به لحاظ حقوقی ، صلح عمری ملک بدون سند نیز امکان پذیر است . نحوه صلح عمری ملک بدون سند به این صورت است که طرفین ، بر روی یک برگه سفید عادی ، مفاد صلح عمری و شرایط مد نظر خود را درج نموده و ذیل آن را امضا می کنند . لذا از جمله شرایط صلح عمری ملک بدون سند ، آن است که این قرارداد ، به صورت دست نویس منعقد شود و در آن ، شرایط عمومی صحت قراردادها ، همچون قصد و رضا و اهلیت طرفین ، رعایت شود ؛ اما ، نیاز به تهیه مدارکی ، همچون سند رسمی ندارد .
صلح عمری ، یکی از انواع مرسوم عقود و قراردادها است که به منظور انتقال مالکیت به دیگران ، مورد استفاده قرار می گیرد ؛ با این توضیح که یکی از مهم ترین مزایای استفاده از صلح عمری ، آن است که تا زمانی که مصالح یا صلح کننده ، زنده است ، می تواند از منافع ملک صلح شده ، استفاده نماید . بنابراین ، متصالح یا صلح گیرنده ، تا زمان فوت صلح کننده، نمی تواند وی را از ملک صلح شده ، بیرون کند و یا اینکه جلوی استفاده وی از منافع ملک صلح شده را بگیرد .
بر این اساس ، استفاده از صلح عمری ، برای انتقال مال به دیگران ، به خصوص به نفع همسر یا فرزندان ، بسیار مناسب به نظر می رسد ؛ اما مشکلی که در این میان وجود دارد ، آن است که برخی از املاک ، سند مالکیت ندارند و لذا اشخاصی که قصد دارند ، اقدام به صلح عمری ملک مورد نظر نمایند ، با این ابهام مواجه می شوند که آیا می توان ملکی که سند ندارد را با استفاده از قرارداد صلح عمری ، به دیگری منتقل نمود و یا اینکه داشتن سند ، شرط لازم برای صلح عمری است؟
به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که آیا ملک بدون سند را می توان با استفاده از صلح عمری ، به دیگران انتقال داد ؟ در ادامه نیز ، شرایط و نحوه صلح عمری ملک بدون سند را مورد بررسی قرار داده و سپس ، مدارک لازم برای این نوع از صلح را ذکر خواهیم کرد .
آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان پذیر است
قرارداد صلح عمری ، به قراردادی گفته می شود که به موجب آن ، یکی از طرفین ، اقدام به انتقال مالکیت ملک خود به دیگری می کند ؛ منتها به این شرط که تا زمان حیات ، بتواند از منافع آن استفاده نماید . بر این اساس ، برای انتقال ملک به دیگران ، می توان به جای وصیت کردن ، با استفاده از عقد صلح عمری ، اقدام نموده و به همین دلیل ، واگذاری ملک به همسر یا انتقال ملک به فرزندان ، از طریق صلح عمری ، به صورت گسترده ای ، مورد استفاده اشخاص قرار می گیرد .
اما یکی از مهم ترین سوالاتی که در خصوص قرارداد صلح و به ویژه ، قرارداد صلح عمری پرسیده می شود ، آن است که آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان پذیر است ؟ در واقع ، به دلیل اینکه برخی از املاک و اموال غیر منقول ، همچون خانه ، زمین ، باغ و آپارتمان ، سند ملکی ندارند ، ممکن است این سوال مطرح شود که آیا این گونه املاک را نیز می توان صلح عمری نمود ؟
همچنین ، ممکن است یک ملک ، به تازگی به فروش رسیده باشد و طرفین معامله ، هنوز برای آن ، سند ملکی نگرفته باشند . در این حالت ها ، ممکن است که فرد ، قصد داشته باشد با استفاده از انعقاد قرارداد صلح عمری ، مالکیت ملک خریداری شده را به دیگری انتقال دهد و به اصطلاح ، اقدام به صلح عمری ملک بدون سند نماید .
در چنین شرایطی ، صلح عمری ملک بدون سند ، با مانع قانونی مواجه نبوده و در صورتی که عقد صلح عمری ، سایر شرایط صحت عقود و قراردادها را داشته باشد و طرفین ، قصد و رضا و نیز اهلیت انجام صلح عمری را داشته باشند ، حتی بدون داشتن سند برای ملک مورد نظر نیز ، می توانند آن را به نفع دیگری صلح نمایند .
به عبارت دیگر ، اصل بر آن است که اگر عقود و قراردادها ، شرایط عمومی صحت معاملات را داشته باشند ، به صورت صحیح واقع شده و کاملا اعتبار قانونی دارند و داشتن سند برای ملک ، جزء شرایط صحت عقد صلح عمری نمی باشد . لذا به این سوال که آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان پذیر است یا خیر ، باید پاسخ مثبت داد . در ادامه ، شرایط و نحوه صلح عمری ملک بدون سند را توضیح خواهیم داد .
حتما بخوانید: صلح عمری و مزایای آن
شرایط صلح عمری ملک بدون سند
در قسمت قبل ، به توضیح این مطلب پرداخته شد که آیا صلح عمری ملک بدون سند ، امکان پذیر است یا خیر . همانطور که گفته شد ، صلح عمری ملک بدون سند ، به لحاظ حقوقی ، ایراد و اشکال حقوقی نداشته و می توان املاکی که سند ندارند را نیز ، با استفاده از عقد صلح ، به دیگران واگذار نمود و اصل صحت عقود و قراردادها ، ایجاب می کند که چنین قراردادی ، صحیح و معتبر باشد . اما سوالی که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، این است که شرایط صلح عمری ملک بدون سند چیست ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که مهم ترین شرایط صلح عمری ملک بدون سند ، همان شرایط عمومی صحت قراردادها می باشد . به این معنا که هر کدام از طرفین ، برای انعقاد صلح عمری ، باید قصد و رضایت داشته باشند . علاوه بر این ، یکی دیگر از شرایط صلح عمری ملک بدون سند ، این است که طرفین ، اهلیت داشته باشند ؛ به این معنا که صغیر ، سفیه یا مجنون نبوده و به لحاظ قانونی ، ممنوعیتی برای تصرف در اموال خود نداشته باشند . مشروع بودن جهت یا هدف قرارداد صلح عمری نیز ، از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند است .
از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند، می توان به تنظیم صلح عمری با استفاده از صلح نامه دستی اشاره نمود . به عبارت دیگر ، از آن جهت که یکی از شرایط انعقاد قرارداد صلح رسمی در دفترخانه ، داشتن سند تک برگی یا دفترچه ای برای ملک مورد نظر است ، طرفین ، می بایست به جای مراجعه به دفترخانه و انعقاد صلح عمری محضری ، به صورت عادی ، صلح نامه ای تنظیم نموده و شرایط خود را در آن ، قید کنند که در ادامه ، نحوه صلح عمری ملک بدون سند را بررسی خواهیم نمود .
بیشتر بخوانید: نمونه قرارداد صلح عمری
نحوه صلح عمری ملک بدون سند
در قسمت های قبل ، به این سوال که آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان پذیر است ، پاسخ مثبت داده و به بررسی برخی از مهم ترین شرایط صلح عمری ملک بدون سند ، پرداختیم . اما سوالی که مطرح می شود ، آن است که نحوه صلح عمری ملک بدون سند به چه صورت است و در صورتی که ملکی ، سند نداشته باشد ، چگونه باید آن را صلح عمری نمود ؟
همانطور که در بخش قبل نیز گفته شد ، صلح عمری ملک بدون سند ، به صورت محضری امکان پذیر نمی باشد و طرفین صلح عمری ، می بایست به جای مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی ، به صورت عادی ، صلح نامه تنظیم نمایند . لذا نحوه صلح عمری ملک بدون سند ، به این صورت است که مفاد صلح نامه ، بر روی یک برگه سفید ، نوشته می شود و طرفین ، ذیل آن را امضا می کنند .
لازم به ذکر است که اگر نحوه تنظیم صلح عمری ملک بدون سند ، به صورت صلح نامه دستی بوده باشد ، باز هم اعتبار حقوقی کامل دارد و حتی می توان در دادگاه ، به آن استناد نمود . البته ، اگر صلح عمری ملک بدون سند ، به دلیل این باشد که سند ملکی هنوز آماده نشده است ، می توان پس از اینکه سند ملک حاضر شد ، به دفترخانه مراجعه نموده و مفاد صلح نامه را به صورت رسمی ، تنظیم کرد .
گفتنی است که نحوه صلح عمری ملک بدون سند ، می تواند به صورت صلح عمری شفاهی نیز باشد ؛ اما از آن جهت که اثبات صلح عمری شفاهی در دادگاه ، دشوار است و بعضا اختلافاتی که میان طرفین قرارداد ایجاد می شود ، بهتر است به جای صلح عمری شفاهی ملک بدون سند ، متن صلح نامه را بر روی برگه ای مکتوب نموده و حتی الامکان ، بعد از گرفتن سند ، آن را به ثبت رسمی نیز رسانید .
بیشتر بخوانید: صلح عمری برای فرزند
مدارک لازم برای صلح عمری ملک بدون سند
در قسمت های قبل ، شرایط و نحوه صلح عمری ملک بدون سند را مورد بررسی قرار داده و همانطور که گفته شد ، صلح عمری ملک بدون سند ، صرفا از طریق تنظیم صلح نامه دستی ، میسر است . به عنوان نمونه ، در صورتی که انتقال ملک به فرزند ، قرار است انجام شود و ملک مورد نظر ، سند ملکی همچون سند تک برگ یا دفترچه ای ندارد ، می توان بر روی برگه ای عادی ، مفاد صلح عمری و شرایط مدنظر طرفین را نوشته و ذیل آن را امضا نمود .
اما در همین ارتباط ، ممکن است این سوال نیز مطرح شود که صلح عمری ملک بدون سند ، نیاز به چه مدارکی دارد ؟ در پاسخ به این سوال ، باید اشاره نمود که چون صلح نامه ملک بدون سند ، در محضر ، قابلیت ثبت ندارد ، اصولا نیازی هم به تهیه و ارائه نمودن مدارک خاصی نیز نداشته و با تنظیم مفاد صلح نامه بر روی یک برگه سفید نیز صلح عمری ، صحیح و معتبر است .
بنابراین ، صرفا درج مشخصات ملک مورد نظر و مشخصات طرفین عقد و سایر شرایط مدنظر ، همچون اختیار فسخ صلح عمری ( که سبب تبدیل عقد صلح ، به صلح خیاری می شود ) ، کافی است تا صلح عمری به صورت صحیح منعقد گردد . با این حال ، برای تنظیم قرارداد صلح عمری ملک بدون سند ، می بایست مدارک هویتی طرفین و همچنین ، مبایعه نامه های قبلی ملک ، موجود بوده و به استناد آنها ، قرارداد صلح عمری ، منعقد شود .
البته ، چنین صلح نامه ای ، از آن جهت که نوعی سند عادی محسوب می شود ، ممکن است مورد انکار و تردید یا ادعای جعل قرار گیرد ؛ که در این صورت ، دادگاه می بایست میزان اعتبار آن را مورد بررسی قرار دهد . لذا بهتر آن است که پس از گرفتن سند ، برای ثبت صلح عمری در دفترخانه ، اقدام نمود .
در ادامه بخوانید: سوالات صلح عمری
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص صلح عمری ملک بدون سند در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون صلح عمری ملک بدون سند پاسخ دهند .
سوالات متداول
1- آیا صلح عمری ملک بدون سند امکان پذیر است ؟
به لحاظ حقوقی صلح عمری ملک بدون سند واجد اشکال نبوده و می توان ملک بدون سند را نیز به صورت صلح عمری واگذار کرد که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .
2- نحوه صلح عمری ملک بدون سند به چه صورت است ؟
برای انعقاد قرارداد صلح عمری ملک بدون سند می بایست صلح نامه را به صورت دستی یا عادی تنظیم نمود و نیازی به مراجعه به محضر نیست که برای آشنایی بیشتر با این موضوع می توانید به متن مقاله مراجعه نمایید .
3- شرایط صلح عمری ملک بدون سند شامل چه مواردی است ؟
از جمله شرایط صلح عمری ملک بدون سند می توان به داشتن قصد و رضایت و همچنین اهلیت داشتن طرفین قرارداد اشاره نمود به علاوه اینکه جهت یا هدف صلح عمری نیز باید مشروع باشد که جزئیات این موضوع در مقاله ذکر شده است .
منبع : صلح عمری ملک بدون سند