۸ خرداد -۱۶ دقیقه خواندن

عاقبت بیماران دوقطبی

اختلال دوقطبی یکی از انواع اختلالات خلقی است که با دو دوره افسردگی و شیدایی رخ می دهد. آگاهی از عاقبت بیماران دوقطبی لزوم شناخت این اختلال و تلاش برای کنترل علائم آن را دو چندان می کند. افراد مبتلا به دوقطبی نوسانات خلقی شدیدی را تجربه می کنند. اولین نشانه های بیماری در نوجوانی هویدا می شوند و اغلب در سنین بالای 40 سال بروز آن کمتر است. تغییرات در خلق و خو زندگی روزمره فرد را در تمام ابعاد تحصیلی، شغلی و روابط اجتماعی دچار مشکل می کند و عدم اقدام برای درمان باعث بروز رفتارهای خطرناک و در نتیجه آسیب زدن به خود و اطرافیان می شود. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله بررسی کامل دوقطبی و عاقبت بیماران دوقطبی پرداخته ایم.

منبع: عاقبت بیماران دوقطبی

برای دریافت مشاوره در زمینه عاقبت بیماران دوقطبی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

اختلال دو قطبی چیست؟

بیماری دوقطبی از انواع اختلالات اعصاب و روان است که دوره هایی از شیدایی یا سرخوشی زیاد و بعد از آن افسردگی را به فرد مبتلا تحمیل می کند. دوره های شیدایی با افزایش انرژی، تحریک پذیری، سرخوشی، پرش افکار و عدم تمرکز همراه است. برخی از مبتلایان به دوقطبی هر دو دوره افسردگی و شیدایی را تجربه می کنند در صورتی که برخی دیگر تنها دچار دوره های شیدایی می شوند. خطر ابتلا به این اختلال در زنان و مردان یکسان است. دوره های شیدایی آنچنان برای فرد خوشایند است که در مواردی ترجیه می دهد مصرف داروهای خود را در دوره افسردگی قطع کند تا به خیال خود وارد دوره شیدایی شود. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال دوقطبی کلیک کنید.

دلایل بروز دوقطبی

علت اختلال دوقطبی نیز مانند دیگر بیماری های اعصاب و روان به طور قطعی مشخص نیست اما تحقیقات انجام شده نشان می دهند ترکیبی از عوامل زیست شناختی، روانشناختی و اجتماعی در بروز افسردگی شیدایی موثر هستند. بر اساس اصل وراثت افرادی که در خانواده های آن ها سابقه ابتلا به اختلالات روانی وجود داشته به احتمال بیشتری نسبت به سایرین به اختلال دوقطبی مبتلا می شوند. همچنین تجربه وقایع ناخوشایند و تنش زا مانند تجاوز، بد رفتاری های والدین به خصوص در دوران کودکی به همراه عوامل ژنتیکی زمینه مناسب برای بروز علائم و نشانه های دوقطبی را فراهم می کنند.

انواع اختلالات دو قطبی

اختلال دوقطبی شامل چهار نوع دوقطبی نوع یک، دوقطبی نوع دو،‌ اختلال خلق ادواری و اختلال دوقطبی پیش رونده می شود.

اختلال دو قطبی نوع یک: در این نوع اختلال فرد حداقل یک دوره از شیدایی را تجربه می کند اما ممکن است دوره افسردگی رخ ندهد. در صورتی که فرد مورد درمان قرار نگیرد، مدت زمان دوره شیدایی 3 تا 6 ماه به طول می انجامد. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال دوقطبی نوع یک کلیک کنید.

اختلال دوقطبی نوع دو: به شرایطی از بیماری دوقطبی گفته می شود که در آن یک دوره افسردگی شدید تجربه می شود. در نوع دوم هیپومانیا اتفاق می افتد که دوره ای خفیف تر از حالت شیدایی و مانیا است. در صورتی که تغییرات خلق و خو در بیمار کم باشد، دوقطبی خفیف تشخیص داده می شود. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال دوقطبی نوع دو کلیک کنید.

اختلال دو قطبی خلق ادواری: خلق ادواری همان اختلال دو قطبی نوع دوم است با این تفاوت که نشانه ها و علائم آن خفیف تر است و شدت افسردگی و شیدایی کم است.

اختلال دو قطبی پیش رونده: در نوع چهارم دو قطبی فرد نوسانات خلقی را بیش از چهار بار در روز تجربه می کند. شیوع این نوع از اختلال پایین است و تنها ده درصد از افرادی که به دوقطبی مبتلا هستند را در بر می گیرد. همچنین ممکن است به صورت ترکیبی با دو قطبی نوع اول یا دوم همراه باشد. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال دوقطبی پیش رونده کلیک کنید.

علائم و نشانه های اختلال دو قطبی

از نشانه های اختلال دو قطبی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-علائم دوره های شیدایی

آنچه که به وضوح در دوره شیدایی دیده می شود، افزایش انرژی، بروز خلاقیت و نشاط شدید است. زمانی که فرد وارد دوره شیدایی می شود، زیاد صحبت می کند و فعالیت زیادی دارد، او نیاز بسیار کمی به خواب پیدا می کند و در طول شبانه روز استراحت ندارد. فرد مبتلا به دوقطبی در دوره های شیدایی نسبت به توانایی ها و سطح قدرت خود، باورهای غیر واقعی پیدا می کند و توانایی های خود را بیشتر از آنچه که هست می پندارد.

ممکن است این احساسات خوب به نظر برسند اما به تصمیمات احساسی، هیجانی، غیر منطقی و رفتارهای خطرساز منجر می شوند. برای مثال افراد دوقطبی در این مواقع دست به شرط بندی های بزرگ و یا سرمایه گذاری های نامناسب می زنند، پرخاشگر می شوند و نسبت به نظرات مخالف خود یا تغییرات ناگهانی واکنش های افراطی و شدید از خود بروز می دهند.

2-عاقبت بیماران دوقطبی | علائم شیدایی ضعیف یا هیپومانیا

هیپومانیا حالت ضعیفی از شیدایی است که در این مرحله هم فرد احساس نشاط غیر عادی و تمایل به فعالیت کردن را تجربه می کند اما روند زندگی نسبتا عادی را می گذراند.افراد در حالت شیدایی ضعیف یا هیپومانیا خلق و خوی بانشاطی دارند که البته این نشاط کاذب است. در این مرحله فرد تغییرات غیر عادی را تجربه می کند و پس از آن وارد دوره شیدایی یا افسرگی می شود. علائم کلی شیدایی شامل موارد رو به رو است؛ تمایل به انجام فعالیت زیاد و انرژی زیاد و تحریک پذیری بالا، باورهای غیر عقلانی نسبت به توانایی هایی که دارد و خوش بینی بی اساس، احساس خودبزرگ بینی دارند، علی رغم خواب کم انرژی زیادی دارند، سریع حرف می زنند جوری که دیگران متوجه حرف هایشان نمی شوند، حواس‌ پرتی و کاهش تمرکز، ناتوان بودن در قضاوت کردن درست و درک مسائل، توهم و افکار آشفته.

3-افسردگی

در این بخش از مقاله عاقبت بیماران دوقطبی می خواهیم در مورد یکی دیگر از علائم شایع این اختلال صحبت کنیم. افسردگی عادی با آنچه در اختلال دوقطبی اتفاق می افتد تفاوت دارد؛ مسئله ای که در گذشته نادیده گرفته می شد. درمان های متفاوتی برای افسردگی دوقطبی وجود دارد و درمان دوره های افسردگی ناشی از اختلال دو قطبی با داروهای ضد افسردگی صورت نمی گیرد چرا که این داروها موجب وخیم شدن دوقطبی می شوند. داروها گاه نوساناتی را در مراحل مختلف ایجاد کرده و باعث می شود فرد از دوره های شیدایی وارد هیپومانیا یا افسردگی شود.

نشانه های متفاوتی که از افسردگی های گوناگون بروز پیدا می کنند، درمان آن ها را سهولت می بخشد. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی که در دوره افسردگی به سر می برد به شدت تحریک پذیر است، نمی توان رفتارهایش را پیش بینی کرد و مدام احساس گناه می کند. افسردگی منجر به خواب زیاد، اضافه وزن و بی حوصلگی در تمام طول روز می شود. فرد افسرده تمرکز ندارد، علاقه خود را به همه چیز از دست می دهد و اغلب به خودکشی و مرگ فکر می کند. برای کسب اطلاع بیشتر توصیه می شود مقاله از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم را مطالعه فرمایید.

علائم اورژانسی اختلال دو قطبی

در صورتی که اختلال دوقطبی به موقع مورد درمان قرار نگیرد و علائم آن کنترل نشود، عاقبت بیماران دوقطبی چیزی جز جنون و یا خودکشی نیست. برخی از علائم خطرناک و اورژانسی این اختلال شامل مواردی همچون بروز رفتارهای خشونت آمیز و فحاشی، بروز رفتارهای خطرناک و نابهنجار، پرورش افکار خودکشی و صحبت کردن مداوم در مورد مرگ و رهایی از دنیا، سابقه خودکشی های ناموفق به طرق مختلف و صحبت کردن در ارتباط با مرگ می شود.

عاقبت بیماران دوقطبی | تشخیص اختلال دو قطبی

تشخیص اختلال دوقطبی به دلیل تشابه علائم آن با افسردگی کمی سخت به نظر می رسد و تنها در مواردی که اختلال پیشروی کرده و منجر به شیدایی شدید شده باشد، به راحتی تشخیص داده می شود. افرادی که دوره های شیدایی خفیف یا همان هیپومانیا را تجربه می کنند، اعتماد به نفس بالایی دارند و پر انرژی تر از حد معمولشان هستند، به همین دلیل ایده های جدیدی نیز به ذهنشان می رسد و به کار و زندگی خود مشغول هستند بدون آنکه کسی متوجه بیماری آن ها شود.

در مورد افسردگی نیز در صورتی که دوره ها کوتاه مدت باشند ممکن است خود فرد یا اطرافیانش علائم آن را به چیزی جز اختلال دوقطبی ربط دهند. تنها متخصص روانشناس و روانپزشک با استفاده از مصاحبه بالینی و تست های مرتبط می توانند اختلال را تشخیص دهند. در صورتی که علائم را در وجود خود مشاهده کردید حتما برای اطمینان و تشخیص درست و به موقع به متخصصان مراجعه کنید.

سوء مصرف مواد و اعتیاد، عاقبت بیماران دوقطبی

مصرف مواد و اختلال دو قطبی ممکن است با هم بروز پیدا کنند و این امر تشخیص اختلال و درمان آن را مشکل مواجه می کند. بر اساس آمارها حدود 60 درصد از افرادی که به اختلال دو قطبی دچار هستند، اعتیاد به مواد مخدر نیز دارند و علائم آن را از خود بروز می دهند. در صورت عدم اقدام برای درمان، بیماری آنقدر پیشرفت می کند که در نهایت فرد به سمت سو مصرف مواد می رود و عاقبتش اعتیاد است. کسی که اعتیاد دارد، نمی تواند علی رغم مصرف دارو و انجام روش های درمانی، علائم خود را مدیریت و کنترل کند همچنین این کار برای روانپزشک نیز سخت خواهد بود.

نوسان در خلقیات فرد در صورتی که به مواد مخدر اعتیاد داشته باشد با شدت بیشتری بروز پیدا می کند. الکل و کوکائین دو ماده ای هستند که تشخیص دوقطبی را غیر ممکن می سازند. برای مثال افراد پس از مصرف کوکائین مود بالایی پیدا می کنند که علائم ان شبیه به علائم شیدایی یا مانیا است؛ پس از از بین رفتن اثرات کوکائین فرد به شدت احساس افسردگی می کند. گاه افرادی که دوقطبی دارند برای تجربه حالات تکانشگری و بی پروایی شیدایی مواد مخدر و الکی مصرف می کنند. سوء مصرف مواد دوره های افسردگی و شیدایی را مکرر و شدیدتر جلوه می دهد و اثرات داروهای درمانی را از بین می برد.

خودکشی عاقبت برخی از بیماران دوقطبی

در صورتی که با فرد مبتلا به اختلال دو قطبی ازدواج کرده اید سختی های شما محدود به کنترل علائم دوره شیدایی و افسردگی نمی شود. خودکشی یکی از بحران های اصلی زندگی با فرد مبتلا به اختلال دوقطبی است. البته در صورتی که فرآیند درمان به خوبی صورت بگیرد بگیرد و فرد مصرف داروهای خود را قطع نکند، همچنین در صورتی که مراقبت های لازم از سوی اطرافیان از فرد مبتلا انجام شود، خطر خودکشی بسیار کاهش می یابد. به علائم خودکشی در فرد مبتلا به دو قطبی توجه کنید و حرف های او را در رابطه با مرگ و خودکشی جدی بگیرید.

در صورتی که شخص تهدید به خودکشی کرده سریععا با خدمات اورژانس و یا پلیس تماس بگیرید و در کنار فرد بمانید. وسائلی مانند چاقو، دارو، اسلحه و هر چیزی که احتمال می دهید با آن به خود آسیب بزند را از دسترسش دور کنید. هیچ گاه فرد مبتلا را قضاوت نکنید و سعی کنید او را درک کنید. از فریاد زدن بپرهیزید و سعی کنید او را آرام کنید. به این صورت می توانید به فرد مبتلا کمک کنید و به او بفهمانید که در فرآیند درمان کنارش هستید و برای شما ارزش دارد.

ازدواج و عاقبت بیماران دوقطبی

پیش از ازدواج با فرد دو قطبی باید در نظر داشته باشید که مشکلات زندگی و ازدواج با این افراد بسیار است. مواجهه با رفتارهای متنوع و متناقض همسر دو قطبی می تواند طاقت فرسا و خسته کننده باشد. همچنین ممکن است رفتارهای آن ها بر شما نیز تأثیر بگذارند. در دوره های شیدایی، رفتارهای افراطی، تقاضاها و تصمیمات غیر منطقی و بدون فکر خانواده را دچار تبعات سنگین و آسیب های مالی جانی و روانی می کند. در مقابل دوره های افسردگی باعث می شود فرد مبتلا توان کافی برای انجام مسئولیت هایش را در مقابل همسر و خانواده اش نداشته باشد و مدام به فکر مرگ باشد.

با وجود تمام این ها در صورتی که فرد شرایط بیماری خود را بپذیرد و قبول کند که به برنامه های درمانی خود پایبند بماند، می توانید به عنوان همسر او در کنارش بمانید و با یکدیگر مشکلات زندگی مشترکتان را برطرف سازید. برخی از افراد دو قطبی زندگی عادی را در کنار همسر خود می گذرانند. در مقابل اگر همسرتان درمان را قبلو نمی کند لازم است در برابر رفتارهای او از خود مراقبت کنید. آزارهای همسر دوقطبی می تواند به صورت سرزش کردن کلامی، اتهام زنی، ولخرجی زیاد و به بار آوردن بدهی، کنترل گری های ظالمانه، پرخاشگری و کتک زدن باشد.

باورهای اشتباه در مورد ازدواج با فرد دوقطبی

ازدواج امر پسندیده ای است که اکثر خانواده های ایرانی به آن اصرار دارند. اما توجه داشته باشید که ازدواج با افراد مبتلا به اختلالات اعصاب و روان به خصوص اسکیزوفرنی و دوقطبی مسئله پیچیده ای است. برخی بر اساس باورها و اعتقادات اشتباه وارد زندگی مشترک با فرد دوقطبی می شوند و پس از آن وقتی می بینند انتظاراتشان برآورده نمی شود، ناامید شده و مشکلات بیشتری بروز پیدا می کند. برخی از این باورها و اعتقادات اشتباه را در ادامه مقاله عاقبت بیماران دوقطبی شرح داده ایم.

با ازدواج و رفع نیاز جنسی، بیماری کم کم بهبود می یابد

اگر چنین چیزی درست بود، تمام رواپزشکان آن را به مراجعه کنندگان خود پیشنهاد می دادند. در واقع ازدواج امر مهمی است که حتی برای افراد سالم نیز پر تنش و استرس است؛ طبیعی است که استرس و تنش وضعیت اختلال روانی را تشدید می کند. به همین دلیل خانواده هایی که گمان می کردند با ازدواج فرزندشان همه چیز درست می شود، با تصویری برعکس مواجه شدند. برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه ازدواج با بیمار دوقطبی کلیک کنید.

در زندگی مشترک تمام مسئولیت بیمار دوقطبی با همسرش است

ازدواج کردن فرد مبتلا به دوقطبی به معنای این نیست که مسئولیت از خانواده فرد رفع می شود و تمام آن بر دوش همسرش می افتد! زندگی مشترک مسئولیت های فراوانی دارد و بیمار دو قطبی و همسرش به تنهایی نمی توانند از پس آن ها بر بیایند چرا که سختی های زندگی با علائم افسردگی شدید و شیدایی آن قدر زیاد است که همسر فرد دو قطبی را خسته و فرسوده می کند. آن ها نیاز به کمک مشاور و خانواده هایشان دارند بنابراین آن ها را تنها نگذارید.

اختلال دوقطبی درمان نمی شود

برخی گمان می کنند عاقبت بیماران دوقطبی تنها ماندن در بیماری و دست و پنجه نرم کردن با علائم تا آخر عمر است. در صورتی که راه های زیادی برای کنترل و مدیریت علائم شیدایی و افسردگی وجود دارد. همچنین برخی از داروها از جمله تثبیت کننده های خلق و خو، طیف وسیعی از داروهای ضدافسردگی و انواع داروهای ضدروانپریشی اثرگذاری بسیار خوبی بر درمان دارند. روان درمانی در کنار استفاده از داروها بسیار کمک کننده است.

عاقبت تمام بیماران دوقطبی بستری شدن در بیمارستان است

همه بیماران دوقطبی نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارند و در صورتی که علائم کنترل شوند، خفیف و قابل مدیریت باشد، افراد مبتلا می توانند بدون نیاز به بستری شدن در کنار خانواده خود زندگی کنند و از بروز علائم شدیدتر پیشگیری کنند.

درمان اختلال دو قطبی

در بخش نهایی مقاله عاقبت بیماران دوقطبی ، به روش های درمانی این اختلال می پردازیم. به صورت کلی درمان این اختلال با دو روش استفاده از داروها و روان درمانی صورت می گیرد. در ادامه به شرح این روش ها پرداخته ایم.

دارو درمانی برای اختلال دو قطبی

داروها خط اصلی درمان به شمار می روند. داروهایی که خلق را تثبیت می کنند در پیشگیری از بروز دوره های شیدایی و کنترل علائم آن ها میسر هستند. برخی از مؤثرترین این داروها شامل لیتیوم، کاربامازپین، کلونازپام و… می شود. فرآیند دارو درمانی حتما باید تحت نظر روانپزشک صورت گیرد در غیر این صورت با مصرف خودسرانه و یا قطع ناگهانی داروها، ممکن است علائم با شدت بیشتری بروز پیدا کنند.

همچنین در کنار داروهای تثبیت کننده خلق، داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، ضد روان پریشی نیز ممکن است برای فرد مبتلا به دو قطبی تجویز شود. برای مثال داروی symbyax ترکیبی از داروی ضد افسردگی به نام فلوکستین و داروی ضد روان پریشی به نام اولانزاپین است که در کنترل علائم مؤثر است. فرآیند دارو درمانی نیاز به صبر و حوصله و پایبند ماندن به فرآیند درمان دارد تا نتیجه مورد نظر حاصل شود. برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه درمان اختلال دوقطبی با دارو کلیک کنید.

عاقبت بیماران دوقطبی | روش های روان درمانی

بهره مندی از روش های روان درمانی در کنار استفاده از داروها، بهترین تأثیر را در کنترل علائم و درمان اختلال دو قطبی دارد. برخی از روش هایی که اساس کار آن ها روان فرد است، می توان به رفتار درمانی شناختی، روان درمانی بین فردی و خانواده درمانی اشاره کرد. همچنین رفتار درمانی و درمان های مبتنی بر روانکاوی نیز تأثیر بسزایی دارند. در این روش ها به فرد کمک می شود تا الگوهای ذهنی مخرب را در دوره های افسردگی و شیدایی شناسایی کرده و آن ها را اصلاح کند.

همچنین به او آموزش داده می شود تا در مواقع تحریک پذیری بالا و در واکنش به محرک ها به خصوص در دوره شیدایی کنترل خود را حفظ کند و با استفاده از تکنیک های مخصوص، به مدیریت خشم و پرخاشگری خود بپردازد. هدف در تمام درمان ها یکسان است و انتخاب بهترین نوع درمان به شرایط فرد، شدت علائم و تشخیص پزشک بستگی دارد. برای تشخیص قطعی و انتخاب بهترین روش درمان می توانید از مشاوره روانشناسی کمک بگیرید.

سخن آخر

دوقطبی اختلال پیچیده ای است و عاقبت بیماران دوقطبی در صورتی که تحت درمان قرار نگیرند، دلخراش است. گاه این افراد تا پایان عمر درگیر بیماری باقی می مانند و عذاب می کشند، بسیاری از آن ها به سمت مواد مخدر می روند و یا تمام زندگی خود را در شرط بندی و قمار از دست می دهند. همچنین برخی دیگر مجبور به بستری در بیمارستان می شوند و تا مدت های طولانی دارو مصرف می کنند. به همین دلیل اهمیت دارد که خانواده های آن ها به فکر باشند و هر چه سریعتر پس از تشخیص قطعی بیماری، آن ها را تشویق کنند تا به مراکز خدمات تخصصی اختلالات روانی مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند.

خانواده در بهبود علائم نقش بسزایی دارد. همچنین مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی شرایطی را برای افراد فراهم کرده تا از هر کجای کشور امکان ارتباط با مشاوران و متخصصان با تجربه سلامت روان را در زمینه های مختلف داشته باشند. شما در کمترین زمان ممکن می توانید مشکلات خود را مشاوران در میان گذاشته و راهکارهای مناسب را دریافت کنید. برای کسب اطلاع بیش تر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.

منبع: عاقبت بیماران دوقطبی

مداد

عاقبت بیماران دوقطبی