورت نبود مشکل خاص (ظرفیت یگانها، محدودیت منطقهای یا شرایط خاص نیروها)، همان تاریخ پیشنهادی بهعنوان تاریخ اعزام نهایی ثبت میشود
نکته مهم:
تاریخ پیشنهادی باید در محدوده مهلت قانونی اعزام مشمول باشد؛ در غیر این صورت مورد قبول واقع نخواهد شد.
حالت دوم: اقدام خارج از مهلت قانونی (مشمول غایب)
اگر مشمول پس از پایان مهلت قانونی اقدام به ارسال دفترچه کند و وارد وضعیت غیبت شده باشد:
حق انتخاب یا پیشنهاد تاریخ اعزام را نخواهد داشت
تاریخ اعزام بهصورت کامل توسط سازمان نظام وظیفه تعیین میشود
معمولاً تاریخ اعزام ۱ تا ۲ ماه پس از ارسال دفترچه اعلام میگردد
در این حالت، اولویتهای شخصی مشمول در نظر گرفته نمیشود و حتی امکان اعزام ناگهانی نیز وجود دارد.
جمعبندی شرایط تعیین ماه اعزام به خدمت سربازی
وضعیت مشمول نحوه تعیین ماه اعزام
اقدام در مهلت قانونی + تعیین تاریخ پیشنهادی معمولاً همان تاریخ پیشنهادی تأیید میشود
اقدام در مهلت قانونی بدون تعیین تاریخ تاریخ اعزام توسط نظام وظیفه (۱ تا ۲ ماه بعد) مشخص میشود
اقدام پس از مهلت قانونی (غیبت) تاریخ اعزام کاملاً توسط نظام وظیفه تعیین میشود
بهترین و بدترین ماههای اعزام به خدمت سربازی
از نظر قانونی، ماه شروع خدمت هیچ تأثیری در طول کل دوره سربازی ندارد و همه سربازان (با توجه به مدرک تحصیلی و بدون احتساب کسری خدمت) بین ۱۵ تا ۲۱ ماه خدمت میکنند.
اما در عمل، زمان اعزام میتواند تأثیر زیادی بر سختی یا آسانی دوره آموزشی داشته باشد.
دوره آموزشی سربازی معمولاً ۲ ماهه است و در این مدت:
سختگیری بدنی و انضباطی بیشتر است
مرخصیها محدودتر هستند
شرایط آبوهوایی تأثیر مستقیمی بر فشار روحی و جسمی سرباز دارد
بهترین ماههای اعزام به سربازی (از نظر تجربه سربازان)
دوره موسوم به «طلایی» – اول اسفند ماه
دلایل:
بیشترین مرخصی به دلیل تعطیلات نوروز
آبوهوای معتدل در اکثر مناطق کشور
همزمانی بخش زیادی از آموزش با ایام عید
دوره موسوم به «نقرهای» – همزمان با ماه رمضان
دلایل:
سختگیری کمتر به دلیل شرایط روزهداری
تمرکز بیشتر بر کلاسهای آموزشی و برنامههای فرهنگی
کاهش فشار تمرینات بدنی در بسیاری از یگانها
سایر زمانهای مناسب اعزام
اوایل اردیبهشت ماه (بهار معتدل)
اوایل مهر ماه (پاییز متعادل و خنک)
توجه داشته باشید که عناوینی مانند «طلایی» یا «نقرهای» اصطلاحات غیررسمی هستند و صرفاً بر اساس تجربه عمومی سربازان رایج شدهاند.
بدترین ماههای اعزام به خدمت سربازی
ماه اعزام دلیل سختی
تیر و مرداد گرمای شدید، تمرینات طاقتفرسا
آذر و دی سرمای شدید، بارش باران و برف
مناطق کویری یا سردسیر تشدید سختی شرایط آبوهوایی
بهعنوان مثال، اعزام به پادگانهای کویری در تابستان یا مناطق کوهستانی در زمستان، میتواند دوره آموزشی را بسیار دشوارتر کند.
نقش مشاوره تخصصی در انتخاب بهترین زمان اعزام
بسیاری از مشمولان بدون آگاهی از قوانین، زمان نامناسبی برای ارسال دفترچه انتخاب میکنند و بعدها متوجه میشوند که میتوانستند شرایط بهتری داشته باشند.
در مرکز مشاوره آویژه، کارشناسان نظام وظیفه:
وضعیت تحصیلی، سنی و شغلی شما را بررسی میکنند
بهترین زمان ارسال دفترچه را پیشنهاد میدهند
امکان استفاده از معافیتها، کسری خدمت یا تعویق اعزام را بررسی میکنند
از بروز غیبت و عواقب قانونی آن جلوگیری میکنند
نتیجهگیری نهایی
اگر قصد دارید بهترین ماه اعزام به خدمت سربازی در سال ۱۴۰۴ را انتخاب کنید:
حتماً در مهلت قانونی اقدام کنید
تاریخ پیشنهادی خود را هوشمندانه انتخاب کنید
شرایط آبوهوایی و دوره آموزشی را در نظر بگیرید
قبل از ارسال دفترچه، از مشاوره تخصصی مرکز مشاوره آویژه استفاده کنید
یک تصمیم درست در زمان مناسب، میتواند تجربه سربازی شما را بهمراتب آسانتر و کماسترستر کند.
مسئله دیگری که در خصوص ماه های اعزام به خدمت سربازی وجود دارد این است که آیا امکان تعیین ماه های اعزام به خدمت سربازی توسط مشمول وجود دارد یا خیر؟
برای پاسخ به این سوال دو حالت وجود دارد.
اولین حالت این است که اگر شما در مهلت قانونی خود اقدام به ارسال دفترچه سربازی کرده باشید می توانید در فرم ثبت نام تاریخ پیشنهادی خود را عنوان کنید. اگر این تاریخ در مهلت قانونی اعزام شما قرار داشته باشد و مشکل خاصی از نظر سازمان نظام وظیفه، وجود نداشته باشد، همان تاریخ به عنوان تاریخ اعزام به شما ابلاغ می شود.
حالت دیگر این است که شما در مهلت قانونی اقدام نکرده باشید و به نوعی جزو مشمولین غایب محسوب شوید. در این صورت حق ارائه تاریخ پیشنهادی برای اعزام نخواهید داشت. اینجا سازمان نظام وظیفه است که تعیین می کند مشمول در چه تاریخی باید اعزام شود.
اما به صورت کلی در حالتی که تاریخ پیشنهادی توسط مشمول اعلام نشود و یا مشمول در خارج از مهلت قانونی خود اقدام کرده باشد، یک تا دو ماه بعد از پست دفترچه سربازی به عنوان تاریخ اعزام توسط سازمان نظام وظیفه انتخاب می شود.
در حالت کلی می توان شرایط گفته شده برای تعیین ماه های اعزام به خدمت سربازی را به شکل زیر عنوان کرد:
شرایط مشمول نحوه تعیین ماه های اعزام به خدمت سربازی
مشمول در مهلت قانونی برای اعزام اقدام کرده باشد. (با تعیین تاریخ پیشنهادی) امکان پیشنهاد تاریخ اعزام تا پایان مهلت قانونی برای مشمول وجود دارد. در غالب موارد این تاریخ به عنوان تاریخ اعزام انتخاب می شود.
مشمول در مهلت قانونی برای اعزام اقدام کرده باشد. (بدون تعیین تاریخ پیشنهادی) در صورتی که مشمول تاریخ پیشنهادی را تعیین نکرده باشد، سازمان نظام وظیفه یک یا دو ماه بعد از پست دفترچه را به عنوان تاریخ اعزام اعلام می کند.
مشمول بعد از مهلت قانونی برای اعزام اقدام کرده باشد تاریخ اعزام توسط سازمان نظام وظیفه تعیین می شود. معمولا یک یا دو ماه بعد از پست دفترچه به عنوان تاریخ اعزام انتخاب می شود.
بهترین و بدترین ماه های اعزام به خدمت سربازی
سوال مهم دیگری که در این بین وجود دارد این است که بهترین و بدترین ماه های اعزام به خدمت سربازی کدام ها هستند؟ به طور کلی شروع خدمت سربازی تاثیری در طول دوره ندارد و فرد به هر حال باید این دوره را به مدت مشخص (بدون در نظر گرفتن کسری خدمت به مدت 15 تا 21 ماه) بگذراند.
با این حال تعیین ماه های اعزام به خدمت سربازی می تواند باعث شود دوره آموزشی سربازی کمی ساده تر یا سخت تر شود. در واقع با توجه به دو ماهه بودن دوره آموزشی و سخت گیری هایی که در این دوران وجود دارد، انتخاب ماه اعزام به سربازی می تواند در نحوه گذر از این دوره بسیار تاثیرگذار باشد.
به طور مثال شما فرض کنید در تیرماه به پادگان نیروی پدافند هوایی ارتش واقع در اطراف سمنان (نزدیک به کویر) اعزام شوید! در این حالت شما قرار است در گرم ترین روزهای سال در یکی از کویری ترین مناطق ایران دوره آموزشی سربازی خود را بگذرانید. این مسئله مسلما می تواند دوره آموزشی را برای شما سخت تر کند.
بر این اساس می توان ماه های اعزام به خدمت سربازی را از نظر بهترین و بدترین برای ورود به دوره آموزشی سربازی تقسیم بندی کرد. بهترین ماه های اعزام به خدمت سربازی عبارتند از:
عنوان دوره آموزشی ماه اعزام علت مناسب بودن تاریخ اعزام
دوره طلایی اول اسفند ماه بیشترین روزهای مرخصی (تعطیلات عید نوروز)
آب و هوای معتدل و بهاری البته به جز مناطق سردسیر
دوره نقره ای مصادف با ماه رمضان سخت گیری کمتر نسبت به سایر دوره ها به علت ماه رمضان
عمدتا سرباز در کلاس های آموزش و مسجد حضور دارد
سایر دوره ها اول اردیبهشت ماه
اول مهر ماه آب و هوای معتدل
در نظر داشته باشید که عنوان دوره آموزشی ذکر شده در بالا تنها صفت و شهرتی است که به صورت عمومی در جامعه رایج شده و هیچ حالت رسمی ندارد.
در مقابل بهترین ماه های اعزام، می توان بدترین ماه های شروع خدمت را به شرح زیر مشخص کرد:
ماه های اعزام علت بد بودن زمان اعزام به خدمت سربازی
تیر – مرداد گرمای بیش از حد
آذر – دی سرمای بیش از حد
شدت بارش باران و برف
بنابراین با توجه به این که تاریخ ارسال دفترچه می تواند تا حدودی در تعیین تاریخ اعزام تاثیرگذار باشد، شما می توانید با کمی هوشمندی بهترین ماه ها را برای شروع خدمت خودتان انتخاب و دوره آموزش بهتری را سپری کنید.
منبع: مشاوره سربازی