خود بیمار انگاری، اختلال اضطراب بیماری یا هیپوکندریا، یک نوع اختلال است که مبتلایان به آن همیشه اضطراب دارند و خیال می کنند به بیماری خطرناکی مبتلا هستند یا ممکن است که در آینده به بیماری سختی مبتلا شوند.
علائم این بیماری تقریبا در همه افراد شبیه هم است و گاهی حتی هیچ نشانه ای از درد فیزیکی وجود ندارد؛ اما باز هم فرد دچار نوعی اضطراب ذهنی شده و شدت این اختلال در هر فرد می تواند متفاوت باشد و یا در طول مدت تغییر کند.
علل ابتلا به این اختلال، هنوز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما موارد بسیاری در ایجاد این اختلال دخیل هستند.
همواره خانواده در شکل گیری تفکرات فرد، نقش بسیاری دارند. بنابراین کودکانی که در خانواده خود با والدینی زندگی می کنند که شدیدا نگران سلامتی خود و دیگران هستند، در بزرگسالی بیشتر با این اختلال مواجه می شوند.
مبتلایان به این اختلال برای هر موضوع کوچکی ناراحت می شوند و همواره مضطرب هستند. این افراد با وسواس فکری که دارند، همواره در اینترنت به دنبال جستجوی مباحثی مربوط به سلامتی و بیماری های مختلف هستند.
همین موضوع باعث می شود که اختلال خود بیمار انگاری در این افراد تشدید شود.
یکی دیگر از عواملی که می تواند در اختلال خود بیمار انگاری تاثیر فراوان داشته باشد، اتفاقاتی است که در گذشته فرد روی داده است. مثلا سابقه بیماری شدید در فرد و یا خانواده او از جمله عواملی هستند که باعث بروز اختلال خود بیمار انگاری می شوند.
همچنین مشکلاتی مانند کودک آزاری نیز می تواند در کودک خاطرات بسیار تلخی را ایجاد کند که در بزرگسالی منجر به بروز اختلال خود بیمار انگاری شود.
این اختلال دارای علائم متعددی است که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فرد از بابت وجود درد خفیف شدیدا نگران می شود.
فرد به خاطر علائم و عملکرد طبیعی بدن به اشتباه نگران می شود.
فرد حتی بعد از مراجعه به پزشک و تایید سلامتی باز هم نگران است.
فرد از ابتلا به بیماری های خاصی که در خانواده او وجود داشته اند، می ترسد.
فرد احتمال می دهد که در آینده بیمار خواهد شد.
در فعالیت های روزانه فرد اختلال به وجود می آید.
این فرد بیش از اندازه به پزشک مراجعه کرده و آزمایش های متعددی می دهد.
گاهی فرد از رفتن به پزشک وحشت دارد؛ زیرا فکر می کند که پزشک به او خبر بیماری وحشتناکی را خواهد داد.
فرد به دلیل ترس از بیماری، از حضور در اماکن مختلف خودداری می کند.
فرد انواع بیماری ها را به صورت مداوم در اینترنت جستجو می کند.
فرد به طور مداوم در مورد بیماری و وضعیت سلامتی صحبت می کند.
در صورتی که فرد به این اختلال مبتلا شده است، باید به سرعت این اختلال را در خود درمان کند. در صورتی که این اختلال به موقع درمان نشود، عوارض بسیاری به دنبال خواهد داشت.
از مهم ترین این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عملکرد شغلی فرد مختل می شود.
امور روزمره و کارهای شخص مختل می شوند.
فرد در روابط خود با خانواده و دوستان خود دچار مشکل می شود.
فرد به انواع بیماری های روانی و جسمی، مانند: سردرد، اختلالات اضطرابی، اختلال شخصیتی و افسردگی دچار خواهد شد.
فرد به دلیل مراجعات بی مورد و متعدد به پزشک و انجام آزمایش های مختلف، هزینه های زیادی پرداخت خواهد کرد.
در صورتی که می خواهید هیچ وقت به این اختلال دچار نشوید، بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:
مهارت های مدیریت اضطراب و کنترل ذهن را یاد بگیرید.
فعالیت بدنی منظم و مداوم داشته باشید.
از مواد مخدر و قرص های اعتیاد آور دوری کنید.
با افراد دیگر ارتباط داشته باشید و در فعالیت های گروهی شرکت کنید.
از باور اطلاعات غلط و جستجوی بیش از اندازه بیماری ها در اینترنت پرهیز کنید.
در صورت نیاز یا روان درمانگر صحبت کنید.