تحقیقات نشان داده اند که مادران حامله ای که اعتیاد به مواد مخدر دارند، معمولا دچار سوء تغدیه، بیماری های قابل انتقال جنسی از جمله ایدز و هپاتیت بوده و مراقبت های دوران بارداری را به طور روتین انجام نمی دهند و در این صورت هم خود مادر و هم جنینی که تمام مواد مخدر مصرفی از طریق مادر را دریافت می کند، در معرض خطرات عمده ای قرار می گیرند.
مادر بارداری که اعتیاد به مواد مخدر دارد لازم است از عوارض اعتیاد در بارداری آگاه شود و در جهت ترک کردن کامل اقدامات لازم را انجام دهد. در این مقاله عوارض اعتیاد شامل عوارض روانی و جسمی در بارداری و همینطور عوارض اعتیاد در جنین توضیحات کاملی ارائه شده است.
عوارض اعتیاد در بارداری
اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک معضل جهانی بسیار در حال گسترش و توسعه است. این موضوع طیفی از اثرات نامطلوب روانی، جسمی، شخصی و اجتماعی را برای فرد به همراه دارد. اعتیاد به مصرف مواد مخدر باعث آرامش و شادی برای فرد می شود، اما بعد از اینکه این اثرات از بین رفت فرد در متوقف کردن ماده مصرفی خود ناتوان است و به دنبال مصرف مجدد آن است، چرا که از نظر جسمانی و هم روانی وابستگی پیدا کرده و به تدریج میزان مصرف را هم باید بالا ببرد.
تصور اکثر مردم بر این است که مبتلایان به مصرف مواد مخدر مردان هستند، این در حالی است که زنان نیز با شیوع کمتر اعتیاد به مواد مخدر پیدا می کنند. بعضی از مادران بارداری که اعتیاد به مواد مخدر دارند فکر می کنند اگر میزان مصرف مواد خود مانند سیگار، قلیان، یا هر نوع مواد دیگری را کم کنند از عوارض اعتیاد بر خود یا جنین در امان باقی می مانند، در حالی که مصرف مواد مخدر از هر نوعی عوارض جدی و جبران ناپذیری را به همراه دارد.
مصرف مواد مخدر در دوران بارداری زندگی مادر و نوزاد را تهدید می کند از جمله سبب زایمان زودرس، شیوع سقط خودبخودی، تولد نوزاد با وزن کم، عقب ماندگی رشد، ایست قلبی، سکته مغزی، مشکلات تنفسی و حملات صرع، جدا شدن جفت یا دکولمان حتی مرگ ناگهانی مادر یا جنین و مشکلات بسیار دیگری که در بخش های بعدی این مقاله به طور کامل توضیح داده خواهد شد را ایجاد می نماید.
بیشتر بخوانید: اعتیاد در زنان
عوارض روانی اعتیاد در بارداری
مصرف مواد مخدر توسط مادر باردار باعث کاهش شدید سلامت روان و مشکلات اجتماعی در فرد می گردد. ممکن است دچار انزوا و گوشه گیری، افسردگی شدید، سوء ظن، شک و بدبینی، اختلال شخصیت پارانویید، پرخاشگری، ترس، کاهش وزن، عدم توانایی و قدرت در گرفتن تصمیم های مهم و حیاتی، اختلالات رفتاری، توهمات بصری یا شنوایی، بی خوابی، اختلالات حافظه و اختلال در روابط اجتماعی، از دست دادن انگیزه کار کردن و عدم تمایل به انجام فعالیت های روزمره شود.
در صورتی که مادر یا پدر نوزادی که هنوز در محیط رحم به سر می برد یا به دنیا آمده است، مبتلا به اعتیاد باشند برای رفع نیاز و بدست آوردن ماده مصرفی خود دست به اقدامات غیر قانونی نظیز اخاذی، دزدی، تهدید دیگران به آسیب و یا حتی تجاوز و قتل نیز می زنند، بدون آنکه بدانند چه کاری انجام می دهند چون در اثر مصرف مواد قدرت تسلط بر شرایط را از دست می دهند.
ممکن است مادر باردار قبل از روی آوردن به مصرف انواع مواد مخدر و یا روانگردان، سابقه انواع بیماری های روانی خفیف مانند اضطراب شدید، ترس مزمن، بی اراده بودن، ناتوانی در تصمیم گیری، اختلالات خلقی و روانی داشته که این عوامل زمینه ساز روی آوردن او به اعتیاد شده باشند و همین وجود پیش زمینه روانی در مادر باردار مبتلا به اعتیاد، به علاوه نوسانات هورمونی که در دوران بارداری تجربه می کند پیش بینی کننده قوی ای از وضعیت پایین سلامت روان او خواهد بود.
مادر بارداری که اعتیاد به مواد مخدر دارد در صورت مصرف نکردن ماده مخدر مورد نیاز بدن خود دچار خماری می گردد که این موضوع می تواند مشکلات روانی دیگری را در این افراد ایجاد نماید، مانند اسپاسم های عضلانی، تعریق شبانه، بی خوابی یا کابوس شبانه، بیقراری، اضطراب، افسردگی، خستگی مفرط و توهم است.
بسته به میزان مصرف، نوع مواد مصرفی و مدت زمانی که فرد در معرض مصرف قرار داشته است در افراد مختلف این علائم روان شناختی خماری متفاوت است. در بعضی موارد حتی دیده شده که مصرف شیشه و موارد روانگردان، توهم در مادر باردار ایجاد کرده که باعث شده مادر صدمات و آسیب های بسیار خطرناکی به خود یا فرزندش وارد کند.
بیشتر بخوانید: تاثیر اعتیاد به مواد مخدر
عوارض جسمی اعتیاد در بارداری
مادران بارداری که به مصرف انواع مواد مخدر از قبیل هروئین، کوکائین،مورفین، کراک، تریاک، شیشه، ماری جوانا، گل، حشیش و دیگر مواد موجود در بازار اعتیاد دارند، دود حاصل از مصرف مواد وارد دستگاه جریان خون شده و به سرعت به سیستم دستگاه عصبی و مغز وارد می شود و فرد حالت های نئشگی، لذت، سرخوشی و آرامش را احساس می کند.
اما بعد از گذشت زمانی بین 2 تا 5 ساعت این حالت ها از بین رفته و نیاز به مصرف مجدد در فرد ایجاد می شود و بعد از هر بار استفاده باید میزان مصرف ماده مخدر را افزایش دهد تا دوباره همان حالات را مجددا بتواند تجربه کند و بدین ترتیب بارها و بارها فرد دست به مصرف می زند. مادر باردار مبتلا به اعتیاد ممکن است از یک یا چند عارضه جسمانی که شامل موارد زیر می شود رنج ببرد:
بیماری های دهان و دندان
اختلالات پوستی (آکنه، کهیر، ورم کردن و خارش)
ناراحتی های مغزی
کاهش سیستم دفاعی بدن
آسیب های کبدی
بیماری های کلیوی
بیماری ایدز
اختلالات تنفسی
ناراحتی های ریوی
ناراحتی های قلبی
سرطان
هپاتیت
بیشتر بخوانید: دلایل اعتیاد به مواد مخدر
عوارض اعتیاد بر جنین
عواملی مانند نوع مواد مصرفی و میزان مصرف، سن بارداری و مدت زمانی که جنین توسط مادر مواد مخدر را دریافت کرده است، میزان آسیب به جنین را مشخص می کنند. به عنوان مثال، مصرف شیشه توسط مادر در ماه های ابتدایی، بر سلول‌های مغزی جنین اثرات جبران ناپذیری می گذارد. سایر آسیب هایی که جنین می بیند در زیر آورده شده:
افزایش زردی بدن
وزن بسیار کم
آنمی یا کم خونی
بروز عفونت های چشمی
احتمال ابتلا به تومورهای شکمی
آسم و مشکلات تنفسی
مشکلات روان شناختی و رفتاری
نابینایی و ناشنوایی
انعقاد خون
خونریزی داخل جمجمه
احتمال ابتلا به سرطان‌های مختلف
نقص مادرزادی
اعتیاد نوزادان
مرگ داخل رحمی یا مرده زایی یا مرگ نوزاد در سه روز اول تولد
کاهش دور سر
تشنج نوزاد
نیاز به اقدامات احیا و بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان در بیمارستان
فرد مبتلا به اعتیاد به دلیل شرایط جسمی و روانی که پیدا می کند، در محیط های خانوادگی کمتر شرکت می کند، جایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرصت های شغلی خود را از دست داده و از جانب اطرافیان طرد می شوند. به تدریج به دلیل تامین مواد مصرفی خود فرد مشکلات مالی در زندگی پیدا می کند.
در نتیجه فرزند این خانواده نیز از تاثیرات سوء مصرف مواد مخدر پدر یا مادر بی بهره نخواهد ماند. بنا به عوارضی که این بلای خانمان سوز به پا می کند، لازم است خانواده حمایت لازم را انجام داده و فرد نیز در صدد ترک مواد مصرفی تحت نظر پزشک متخصص و روان شناس قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید: روش های ترک اعتیاد
سوالات متداول
1- ✔️ عوارض جسمی اعتیاد بر بارداری چیست؟
✔️ اعتیاد در بارداری امراض جسمانی فراوانی برای مادر و جنین به همراه دارد، برای مثال بیماری های دهان و دندان، اختلالات پوستی (آکنه، کهیر، ورم کردن و خارش)، کاهش سیستم دفاعی بدن، آسیب های کبدی، بیماری های کلیوی، اختلالات تنفسی، ناراحتی های قلبی، سرطان دچار می شود سایر موارد در متن مقاله عنوان شده است.
2- ✔️ عوارض روانی اعتیاد در بارداری چیست؟
✔️ مصرف مواد مخدر توسط مادر باردار باعث کاهش شدید سلامت روان و مشکلات اجتماعی در فرد می گردد. ممکن است دچار انزوا و گوشه گیری، افسردگی شدید، سوء ظن، شک و بدبینی، اختلالات رفتاری، اختلالات حافظه، از دست دادن انگیزه کار کردن شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سایر عوارض روانی اعتیاد در بارداری می توانید به متن مقاله مراجعه کنید.
3- ✔️ عوارض اعتیاد بر جنین چیست؟
✔️ جنینی که تمام مواد مخدر مصرفی از طریق مادر را دریافت می کند در معرض خطرات عمده ای قرار می گیرد، افزایش زردی بدن، وزن بسیار کم، بروز عفونت های چشمی، آسم و مشکلات تنفسی، مشکلات روان شناختی و رفتاری، نقص مادرزادی تنها بخشی از آسیب هایی است که جنین والد معتاد می بیند سایر آسیب ها در متن مقاله به طور کامل ارائه شده است.
منبع : عوارض اعتیاد در بارداری