یکی از مهم ترین سوالاتی که برای داوطلبان مورد قبول دانشگاه ها اجاد میشود ان است که با قبول شدن در این دانشگاه های مورد نظر کدارم یک به صرفه تر و بهتر است که در ان ادامه تحصیل دهم؟ قطعا بحث هزینه دانشگاه ها برای افراد بسیار بسیار مهم است بدلیل اینکه همانطور که در جریان هستید بیشتر دنشجویان با استخدام در کار دانشجویی است که شهریه خود را پرداخت میکنند علاوه بر شهریه دانشگاه، مسائلی مثل خوابگاه و تغذیه است که باید هزینه انها هم پرداخت کنند پس بهتر است قبل از انتخاب دانشگاه تمام جنبه های ان را در نظر بگیریم.
تکلیف دانشگاه های دولتی وزانه که مشخص است افراد دانشگاه دلتی شهر خود قبول شده اقدام به ثبت نام و ادامه تحصیل میکند و مشکلی از بابت هزینه ندارد چون اگر قرار باشد هزینه ای بابت موارد بالا بپردازد بسیار کمتر از دانشگاه های دیگر است.
اما جمعیت زیادی از آنها کسانی هستند که مانده اند بین دانشگاه آزاد و دانشگاه دولتی نوبت شبانه و دانشگاه‌های غیرانتفاعی کدام یک را انتخاب کنند. بدیهی است که همه این‌ها هزینه دارند، اما در سطوح مختلف. آنها بین هزینه حدودا یک تا دو میلیون تومان هر ترم دانشگاه آزاد و ۶۰۰ - ۵۰۰ هزار تومانی دانشگاه‌های شبانه مانده اند. آنها حتی به گزینه دانشگاه غیرانتفاعی هم فکر میکنند که هزینه‌ای بالغ بر ترمی یک میلیون تومان برای پر هزینه‌ترین رشته‌ها یعنی رشته‌های فنی مهندسی دارد.
اما نرخ شهریه های پولی دانشگاه های پولی چطور است؟.
شهریه دانشگاه غیرانتفاعی
دانشجویانی که قصد دارند در دانشگاه‌های غیرانتفاعی تحصیل کنند و یا از مهر ماه وارد آن خواهند شد باید بدانند طبق گفته مسئولین این دانشگاه، در حال حاضر میانگین هزینه یک ترم تحصیل در دانشگاه‌های غیرانتفاعی در رشته‌های فنی مهندسی که بالاترین قیمت را دارند ترمی یک میلیون و در سال دو میلیون تومان است که به عبارتی چهار سال دوره کارشناسی برای هر دانشجو هشت میلیون تومان هزینه در بر دارد. حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار تومان نیز هزینه خوابگاه هر دانشجو برای یک ترم تحصیلی است که سالانه حدود یک و نیم میلیون تومان میشود.
دانشگاه‌های غیر انتفاعی به علت عدم دریافت سوبسیت غذای دانشجویی از سوی دولت؛ همانند دانشگاه‌های دولتی نمی‌توانند غذا ارائه کنند و طبق یارانه‌ای که «صندوق کمک به دانشجویان» می‌دهد می‌توانند به بیست درصد از دانشجویان بیست درصد از مبلغ تمام شده غذا را برای پنج روز در هفته به جز پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها بُن غذا بدهند.
شهریه دانشگاه پیام نور
دانشجویانی که امسال در دانشگاه‌های پیام نور پذیرفته می‌شوند باید نسبت به سال تحصیلی گذشته حدود ۱۰ درصد بیشتر از دانشجویان ورودی‌های سال گذشته شهریه بپرازند هرچند این افزایش تا سال گذشته چیزی حدود ۱۵ درصد بود. طبق آمار بررسی شده هر دانشجو تا سال تحصیلی ۹۴ - ۹۵ که به شیوه نیمه حضوری در شهرهای نواحی یک و دو در دانشگاه‌های پیام نور قبول شده بود در هر سه گروه آموزشی انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه باید مبلغ ۱۲۶ هزار و ۹۶۰ تومان شهریه ثابت پرداخت می‌کرد..
دانشجویان این دانشگاه اگر در نواحی ۳، ۴ و ۵ قبول شده بودند باید به عنوان شهریه ثابت مبلغی برابر ۱۰۱ هزار و ۸۳۲ تومان پرداخت می‌کردند. در هر سه گروه و در نواحی یک و دو باید ۱۴ هزار و ۵۸۹ تومان برای دروس پایه نظری و ۱۹ هزار تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی هزینه می‌پرداختند. اما در نواحی ۳، ۴ و ۵ باید مبلغ ۱۳ هزار و ۲۲۵ تومان بابت هر واحد دروس عمومی، ۱۶ هزار تومان برای هر واحد نظری و ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی هزینه می‌کردند.
اوضاع برای دروس عملی متفاوت است. مثلا برای دروس عملی کم هزینه فرقی نمی‌کند، چه در نواحی یک و دو و چه در نواحی سه، چهار و پنج تا سال گذشته حدود ۴۳ هزار و ۹۰۰ تومان از دانشجویان اخذ می‌شد. برای دروس عملی پر هزینه هم این رقم ۵۸ هزار تومان بود. برای پایان نامه‌ها نیز در هر سه گروه آموزشی و در هر نوع ناحیه تحصیلی، باید ۱۴۶ هزار تومان به ازای هر واحد هزینه می‌کردند. حال با توجه به افزایش ۱۰ درصدی در این دانشگاه به خوبی می‌توان تاثیرش را بر روی مبالغ گفته شده نیز محاسبه کرد.
شهریه رشته های بدون آزمون دانشگاه آزاد
دانشگاه آزاد هر ساله برای شهریه ثابت و متغیر افزایش هایی را در نظر میگیرد. آنطور که از زبان مسئولین این دانشگاه عنوان شده امسال هم با یک افزایش ۱۰ درصدی به استقبال دانشجویان می‌رود. دانشجویان سال‌های گذشته، یعنی آنهایی که در سال ۹۵ و قبل از آن در دانشگاه آزاد ثبت نام کرده اند، همان شهریه ثابت سال‌های گذشته خود را پرداخت میکنند. اما دانشجوهایی که امسال می‌خواهند ثبت نام کنند باید ۱۰ درصد بیشتر از دانشجوهای سال‌های گذشته، شهریه ثابت پرداخت کنند.
در دانشگاه آزاد بدون لحاظ ۱۵ درصد افزایش، اگر بخواهید در دوره کارشناسی رشته‌ای مثل پرستاری تحصیل کنید و در ترم اول ۱۸ واحد نظری انتخاب کنید، باید با احتساب ۲۸۳ هزار تومان شهریه ثابت، جمعا ۷۳۰ هزار تومان هزینه کنید. این‌ها بدون احتساب ۱۵ درصد افزایشی است که قرار است امسال اضافه شود. پرداخت هزینه شهریه دانشگاه آزاد با ورود به سایت آموزشیار دانشگاه ازاد صورت میگیرد.
برای رشته مثل کارشناسی مهندسی کامپیوتر، گرایش سخت افزار، باید در ترم اول سال تحصیلی ۹۵ - ۹۴ چیزی حدود یک میلیون و ۱۰ هزار تومان هزینه می‌کردید که برای سال تحصیلی جدید باید حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بیشتر از مبلغی که گفته شد بپردازید (البته توجه داشته باشید که تمامی افزایش‌ها دردانشگاه آزاد همانند دانشگاه‌های دیگر عطف ماسبق است). شهریه ثابت رشته هایی مانند: مهندسی مانند کارشناسی مهندسی کامپیوتر، شامل گرایش‌های سخت ازار، نرم افزار و علوم کامپیوتر، مهندسی برق کنترل شامل گرایش‌های قدرت، الکترونیک و مخابرات، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع، مهندسی عمران، مهندسی مواد شامل گرایش‌های صنعتی و استخراجی، هوافضا، منابع طبیعی، رباتیک، خط و سازه‌های ریلی اپتیک و لیزر چیزی حدود ۵۶۳ هزار و ۵۰۰ تومان بوده که سال‌های گذشته با افزایش ۱۵ درصدی مواجه بوده است.
اما اگر بخواهید در رشته‌های دکتری حرفه‌ای پزشکی در ترم اول ۱۸ واحد نظری انتخاب کنید، باید دو میلیون و ۸۳۸ تومان فقط هزینه شهریه ثابت پرداخت کنید، اما شهریه ثابت به علاوه شهریه متغیر سه میلیون و ۳۵۲ هزار تومان خرج روی دست شما خواهد گذاشت.
شهریه دانشگاه‌های شبانه
دانشگاه معتبر دولتی در دوره‌های شبانه خود هزینه‌ای بیشتر از دانشگاه‌های کم نام و نشان‌تر دریافت میکنند. دانشگاه هایی مثل اصفهان، تربیت مدرس، خوارزمی، بهشتی و مانند این‌ها در سال تحصیلی ۹۴ - ۹۵، ۱۸۷ هزار و ۵۰۰ تومان بابت تحصیل دانشجویان دوره کارشناسی در گروه علوم انسانی دریافت می‌کردند. آنها برای هر واحد دروس عمومی رشته هایی مانند حقوق، روانشناسی، حسابداری و ... مبلغ ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان دریافت می‌کردند.
این دانشجو‌ها باید ۲۱ هزار و ۲۵۰ تومان بابت هر واحد دروس پایه نظری و ۳۱ هزار و ۲۵۰ تومان برای هر واحد دروس تخصصی هزینه می‌کردند. اما بقیه گروه‌های آموزشی در چنین دانشگاه هایی باید ترمی ۲۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بابت شهریه ثابت پرداخت می‌کردند.
این دسته از دانشجویان در سال گذشته برای هر واحد دروس عمومی ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومان، بابت هر واحد دروس پایه نظری مبلغ ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان و ۳۷ هزار و ۲۵۰ تومان هم بابت هر واحد دروس تخصصی، پرداخت کردند. این دانشگاه‌های تراز اول که می‌توان صنعتی شریف، فردوسی، علم و صنعت و خواجه نصیرالدین طوسی را هم به آنها اضافه کرد در سال تحصیلی ۹۴ - ۹۳ از دانشجوهای دوره شبانه خود در مقطع کارشناسی و آنهایی که دروس فنی مهندسی و بعضی رشته‌های تجربی را می‌خوانند، مبلغ ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس کارگاهی و آزمایشگاهی دریافت کرده اند.
اما دانشگاه هایی که در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند، در سال گذشته از دانشجوهای رشته علوم انسانی ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان بابت شهریه ثابت، ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای دروس عمومی، ۱۸ هزار و ۷۵۰ بابت دروس نظری و ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس اصلی و تخصصی دریافت می‌کردند.
چنین دانشگاه هایی برای بقیه رشته‌ها مبلغ ۱۵۶ هزار تومان به عنوان شهریه ثابت در نظر گرفته بودند. این دانشگاه‌ها مانند دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه بوعلی همدان، دانشگاه شیراز و مانند این‌ها برای دانشجوهای رشته‌های فنی و مهندسی و بعضی رشته‌های تجربی مبلغ ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر واحد دروس عمومی، ۲۰ هزار و ۶۲۵ تومان برای دروس پایه نظری و ۲۵ هزار تومان برای هر واحد دروس تخصصی دریافت می‌کردند. مبلغ تحصیل در هر واحد از دروس آزمایشگاهی و کارگاهی این دانشگاه‌ها برای رشته‌های فنی و مهندسی و بعضی گرایش‌های تجربی مبلغی برابر ۱۸ هزار و ۷۵۰ تومان است.
تمام مواردی که در بالا به آنها اشاره شد میتواند تاثیر مستقیمی بر انتخاب دانشجویان برای ادامه تحصیل داشته باشد. د رهمین لحظه هشتصد هزار صندلی خالی در دانشگاه ها وجود دارد و دیگر دوران آرزوی قبولی در دانشگاه به سر آمده. فقط دو تا صندلی در هر دانشگاه ظرفیت دارد و رقابت فقط بر سر دانشگاه‌های تراز اول با امکانات بیشتر است. اکثر داوطلبین ما بعد از کنکور علاوه بر قبولی در دانشگاه سراسری در دانشگاه های پیام نور، آزاد ( اطلاعات دقیق تر از شهریه ها در سایت خود دانشگاه ازاد azmoon.iau.ac.ir ) ، شبانه و یا غیرانتفاعی هم قبول شده اند و بر سر دو راهی اینکه کدام یک را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند مانده اند. به همین خاطر شاید بررسی هزینه تحصیل در دانشگاه های پولی که به آنها اشاره شد بتواند داوطلبین را برای یک انتخاب اصلح کمک کند.