تغییر رشته یکی از مسائلی است که برخی دانش آموزان پایه یازدهم به دنبال انجام آن هستند. داوطلبان واجد شرایط تغییر رشته در دبیرستان برای انجام آن می بایست تمامی مراحل از جمله تکمیل فرم تغییر رشته، شرکت در امتحانات تغییر رشته، تطبیق دروس و ثبت نمرات را به درستی انجام دهند.
دانش آموزان پس از اتمام دوره متوسطه اول بر اساس هدایت تحصیلی نهم اقدام به انتخاب رشته کرده و از ابتدای دوره متوسطه دوم که با پایه دهم آغاز می شود، در یک رشته و شاخه مشخص اقدام به تحصیل می کنند. همانطور که اشاره شد، فرآیند انتخاب رشته دانش آموزان از طریق هدایت تحصیلی و شناخت استعدادها و علایق وی به کمک مشاوران مدرسه صورت می گیرد.
در این میان تعدادی از داوطلبان پس از گذشت مدتی از تحصیل خود تصمیم به تغییر رشته می گیرند. تغییر رشته در دبیرستان تنها در بدو ورود به پایه یازدهم یا پس از اتمام این سال امکان پذیر می باشد به همین خاطر به تغییر رشته پایه یازدهم نیز معروف است. دانش آموزانی که به هر دلیل تصمیم به تغییر رشته تحصیلی خود دارند، لازم است تا از شرایط و مراحل این عمل مطلع باشند. برای آشنایی بیشتر با تغییر رشته پایه یازدهم در ادامه به بیان جزئیات مهمی از جمله شرایط و مراحل تغییر رشته در دبیرستان پرداختیم.
تغییر رشته پایه دهم به یازدهم
دانش آموزان از بدو ورود به پایه دهم در یکی از رشته های شاخه نظری (ریاضی، تجربی، انسانی و علوم معارف اسلامی) ، فنی حرفه ای و کارودانش به تحصیل خود ادامه می دهند. آموزش و پرورش امکان تغییر رشته را برای آن دسته از دانش آموزانی که به هر دلیل تمایل به ادامه تحصیل در رشته فعلی خود ندارند، فراهم کرده است.
تغییر رشته برای دانش آموزان پایه دهم به یازدهم از شاخه نظری (ریاضی، تجربی، انسانی و علوم و معارف اسلامی) به شاخه های هنرستان (فنی و حرفه ای و کاردانش) و همچنین تغییر رشته درون شاخه ای وجود دارد. لازم به ذکر است تنها افرادی می توانند اقدام به تغییر رشته نمایند که با توجه به فرم هدایت تحصیلی پایه نهم مجاز به ورود به رشته مورد نظر باشند.
مراحل تغییر رشته پایه دهم به یازدهم ۱۴۰۰
تصمیم گیری نهایی توسط دانش آموز و اولیا
دانش آموزان در طول سال دهم، در 2 نوبت امتحانات خرداد ماه و شهریور، امکان تغییر رشته را دارند. بهتر است تصمیم نهایی خود را حداقل یک ماه قبل از شروع امتحانات خرداد بگیرید. در این صورت امکان کافی برای مطالعه دروس جدید را خواهید داشت و می توانید از هر دو نوبت خرداد و شهریور جهت شرکت در امتحانات نیز به خوبی استفاده کنید.
تکمیل فرم تغییر رشته در سامانه سناد دانش آموزی
فرم تغییر رشته در سامانه سناد وجود دارد که به فرم الف تغییر رشته نیز مشهور است. دانش آموزان متقاضی تغییر رشته در پایه دهم، باید این فرم را در دو نسخه چاپ، هر دو نسخه را کامل کرده و پس از امضای ولی، به مشاور و یا مدیر مدرسه تحویل نمایند. تکمیل این فرم باید 2 هفته پیش از شروع امتحانات خرداد و یا شهریور انجام شود.
تایید اداره آموزش و پرورش منطقه، ناحیه و یا شهرستان محل تحصیل دانش آموز
پس از تایید فرم الف توسط مدیر مدرسه، باید موافقت اداره آموزش و پرورش منطقه، ناحیه و یا شهرستان محل تحصیل دانش آموز، در قالب فرم (ب) به مدرسه محل تحصیل دانش آموز و یا در صورت موجود نبودن رشته مورد تقاضای دانش آموز در مدرسه محل تحصیل، به مدرسه ای که اداره آموزش و پرورش مشخص می کند، ارجاع داده شود.
شرکت در امتحانات و کسب نمره قبولی
دانش آموز باید در تعدادی از دروس تخصصی رشته مورد نظر خود که در رشته قبلی وجود نداشت، شرکت کرده و در صورت کسب نمره قبولی در این دروس، امکان تغییر رشته را دارد.
ردیف عنوان رشته عناوین دروس تغییر رشته دهم به یازدهم
1 ریاضی فیزیک ریاضی 1، هندسه 1، فیزیک 1، شیمی 1
2 علوم تجربی ریاضی 1، فیزیک 1، شیمی 1، زیست شناسی 1
3 ادبیات و علوم انسانی علوم و فنون ادبی 1، جامعه شناسی 1، اقتصاد و منطق
4 علوم و معارف اسلامی تاریخ 1 (تخصصی رشته) ، عربی 1 (تخصصی رشته)، اصول و عقاید1 (تخصصی رشته)، علوم و معارف قرآنی 1(تخصصی رشته)
5 شاخه فنی و حرفه ای شرکت در آزمون تمامی دروس اختصاصی، دروس شایستگی فنی و غیر فنی رشته مورد نظر خود شرکت و نمره قبولی را کسب کند.
6 شاخه کار و دانش شرکت در آزمون تمامی دروس اختصاصی، دروس شایستگی غیر فنی رشته مورد نظر خود شرکت و تا پایان سال یازدهم فرصت دارد که دروس شایستگی فنی ( استاندارها) را گذرانده و نمره قبولی کسب کند.
تطبیق دروس
بعضی از دروس مانند دروس عمومی، بین رشته ها مشترک هستند، نیازی به گذراندن این دروس نبوده و می توانید آن ها را تطبیق دهید. لازم به ذکر است آن دسته از دروسی که در رشته قبلی گذرانده شده باشند، نیازی به گذراندن مجدد ندارند. به طور مثال اگر فردی در رشته ریاضی پایه دهم را گذرانده و تصمیم به تغییر رشته تجربی داشته باشند، نیازی به گذراندن دروس شیمی و فیزیک ندارند.
بیشتر بخوانید: پادا
تغییر رشته پایه یازدهم به دوزادهم
مطابق آخرین بخشنامه وزارت آموزش و پرورش، امکان تغییر رشته پایه یازدهم به دوازدهم، به صورت درون شاخه ای برای رشته های نظری (ریاضی، تجربی، انسانی و علوم و معارف اسلامی) امکان پذیر است. انجام این فرایند دارای مراحلی است که در ادامه به طور کامل در مورد هر یک توضیح خواهیم داد.
مراحل تغییر رشته پایه یازدهم به دوازدهم ۱۴۰۰
تکمیل فرم تغییر رشته دانش آموز
فرم تغییر رشته پایه یازدهم یا نمون برگ شماره یک، باید در دو نسخه پرینت گرفته شده و حداکثر تا 2 هفته پیش از زمان امتحانات مدارس در خرداد یا شهریور توسط دانش آموز تکمیل و پس از امضا و اثر انگشت ولی دانش آموز به مدیر یا مشاور مدرسه تحویل داده شود.
یک نسخه از این فرم تغییر رشته پایه یازدهم، به دانش آموز تحویل داده خواهد شد و نسخه دیگر آن در پرونده تحصیلی دانش آموز نگهداری می شود. دقت کنید که این فرم تغییر رشته پایه یازدهم برای امتحانات خرداد و شهریور باید به صورت جداگانه تکمیل شود.
معرفی دانش آموز متقاضی برای شرکت در امتحان درون رشته ای برای تغییر رشته
در صورتی که مدیر مدرسه با تقاضای تغییر رشته پایه یازدهم دانش آموز موافقت کند، لازم است تا درخواست کتبی خود را به اداره آموزش و پرورش ناحیه، شهرستان و یا منطقه محل تحصیل دانش آموز ارسال کرده تا در صورت موافقت کمیسیون موارد خاص، اجازه شرکت در امتحانات مورد نظر برای تغییر رشته پایه یازدهم دانش آموز فراهم شود.
در صورتی که محل تحصیل فعلی دانش آموز دارای رشته مورد تقاضای وی برای تغییر رشته باشد، امتحانات تغییر رشته پایه یازدهم دانش آموز در همان مدرسه محل تحصیل وی برگزار خواهد شد، اما در صورتی که رشته مورد نظر دانش آموز در مدرسه فعلی وی وجود نداشته باشد، مدرسه ای از طریق اداره آموزش و پرورش ناحیه، شهرستان و یا منطقه محل تحصیل دانش آموز به وی معرفی خواهد شد و امتحانات در این مدرسه از دانش آموز اخذ خواهد شد. مدرسه جدید موظف است تا پس از اخذ امتحانات مربوط به تغییر رشته پایه یازدهم، بخش دوم نمون برگ تغییر رشته یا نمون برگ شماره 2 را تکمیل و از طریق اداره آموزش و پرورش مربوطه به مدرسه محل تحصیل دانش آموز ارسال کند.
شرکت دانش آموز در امتحان تغییر رشته
دانش آموزان متقاضی تغییر رشته پایه یازدهم لازم است تا طبق جدول زیر و پس از موافقت کمیسیون موارد خاص اداره آموزش و پرورش محل تحصیل خود، جهت شرکت در امتحان مربوطه آماده شوند.
ردیف عنوان رشته عناوین دروس تغییر رشته یازدهم به دوازدهم
1 ریاضی فیزیک حسابان 1، هندسه 2، فیزیک 2، شیمی 2
2 علوم تجربی ریاضی 2، فیزیک 2، شیمی 2، زیست شناسی 2
3 ادبیات و علوم انسانی علوم و فنون ادبی 2، جامعه شناسی 2، عربی(زبان تخصصی رشته) 2، فلسفه 2
4 علوم و معارف اسلامی علوم و معارف قرآنی، اصول عقاید 2، عربی(زبان تخصصی رشته) 2، تاریخ 2 ( تخصصی رشته)
در صورت مشترک بودن دروس بین رشته جدید و رشته فعلی دانش آموز و کسب نمره قبولی در آنها، این نمره از وی پذیرفته شده و نیازی به شرکت در امتحان مجدد نمی باشد.
تطبیق دروس رشته قبلی با رشته جدید
پس از موافقت کمیسیون موارد خاص اداره آموزش و پرورش محل تحصیل دانش آموز با تغییر رشته پایه یازدهم و شرکت وی در امتحانات مربوطه و کسب نمره قبولی، لازم است تا دانش آموز دروس باقیمانده از رشته جدید را در دوره تابستانی و یا امتحانات دی ماه پایه یازدهم انتخاب و در امتحانات آنها شرکت کند. برای بعضی از دروس امکان تطبیق از رشته قبلی به رشته جدید وجود دارد. این دروس باید از نظر کد و یا محتوا با دروس رشته جدید مشابه باشند.
امتحانات تغییر رشته پایه یازدهم همزمان با امتحانات نوبت های خرداد و شهریور برگزار می شود از این رو نمرات این امتحانات نیز در صورت کسب نمره قبولی، در کارنامه دانش آموز در ستون مربوط به نمرات سالانه و یا نمرات شهریور ماه درج خواهد شد.
بیشتر بخوانید: دریافت کارنامه دانش آموزان
مشاوره تغییر رشته در پایه یازدهم
انتخاب رشته دبیرستان به معنای انتخاب مسیر زندگی آینده است. این تصمیم نیاز به تحقیق زیاد در مورد بازار کار رشته مورد نظر دانش آموز و همچنین میزان توانایی و علاقه مندی دانش آموز نسبت به رشته مورد نظر دارد. در پایان سال نهم، فرایند انتخاب رشته برای دانش آموزان متقاضی ورود به مقطع متوسطه دوره دوم انجام می شود.
در این سال معمولا دانش آموزان صرفا بر اساس علاقمندی سطحی یا نمرات و امتیازات کسب شده، اقدام به انتخاب رشته می کنند. از این رو احتمال دارد که بعضی از این دانش آموزان از انتخاب رشته خود رضایت نداشته باشند و بخواهند رشته انتخابی خود را تغییر دهند. برای این گروه از دانش آموزان امکان تغییر رشته به دو صورت تغییر رشته پایه یازدهم به دوازدهم و تغییر رشته پایه دهم به یازدهم وجود دارد.
البته تغییر رشته پایه یازدهم بهتر است زیرا در این حالت، دانش آموز بخشی از دروس رشته انتخابی اول خود را در پایه دهم و یازدهم خوانده است و بنابراین تصمیم وی برای شرکت در تغییر رشته پایه یازدهم منطقی تر و با ثبات بیشتری خواهد بود. به عبارتی در فرایند تغییر رشته پایه یازدهم، دانش آموز متقاضی، همه جوانب کار را سنجیده و پس از یک تصمیم قطعی اقدام به شرکت در امتحانات تغییر رشته خواهد کرد. از طرفی در تغییر رشته پایه یازدهم، به دلیل درون شاخه ای بودن، تعداد زیادی از دروس مانند دروس عمومی، بین رشته فعلی و رشته جدید مشترک خواهد بود و از این رو تعداد امتحاناتی که دانش آموز باید در تغییر رشته پایه یازدهم در آنها شرکت کند بسیار کمتر خواهد شد.
مزیت دیگر تغییر رشته پایه یازدهم به دوازدهم وجود فرصت مناسب برای شرکت در کنکور سراسری و کسب موفقیت در کنکور سراسری است. بسیاری از دانش آموزان به خصوص دانش آموزان رشته ریاضی، معمولا در هنگام ثبت نام کنکور سراسری، معمولا متقاضی گروه های آزمایشی به غیر از گروه آزمایشی رشته خودشان هستند. ثبت نام در گروه آزمایشی متفاوت با رشته ای که دانش آموز در آن مدرک دیپلم و سال دوازدهم خود را گرفته است، نیازمند مطالعه حجم عظیمی از دروس رشته جدید خواهد بود و این کار زمان زیادی را از دانش آموز خواهد گرفت.
در صورتی که با تغییر رشته پایه یازدهم ، این دروس در همان زمان معمول تحصیلات متوسطه گذرانده شده و دانش آموز با این دروس آشنایی کافی خواهد داشت و نیازی به وقت اضافی برای خواندن این دروس از ابتدا و بدون آمادگی قبلی نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: ثبت نام کتاب درسی
کارشناسان سامانه مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا آماده اند تا اطلاعاتی را که متقاضیان برای تغییر رشته دبیرستان نیاز دارند از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی هیوا در اختیارشان قرار دهند. همچنین پیشنهاد می کنیم برای اطلاع از تازه ترین اخبار مربوط به این حوزه عضو کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام مدارس هیوا باشید.
در ادامه بخوانید: شرایط اخذ دیپلم مجدد
سوالات متداول
1- ✔️ تغییر رشته دبیرستان در کدام یک از پایه ها امکان پذیر می باشد؟
✔️ مطابق متن مقاله امکان تغییر رشته تنها در پایه های دهم به یازدهم و یازدهم به دوازدهم امکان پذیر می باشد.
2- ✔️ برای تغییر رشته پایه یازدهم چه مراحلی باید طی شود؟
✔️ از مهم ترین مراحل تغییر رشته تکمیل نمون برگ تغییر رشته و شرکت در امتحانات دروس تخصصی می باشد، البته تمامی مراحل در متن مقاله گفته شده است.
3- ✔️ چه دروس امتحانی برای ورود به رشته تجربی پایه دوازدهم در نظر گرفته شده است؟
✔️ این مرحله شامل امتحان دروس ریاضی 2، فیزیک 2، شیمی 2، زیست شناسی 2 می باشد. برای مطالعه سایر دروس امتحانی به متن مقاله رجوع شود.
منبع : شرایط تغییر رشته در دبیرستان