زمانی که به نقاشی های کودکان نگاه می کنیم دنیایی از رنگ و خطوط بدون معنا می بینیم. اما جالب است بدانید که معمولا در پشت تمام تصویر های به ظاهر بی معنی که می بینیم، یک ترس ها، احساسات، علایق و تفکرات کودک پنهان شده است. والدینی که به قدرت افشاگری نقاشی های کودکشان باور دارند، به طور مداوم این نقاشی ها را بررسی می کنند.
نقاشی زبان دوم کودکان است و با استفاده از آن ها می توان به دنیای درون کودکان راه یافت، اما رمز گشایی از نقاشی های کودکانه معمولا کار بسیار دشوار و پیچیده ای است. با این حال ما در این مقاله بخش کوچکی از دنیای بی کران و رنگارنگ نقاشی های فرزندتان را به شما نشان می دهیم تا بتوانید به برخی از احساسات و عواطف او آگاهی پیدا کنید.
مراحل نقاشی
نقاشی نیز مانند تمامی مهارت های دیگر در کودکان با افزایش سن بهتر می شود. با بالاتر رفتن سن کودک و کامل تر شدن ساختار مغزی او، نقاشی ها معناهای عمیق تری پیدا می کنند. بنابراین اگر بخواهیم مراحل نقاشی را در کودکان مشخص کنیم می توانیم به سه مرحله مجزا اشاره کنیم که در این بخش از مقاله درباره آنها صحبت خواهیم کرد.
1 مرحله خط خطی
همه کودکان در حدود سنین 2 تا 4 سالگی توانایی به دست گرفتن مداد را کسب کرده و شروع به خط خطی کردن می کنند. با این که در این مرحله خط خطی ها بی هدف و بدون معنی هستند، اما گاهی اوقات کودکان چیزی به نام "واقع گرایی شانسی" در میان نقاشی هایشان ایجاد می کنند. یعنی اگر به خط خطی هایشان با دقت نگاه کنید ممکن است تصویر یک ماشین یا خانه ببینید.
2 مرحله پیش نمایه
با گذر از سنین 4 سالگی و تا حدود سن 7 سالگی کودکان سعی می کنند چیزهایی را که با چشم می بینند نقاشی کنند. آن ها ساده ترین چیز ها مثل چهره ها ، ماشین ها ، کامیون ها ، درختان و خانه ها را می کشند. پس از این گونه تصاویر آن ها ممکن است بنا به سلیقه خودشان جزئیات خاصی به نقاشی هایشان اضافه کنند، مثلا چند شاخه گل جلوی درب خانه بکشند.
3مرحله نقاشی
از 7 سالگی به بعد نقاشی ها واقعی تر می شوند یعنی اگر کودک دریا را به تصویر بکشد، ممکن است در داخل آن ماهی نیز نقاشی کند، در نقاشی افرادی را که کنار ساحل والیبال بازی می کنند نیز نقاشی کند، یک نفر را مشغول شنا کردن در آب دریا بکشد و غیره. در این سنین نماد ها و کلمات خاصی اضافه می شوند تا پیام های کودک را به دیگران برسانند.
حتما بخوانید: مفهوم اعضای بدن، صورت و لباس در نقاشی کودک
تفاوت های جنسیتی در نقاشی کودکان
جنسیت و تفاوت های جنسیتی از همان کودکی و سنین پایین در حوزه های مختلف قابل تشخیص هستند. اگر کودک دختر و پسر بازی های متفاوتی دارند، علائق متفاوت و اسباب بازی های دخترانه و پسرانه خاص خود را نیز دارند (دختران معمولا عروسک و پسران معمولا توپ یا ماشین دارند)، جای تعجب ندارد که موضوعات نقاشی هایشان نیز متفاوت باشد.
دختران معمولاً اشکال گرد و بدون زاویه مانند گل یا قلب نقاشی می کشند، در حالی که کشیدن اتومبیل، اتوبوس و غیره که نیاز به رسم خطوط صاف و اشکال هندسی زاویه دار دارد، در نقاشی های پسران بیشتر به چشم می خورد. یک ویژگی خاص دیگر نقاشی های کودکان این است که آنها به طور کلی ترجیح می دهند که جنسیت خودشان را ترسیم کنند.
تفاوت نقاشی های دختران و پسران تنها به موضوعات محدود نمی شود، بلکه آن ها حتی در انتخاب رنگ ها هم متفاوت عمل می کنند. دختران از رنگ های بیشتری در نقاشی هایشان استفاده می کنند و این رنگ ها معمولا در دسته رنگ های گرم قرار دارند (مانند صورتی) اما پسران ترجیح می دهند که از رنگ های سردتر (به عنوان مثال آبی) استفاده کنند. به طور کلی انتخاب رنگها در نقاشی های کودکان می توانند نشان دهنده برخی خصوصیات آن ها باشند که در ادامه می توانید با آن ها آشنا شوید.
رنگ آبی:
این رنگ محبوب کودکانی است که دلسوز و معاشرتی هستند و از ارتباط با دیگران لذت می برند.
رنگ قرمز:
رنگ قرمز نیز یکی از رنگ های محبوب کودکان بوده و نشان دهنده هیجان است. اما گاهی ممکن است بیشتر توسط کودکانی استفاده شود که نمی خواهند چیزی را از دست بدهند.
رنگ زرد:
این رنگ نیز نشان از تیزهوشی کودک دارد.
حتما بخوانید: تفسیر رنگ قهوه ای در نقاشی کودک
رنگ مشکی و بنفش :
این رنگ نشان دهنده تسلط است و معمولا توسط کودکی استفاده می شود که خواستار تسلط است.
رنگ صورتی:
این رنگ نیاز به عشق و محبت را نشان می دهد و معمولا توسط دختران استفاده می شود.
رنگ سبز:
سبز رنگ کودکانی است که متفاوت هستند، به عنوان مثال باهوش یا هنرمند هستند.
حتما بخوانید: آموزش نقاشی کودک
رمزگشایی احساسات کودکان از نقاشی
همانطور که رنگ ها می توانند نشان دهنده برخی ویژگی های کودک باشند، نکات دیگری وجود دارند که با توجه به آن ها می توان به احساسات کودک پی برد. در این بخش از مقاله با سرنخ هایی که می تواند شخصیت کودکتان را تحلیل کند و احساساتش را به شما بشناساند آشنا خواهید شد.
مناطق مختلف صفحه نقاشی
بسیار اهمیت دارد که کودک نقاشی خود را در کدام قسمت صفحه متمرکز می کند. به طور کلی سمت چپ صفحه با گذشته نگری کودک و علاقه به مادر ارتباط دارد در حالی که سمت راست صفحه آینده نگری و علاقه به پدر را نشان می دهد. کودکی که نقاشی را با اندازه طبیعی اش در وسط صفحه می کشد، متعادل در نظر گرفته می شود اما اگر در لبه های پایینی کاغذ تصاویر کوچک بکشد، به این معنی است که کودک احساس نا امنی یا عدم کفایت و اعتماد به نفس می کند.
نحوه ترسیم خطوط
نقاشی هایی که به صورت دقیق رسم می شوند می توانند نشان دهنده این باشند که کودک کمال گراست و تصور می کند که همواره باید سخت تلاش کند و بهترین را ارائه دهد. نقطه های پر رنگ، به خصوص اگر نزدیک یکدیگر باشند، نشان دهنده استرس، احساسات شدید و پرخاشگری کودک است در حالی که نقطه های ملایم تر آرامش بیشتر کودک را نشان می دهند.
کیفیت خطوط نیز می تواند مورد توجه قرار گیرد به این معنی که خطوطی که نازک و شکسته هستند، شخصیت مردد و ناامن کودک را نشان می دهند و در مقابل خطوطی که جسورانه و مداوم رسم شده اند، نشان دهنده اعتماد به نفس و احساس امنیت کودک هستند.
حتما بخوانید: تفسیر نقاشی مهد کودک
نحوه ترسیم آدمک
کودکان معمولا در نقاشی هایشان تصاویر آدم می کشند که این آدم ها می توانند خودشان یا اطرافیان نزدیکشان باشند. با تفسیر نقاشی آدمک کودک می توانید به جنبه های پنهان احساسات او پی ببرید و در صورت لزوم می توانید با پرسیدن سوالاتی مانند " این چه کسی است؟ " یا " این در حال انجام چه کاری است؟" کشفیات بیشتری داشته باشید. کودکان با پاسخ هایی که به شما می دهند، به سمت افکار و احساساتشان هدایتتان می کنند.
به عنوان مثال اگر کودکتان در نقاشی آدمک بازو نکشید، می تواند نشانگر ترسو بودن او باشد، در حالی که بزرگنمایی در اندازه دستها به عنوان نمادی از تمایلات پرخاشگرانه تلقی می شود. همچنین پاهای ریز می تواند به عنوان نشانه ای از عدم امنیت تعبیر شود. در ادامه سر نخ های لازم برای بررسی احساسات کودکتان ارائه شده است.
کودک عصبانی: دستها و دندانهای بزرگ ، بازوهای بلند ، رسم چشم ها به صورت علامت ضربدر. برای کنترل کودک عصبانی خود کلیک کنید.
کودک تکانشی: چهره های بزرگ ، بدون گردن و عدم تقارن اندام ها
کودک مضطرب: ابرها ، باران ، پرندگان در حال پرواز و چهره های بدون چشم
کودک خجالتی: آدمک های قد کوتاه ، فاقد بینی و دهان ، چهره های ریز و بازوها نزدیک به بدن
کودک ناامن: آدمک هایی شبیه به هیولا با سر ریز ، بدون دست و همچنین رسم آدمک ها به صورت کج
کلام آخر
نقاشی های کودکان دروازه ای برای ورود به دنیای ناشناخته درونشان است و با بررسی دقیق آن ها می توانید به عواطف و احساسات کودک خود پی ببرید. اما در نهایت توصیه ما به شما این است که بیش از حد نقاشی ها را کند و کاو نکنید. کنجکاوی بیش از حد و افراطی در این زمینه ممکن است شما را به شک بیندازد و اطلاعات ضد و نقیضی به دست بیاورید که موجب سر در گمیتان شود.
در ادامه بخوانید: مفهوم خانه در نقاشی کودکان
سوالات متداول
1- ✔️ مراحل نقاشی کشیدن در کودکان کدامند؟
✔️ کودکان سه مرحله خط خطی، پیش نمایه و نقاشی را با افزایش سن خود تجربه می کنند که توضیحات این مراحل در متن مقاله بیان شده است.
2- ✔️ تفاوت های جنسیتی در نقاشی های کودکان به چه صورت است؟
✔️ کودکان دختر و پسر در انتخاب رنگ ها و موضوعات نقاشی با یکدیگر تفاوت دارند که در متن مقاله این تفاوت ها به طور کامل مطرح شده اند.
3- ✔️ راه های کشف شخصیت و روحیات کودک به وسیله نقاشی چیست؟
✔️ برای این منظور باید به رنگ هایی که کودک استفاده می کند، مناطقی از صفحه که نقاشی می کشد و اعضای بدن آدم هایی که می کشد توجه کرد که برای آشنایی با چگونگی تفسیر این موارد می توانید به متن مقاله مراجعه کنید.
منبع : نقاشی های کودکانه چیست