جنون یا روان پریشی (phychos) مجموعه‌ای از علائم و وضعیت روانی غیرطبیعی است که در آن ارتباط فرد مبتلا با واقعیت قطع می‌شود. علائمی چون هذیان و توهم در اغلب انواع جنون وجود دارند. فرد مبتلا به جنون چیزهایی را می‌بیند و می‌شنود که واقعا وجود ندارند و تحت تاثیر این توهم‌ها دست به کارهای عجیبی می‌زند. روان پریشی انواع گوناگون دارد که دسته‌ای از اختلالات روانی همچون اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی را در برمی‌گیرد. با شناخت انواع جنون و اختلالات روانپریشی می‌توانید گامی موثر در جهت درمان آن بردارید. برای کسب اطلاعات بیشتر از دیگر اختلالات روانی کلیک کنید.
منبع: جنون
برای دریافت مشاوره در زمینه جنون می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
جنون آنی (کوتاه مدت یا واکنشی)
فرد مبتلا به جنون آنی به طور ناگهانی ارتباطش را با واقعیت از دست می‌دهد و با واکنش‌های خشونت آمیز شدید به خودش یا دیگران صدمه می‌زند اما معمولا درصد آسیب رسانی به دیگران بیشتر است. به طور معمول افراد دارای اختلالات تکانه‌ای مزمن، اختلالات شخصیت و کسانی که دچار محرومیت‌های هیجانی شدید شده‌اند، در معرض ابتلا به جنون آنی قرار می‌گیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه جنون آنی کلیک کنید.
البته افراد سالم نیز ممکن است بر اثر عوامل محیطی مختلف مثل مشکلات خانوادگی و اقتصادی، بیماری، بیکاری، استعمال مواد محرک، توهم زا و الکل دچار جنون آنی شوند. بسیاری از قتل‌ها بر اثر جنون آنی شکل می‌گیرد و فرد را دچار پشیمانی می‌کند.
جنون مزمن (اسکیزوفرنی)
یک بیماری روان پریشانه است که در آن مرز میان خیال و واقعیت مخدوش شده و ادراک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مشخصه آن از کار افتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف می‌باشد. فرد مبتلا معمولا از بیماری خود آگاهی ندارد و حتی در بسیاری از موارد ممکن است در مقابل درمان مقاومت کند و بگوید هیچ مشکلی ندارد و سالم است. علائم اصلی اسکیزوفرنی توهم و هذیان است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بیماری اسکیزوفرنی کلیک کنید.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا به دیگران متکی‌اند؛ زیرا قادر به انجام کار یا مراقبت از خود نیستند. گاهی تصور می‌کنند که رئیس جمهور هستند یا مثلا کسی از دور آن‌ها را کنترل می‌کند. فرآیند بیماری حداقل ۶ ماه است و افراد مبتلا از تحصیل، شغل و زندگی اجتماعی باز می‌مانند و دچار پارانویا، اضطراب و افسردگی می‌شوند. درمان اسکیزوفرنی هنوز به طور قطعی کشف نشده اما تا حدی قابل کنترل و درمان است. دو زیر گروه اصلی این اختلال به شرح زیر هستند:
1. اسکیزوفزنیا فرم
تفاوت اسکیزوفرنی فرم با اسکیزوفرنی این است که شروع سریعی دارد و طول بیماری ۶ ماه یا کمتر است. آشفتگی در رفتار و گفتار مشخصه اختلال اسکیزوفرنی فرم است.
2. اسکیزوفرنی افکتیو
شامل ویژگی‌های اختلالات خلقی و اسکیزوفرنی به صورت همزمان است؛ یعنی بیمارانی که هم به اختلال خلقی (نظیر افسردگی یا شیدایی) و هم اسکیزوفرنی مبتلا هستند و علائم هر دو را نشان می‌دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اسکیزوفرنی کلیک کنید.
جنون یا اختلال دوقطبی
در اختلال دو قطبی فرد دچار نوسانات خلقی شدید می‌شود. این نوسانات هفته‌ها و ماه‌ها طول می‌کشد و فرد دوره‌هایی از شیدایی و افسردگی اساسی را تجربه می‌کند. بیماری معمولاً با دوره‌ای از افسردگی شروع شده و پس از یک یا چند دوره از افسردگی، دوره شیدایی آغاز می‌گردد.
در دوره افسردگی فرد احساس غمگینی شدیدی م‌کند، انگیزه‌ها و علایق خود را از دست می‌دهد، بی دلیل گریه می‌کند و دچار ناامیدی شدیدی می‌شود. در این دوره احساس افسردگی برای مدت طولانی باقی می‌ماند؛ تا جایی که حتی انجام امور عادی زندگی را سخت یا غیر ممکن می‌سازد.
شیدایی یک احساس خوشحالی زیاد، انرژی و خوش بینی بیش از اندازه است. این حالت می‌تواند آنقدر شدید باشد که فکر کردن و قضاوت فرد را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است تفکرات عجیبی راجع به خود داشته باشد، تصمیمات بدی بگیرد و به صورت شرم آور، مضر و گاهی خطرناک رفتار کند. مانند حالت افسردگی، در این دوره نیز زندگی فرد مختل شده و بر روابط و کار تاثیر می‌گذارد. برای اطلاعات بیشتر از انواع اختلال دوقطبی کلیک کنید.
اختلال پارافرنی
اختلال پارفرنی شکلی از اسکیزوفرنی است که با نشانه‌های توهم و هذیان، پرش فکری، آشفتگی گفتار و عدم توجه و تمرکز همراه می‌باشد. این افراد در گفتگوها به صورت ناگهانی از یک موضوع به موضوعی دیگر می‌روند و در برخی موارد جملات و گفته‌های خود و دیگران را فراموش می‌کنند. البته این اختلال شروع دیر هنگام دارد و فقط در افراد سالمند رخ می‌دهد.
روان پریشی ارگانیک (ناشی از صدمات مغزی)
برخی اوقات روانپریشی ناشی از صدمات مغزی (ضربه مغزی) یا مربوط به بیماری‌های جسمی دیگری مانند عفونت‌ها و تومورهای مغزی است که عملکرد مغز را مختل می‌سازند. این عوامل باعث می‌شوند صداها و تصاویری در مغز فرد شکل بگیرد که در دنیای واقعی وجود ندارند.
روان پریشی به علت بیماری های جسمی
بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت، بیماری‌های غیر عفونی مانند نارسایی کبد و کلیه که منشا عصبی دارند نیز می‌توانند سبب بروز علائم اختلالات روان‌پریشانه شوند. زایمان نیز یکی دیگر از علل بروز جنون است که به آن جنون بعد از زایمان می‌گویند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه جنون بعد از زایمان کلیک کنید.
جنون یا افسردگی روان پریشانه
افسردگی روان پریشانه یا سایکوتیک یکی از انواع افسردگی اساسی است. به طوری که وقتی بیمار دچار افسردگی شدید می‌باشد علائم روان پریشی به طور همزمان بروز می‌کند. علائم افسردگی روان پریشانه می‌تواند به شکل توهمات (مانند شنیدن صدایی که به آن‌ها می‌گوید انسان‌های خوبی نیستند یا بی فایده‌اند) و هذیان (مانند احساس شدید بیهودگی، شکست یا انجام گناه) باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع افسردگی اساسی کلیک کنید.
جنون ناشی از مصرف الکل و مواد
استفاده یا ترک موادی مانند الکل، حشیش، شیشه، قرص اکستازی، کوکائین و کراک و سایر مواد می‌توانند با ظهور علائم روانپریشی همچون توهمات، هذیان‌ها یا گفتار آشفته مرتبط باشند.
علائم مثبت و منفی
علائم منفی با اختلال تدریجی در عملکرد فرد همراه می شوند که باعث عملکرد اجتماعی ضعیف در فرد می گردند. علائم شامل: احساسات نامناسب یا بی احساسی مانند خندیدن نابجا و تغییر در گفتار (کند شدن گفتار) هستند. این علائم حتی ممکن است در شروع جنون باشد و فرد اطلاعی از آن نداشته باشد.علائم مثبت نیز شامل توهم و هذیان هست.
پیش آگهی جنون
در صورتی که بیمار مبتلا به جنون درمان لازم را در زمان مناسب دریافت کند، بهبودی قابل توجهی می یابد. پیش آگهی به عوملی هم چون سن، وضعیت تاهل، موقعیت اقتصادی-اجتماعی، جنسیت، سن شروع بیماری و طول مدت آن بستگی دارد.
چه موقع باید برای درمان جنون اقدام کرد؟
جنون و اختلالات روان پریشی بیماری نیست که بدون درمان بهبود یابد. در صورتی که فرد صداهایی می شنود که یا ناخوشایند یا بلند هستند و در کنارش برخی علائم ذکر شده را دارند، باید در اسرع وقت به متخصص مراجعه کنند تا درمان لازم را دریافت کنند. اگر درمان به موقع باشد، فرد سازگاری و انعطاف پذیری بالاتری در زندگی خواهد داشت و همزمان دوره بستری او هم کوتاه مدت می شود.
دلایل جنون
جنون به دلایل متعددی وجود می‌آید که از آن‌ها می‌توان به ژنتیک، صدمات مغزی، مصرف داروها، الکل و مواد مخدر اشاره کرد. از دیگر دلایل تاثیر گذار در ابتلا به جنون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استرس: اضطراب‌ها و استرس‌های بسیار شدید و مداوم می‌توانند زمینه ساز بروز جنون و یا حادتر شدن آن‌ها شوند.
مشکلات خانوداگی: مشکلات بسیار شدید خانوادگی علت اصلی نیستند اما می‌توانند باعث بروز جنون در فرد مستعد باشند.
تروما در کودکی: آسیب‌ها و محرومیت‌های جدی در دوران کودکی همچون تجاوز یا اختلالات شدید می‌توانند جنون را برای فرد به همراه داشته باشند.
درمان جنون
برخی از این اختلالات به سختی درمان می‌شوند ولی علائم آن‌ها تا حد زیادی قابل کنترل هستند. در اکثر موارد بستری شدن در بیمارستان‌های اعصاب و روان لازم است. درمان و کنترل علائم روان پریشانه معمولا به صورت ترکیبی از دارو درمانی و درمان شناختی رفتاری است. روش‌های درمانی عبارتند از:
1.دارو درمانی
دارو یکی از روش‌های اصلی در کنترل علائم بیمار مبتلا به جنون است. این داروها با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی، علائمی همچون توهم و هذیان را رفع کرده و به فرد کمک می‌کنند که بهتر فکر کند. از داروهای آنتی سایکوتیک می‌توان به هالوپریدول، فلوفنازین، کلرپرومازین، تیوتیکسن، ریسپریدون و... اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای آنتی سایکوتیک کلیک کنید.
توجه داشته باشید که مصرف مرتب این داروها بسیار مهم است چرا که با قطع دارو یا سهل انگاری در مصرف آن، علائم بیماری برمی‌گردد و مشکل حادتر می‌شود.
2. درمان شناختی رفتاری
این درمان به افراد کمک می‌کند که از چگونگی تفکر خود بینش پیدا کرده و راهکارهای جدیدی برای حل چالش‌ها و مشکلات خود بیابند. در این روش عادات فکری و نگرش‌های غلط، شناسایی و اصلاح می‌شوند. برای نتیجه بخش بودن این درمان باید مدتی صبر کنید و به طور منظم در جلسات روانشناسی شرکت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانشناسی کلیک کنید.
3. درمان‌های خانوادگی
در این روش هدف این نیست که عوامل تاثیرگذار خانوادگی شناسایی شود؛ هدف این است که افراد خانواده در مورد جنون و ویژگی‌ها آن اطلاعات کافی به دست آورند و چگونگی برخورد با او را یاد بگیرند. چراکه یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در شدت و یا کاهش علائم بیماری حمایت اعضای خانواده است.
4.روش درمان مراقبتی CPA
روش درمان مراقبتی برای اطمینان یافتن از دریافت درمان مناسب بیماران اسکیزوفرنی است. این روش شامل یک هماهنگ کننده که وظیفه مدیریت و سازمان دهی بخش های مختلف درمان را به عهده دارند و در صورت لزوم می توانند تغییراتی در برنامه درمانی ایجاد کنند. برنامه مراقبت شامل تغذیه سالم، فعالیت جسمانی و پشتیبانی از ترک سیگار اگر که فرد سیگار می کشد.جلسات مراقبت هر 3 تا 6 ماه مورد بازبینی قرار می گیرد و روانپزشک یا هر فردی از اعضای خانواده در کنار بیمار می تواند حضور داشته باشد.
آیا فرد مبتلا به جنون می‌تواند ازدواج کند؟
هیچ مانعی برای ازدواج کردن افراد مبتلا به جنون وجود ندارد اما مهم ترین امر برای ازدواج این است که بیماری خود را از قبل به همسر آینده شان بگویند و با مشورت پزشک این کار را انجام دهند. ازدواج برای این افراد شرایط خاصی دارد و باید تحت نظر مداوم پزشک باشند. داروهای آنتی سایکوتیک تاثیر منفی بر عملکرد جنسی می‌گذارند پس باید از روش‌ها و راه‌های جایگزین ارضای نیاز جنسی آگاهی داشته باشند. اما به طور کلی اگر فرد مقابل با آگاهی کامل و با رضایت وارد رابطه شود، تاثیر بسیار خوبی در فرایند درمان و بهبود حال کلی فرد می‌گذارد.
زندگی اجتماعی افراد مبتلا به جنون چگونه است؟
متاسفانه اختلالات روانپریشی تاثیر بسیار جدی و منفی بر عملکرد اجتماعی می‌گذارند و فرد دچار ناتوانی بسیار زیادی می‌شود. اما با وجود روش‌های درمانی و مراقبتی، عملکرد آن‌ها تا حد زیادی به حالت قبل باز‌می‌گردد و با کمک سازمان‌ها و مراکز حمایتی می‌توانند کارهای اجتماعی بسیار مفیدی انجام دهند. معمولا پزشک انجام فعالیت‌هایی همچون نقاشی، شعر و کارهای خلاقانه را پیشنهاد می‌دهد تا فرد ارتباط خود را با جامعه از دست ندهد.
راه‌های کمک به خود
با انجام برخی کارها می‌توانید به خود کمک کنید تا بیماری تحت کنترل‌تان قرار بگیرد و عملکردتان افزایش یابد. این کارها عبارتند از:
1. علائم اولیه حاد شدن بیماری را بشناسید و نسبت به آن‌ها آگاه باشید.
2. از موقعیت‌ها و مکان‌هایی که باعث عود بیماری می‌شوند خودداری کنید. از این موارد می‌توان به شرایط استرس‌زا، مصرف الکل و کافئین و خشم و عصبانیت اشاره کرد.
3. تکنیک‌های آرام سازی را یاد بگیرید و به طور مرتب آن‌ها را انجام دهید.
4. اگر دچار توهم و یا صدا شدید به خود یادآوری کنید که این‌ها واقعی نیستند و نمی‌توانند هیج آسیبی به شما برسانند.
5. با وقت گذراندن همراه خانواده، گوش دادن به موسیقی یا سایر فعالیت‌های لذت بخش خود را مشغول نگه دارید.
6. ورزش و برنامه غذایی مشخص داشته باشید و از بدن خود مراقبت کنید.
7. در مصرف داروهای خود دقت کافی داشته باشید و به هیچ وجه در استفاده از آن‌ها سهل انگاری نکنید. مشاوره فردی می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.
منبع: جنون
برای دریافت مشاوره در زمینه جنون می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.