سندبلاست یا ساب پاشی، نوع دیگری از روشهای ماشین‌کاری سایشی میباشد ومعمولا بمنظور تمیزکاری و آماده نمودن سطوح مورد استفاده میباشد. سندبلاست جهت تمیزکاری سطوح موادی نظیر سنگ، چوب، فلز، بتن، شیشه و حتی پارچه ها قابل استفاده میباشد. در این مقاله، انواع، اجزا، کاربردها، مزایا و معایب سندبلاست خواهیم پرداخت.
ساب پاشی یا تمیزکاری پاششی چیست؟
تمیزکاری پاششی (Abrasive Cleaning) یا ساب پاش (Abrasive Blasting)، یکی از روشهایی میباشد که برای تمیزکاری و آماده کردن سطح بکار می‌رود. مواد مختلف نظیر چوب، فولاد، بتن وغیره میباشد. در این روش، مواد ساینده (فلزی یا غیر فلزی) با سرعت بالا (ناشی از فشار هوا یا نیروی گریز از مرکز) به سطح برخورد مینماید. به این صورت، آلودگی‌ها و مواد اضافه ی موجود روی لایه ی بالایی سطح از بین خواهد رفت. نهایتا، سطح با پرداختی که مد نظر میباشد به دست می‌آید.
سندبلاست چیست؟
ساب پاشی معمولا با عناوین سندبلاست (Sandblast) شناخته شده است. سندبلاست، تنها یکی از روشهای ساب پاشی میباشد که برای تمیزکاری، پرداخت و تغییر شکل دادن به سطوح سخت مورد استفاده دارد. به ابزار مورد استفاده در این فرآیند، سندبلاستر (Sandblaster) گفته میشود.
سندبلاست به چه صورت اختراع شد؟
فرآیند سندبلاست، بوسیله ی یک فرد نظامی بنام بنجامین چو تیلگمان (Benjamin Chew Tilghman) اختراع گردید. در حدود سال 1870 میلادی (1249 شمسی)، تیلگمان در منطقه ای بیابانی در حال خدمت بود که دراثر برخورد ماسه‌های باد به سطح شیشه مواجه گردید. او مشاهده نمود که برخورد ذرات ماسه، سطح شیشه را کدر مینماید. تیلگامان با الهام گرفتن از این پدیده، نخستین دستگاه سندبلاستر را اختراع نمود.
ساینده چیست؟
ساینده، ماده‌ای سخت و جامد میباشد و اغلب جهت پرداخت سطوح کاربرد دارد. سختی بالای مواد ساینده، موجب وجود قابلیت لایه‌برداری مناسب در آنها میشود. ساینده‌ها، یکی از اجزای عمده ی فرآیند سندبلاست می‌باشند.
انواع ساینده‌ها کدامند؟
استانداردهای مربوط به تمیزکاری پاششی ساینده‌ها را اغلب به دو نوع اصلی فلزی و غیر فلزی تقسیم می‌نمایند.
معرفی انواع ساینده‌ها و ویژگی‌های آن
ماسه سیلیکا
ماسه سیلیکا یا ماسه سیلیسی، جز قدیمیترین و متداولترین ساینده ای میباشد که مورد استفاده قرار میگیرد. درحقیقت نام سندبلاست به علت استفاده از این ماسه‌ها برای این فرآیند میباشد. ماسه سیلیکا یا سیلیس اغلب برای ساب پاشی در محل‌هایی کاربرد دارد که امکان بازیابی مواد وجود نداشته باشد.
ماسه، نسبتا سختی بالایی دارد. و این ویژگی، علت اصلی تولید گرد و خاک در هنگام فرآیند سندبلاست میباشد. تنفس ذرات آزاد سیلیس بوسیله ی کارکنان، احتمال بیماری‌های تنفسی در آنها را بالا میبرد.
گارنت
یکی دیگر از ساینده‌های معمول در تمیزکاری پاششی، گارنت میباشد. این ماده هزینه ی بالاتری نسبت به ماسه سیلیسی دارد ولی در صورت استفاده صحیح، کیفیتی برابر با آن خواهد داشت. بعلاوه، گرد و خاک حاصل از بکارگیری گارنت در سندبلاست کمتر میباشد و تنفس آن برای سلامت کارکنان خطرناک نمی باشد.
سرباره زغال سنگ
سرباره زغال سنگ از ساینده‌های معمول برای تمیزکاری پاششی میباشد و در کارخانه‌های کشتی‌سازی کاربرد دارد. مقدار سیلیس در ترکیب سرباره کم میباشد. با این حال، این ساینده موجب آزادسازی آلاینده‌های مختلف در هوا میگردد.
ساچمه و گریت
ساچمه (قطعاتی کروی) و ساچمه شکسته یا گریت (Grit)، از نوع ساینده‌های فلزی میباشد و در تمیزکاری پاششی کاربرد دارد. معمولا از فولاد یا چدن ساخته شده اند. این ساینده‌ها، قابلیت بازیابی خوبی دارند. ساچمه و گریت را میتوان بر روی انواع سطوح بمنظور از بین بردن آلودگی‌ها، برداشتن لایه رویی (قبل از پوشش‌دهی) و ساچمه‌زنی استفاده نمود. ابعاد، شکل ذرات سختی در این حالت، اهمیت زیادی دارد.
استارولیت
استارولیت، مخلوطی از ماسه‌های ریز و درشت میباشد که سیلیس خیلی کمی دارد. این ساینده جهت برداشتن پوسته و خوردگیهای سطوح فولادی بدون ایجاد نمودن گرد و خاک میباشد.
آلومینا و کاربید
مواد سنتز مانند کاربید سیلیسیوم و آلومینا (اکسید آلومینیوم) بعنوان جایگزینهای معمول ماسه شناخته شده اند. این ساینده‌ها ازمقاومت بالایی برخوردارهستند و گرد و خاک کمتری ایجاد می‌کنند. مواد سنتزی اغلب قابل بازیابی هستند. آلومینا تقریبا برای آماده کردن هر سطحی (شیشه، گرانیت، مرمر و فولاد) مناسب هستند.
در کل، ساینده‌هایی مانند ماسه، آلومینا، ساچمه، و کاربید برای سندبلاست خشک و ساینده‌هایی مثل ماسه، دانه‌های شیشه‌ای و دیگر مواد معلق در آب جهت سندبلاست مرطوب مناسبتر می باشند.
اجزای تشکیل دهنده ی سندبلاست ها چه هستند؟
سیستمهای ساب پاشی اغلب از سه بخش عمده محفظه مواد ساینده، دستگاه هدایت کننده مواد و نازل تشکیل شده اند. مشخصه های دقیق دستگاه سندبلاست به کاربری و نوع ساینده بستگی دارد. اغلب بمنظور هدایت مواد ساینده درون شلنگ و پاشیدن آنها بر روی سطوح از فشار هوا، نیروی گریز از مرکز و یا فشار آب استفاده میگردد.
• فشار هوا: در این سیستم، با تولید نمودن هوای فشرده بوسیله ی کمپرسور، ساینده بصورت دهشی یا مکشی به داخل نازل منتقل می شود و به روی سطح پاشیده میگردد.
• نیروی گریز از مرکز: در این سیستم، یک پروانه دوار با ترکیب نیروهای گریز از مرکز و اینرسی، انرژی لازمه جهت هدایت کردن و پرتاب نمودن مواد ساینده بر روی سطح را فراهم مینماید.
• فشار آب: این سیستم، بوسیله ی فشار هوا (اضافه کردن آب در نزدیکی خروجی نازلها) یا فشار آب (اضافه نمودن آب به محفظه ها)، مخلوط ماده ساینده با آب (دوغاب) را به روی سطح اعمال مینماید.
انواع دستگاه سندبلاست کدام اند؟
طبق نوع کاربری و حجم تمیزکاری، سیستم تجهیزات ساب پاشی به سه نوع سندبلاست قابل حمل، کابین سندبلاست و اتاق سندبلاست تقسیم میگردد. در اینجا ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک از این سیستم‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
سندبلاست های قابل حمل کدامند؟
یکی دیگر از ابزارات پرکاربرد جهت اجرای تمیزکاری پاششی سطوح کوچک یا بزرگ، دستگاه سندبلاست قابل حمل یا پرتابل میباشد. اجزای سندبلاست پرتابل عبارتند از:
کمپرسور هوا: تولید هوای فشرده
دیزل ژنراتور: تامین انرژی مورد احتیاج برای راه‌انداختن کمپرسور هوا
دیگ: مخزن تحت فشار برای نگهداشتن ساینده و هدایت آنها به سمت شلنگ
شلنگ: واسط مابین دیگ و نازل جهت خروج ساینده و اعمال آنها به سطح
نازل: محل خارج شدن ساینده با فشار زیاد
سیستم سندبلاست پرتابل، اغلب بوسیله ی کمپرسور دیزلی تغذیه میگردد. کمپرسور هوا، حجم زیادی از هوای فشرده را به دیگ سندبلاست وارد مینماید. در دیگ سندبلاست، میزان سایندگی خروجی قابل تنظیم میباشد. در این سیستم میتوان از چندین دیگ تحت فشار هم استفاده نمود. سیستمهای مجهز سندبلاست پرتابل اغلب روی کامیون نصب میگردند. که اینکار، قابلیت جابجایی تجهیزات را بالا می برد.
در سندبلاست های مرطوب، ساینده ها در معرض جریان تحت فشار آب یا مایعات قرار می‌گیرند. این فرآیند باعث تشکیل دوغاب میگردد. بکارگیری تجهیزات پرتابل در همین روش، مانعی جهت بازیابی ساینده بوجود نمی اید.
کابین سندبلاست چیست؟
کابین سندبلاست، یک سیستم حلقه بسته می باشد که به اپراتور کمک میکند که ضمن تمیزکاری سطح، مواد ساینده را بعد از استفاده بازیابی نماید. کابین سندبلاست، اغلب برای تمیزکاری قطعات مکانیکی در ابعاد کوچک تا متوسط بکار گرفته می شود. این دستگاه اغلب از چهار جز تشکیل شده اند:
• مخزن یا کابین
• سیستم سندبلاست
• سیستم بازیابی ساینده
• محل جمع‌آوری گرد و خاکَ
جهت خرید یا دریافت هر گونه راهنمایی راجع به سندبلاست به سایت بادرو کمپرسور مراجعه کنید یا با مشاوران این کمپانی تماس حاصل فرمایید.