بر اساس آیات و روایات، عوالم گوناگونی در نظام آفرینش وجود دارد که بین دانشمندان اختلاف است: دو عالم (غیب و شهادت) سه عالم (تجرد، مثال و ماده) چهار عالم (ذر یا عهد الست، دنیا، برزخ و آخرت ـ ناسوت یا طبیعت، ملکوت، جبروت یا الوهیت و لاهوت) پنج عالم (ذر، ناسوت، ملکوت، جبروت و قیامت) شش عالم (ذر، صلب پدران، رحم مادران، دنیا، برزخ و قیامت) هفت عالم (ذر، صلب پدر، رحم مادر، دنیا، برزخ، قیامت، خلد) که معروفترین آنها تقسیم عوالم هستی به دو عالم است با عناوین مختلف از جمله: ماده و معنی، ملک و ملکوت، طبیعت و ماوراء طبیعت، فیزیک و متافیزیک، غیب و شهادت، دنیا و آخرت و.... مطرح شده است. به طور کلی آنچه که قابل مساحت و تقسیم است عالم ماده، ملک، طبیعت، فیزیک، شهادت و دنیاست و آنچه که قابل مساحت و تقسیم نیست عالم ملکوت، ماوراء طبیعت، متافیزیک، غیب و آخرت می باشد. هر یک از این دو عالم دارای احکام، قوانین و سنن مختص به خود است. مثلاً در دنیا حرکت و تغییر است، جوان ها پیر می شوند، نوها کهنه می گردند، کهنه ها از بین می روند، گیاهان پژمرده می شوند و... اما در جهان آخرت تغییر و تحول این چنینی وجود نداشته و نوعی ثبات و بقا حاکم است. در زندگی دنیوی خوشی با رنج، حیات با مرگ، لذت با محنت، اندوه با شادی، اضطراب با آرامش آمیخته است. اما در آخرت چنین نیست، بلکه گروهی همیشه و از هر جهت متنعم، شاد و آسوده اند و دسته ای دیگر همواره معذب، غمگین و ناراحت هستند.