رمان سکوت دریا، رمانی فرانسوی است که ژان بروله با نام مستعار ورکور، آن را در طول تابستان سال 1941 به رشته ی تحریر درآورد. رمان سکوت دریا که به شکلی مخفیانه در پاریس تحت اشغال آلمانی ها انتشار یافت، خیلی زود به نمادی از مقاومت فکری و فرهنگی در برابر اشغال گران آلمانی تبدیل شد. در داستان رمان سکوت دریا، پیرمردی به همراه برادرزاده اش از طریق صحبت نکردن با افسری آلمانی که خانه شان را اشغال کرده، در برابر نیروهای متجاوز، از خود مقاومت نشان می دهند. افسر آلمانی، در گذشته آهنگساز بوده و رویای شکل گیری رابطه ای برادرانه میان ملت های فرانسه و آلمان را در سر می پرورانده، اما اکنون تحت تأثیر تبلیغات و پروپاگاندای نازی ها قرار گرفته است. این تأثیر ذهنی، زمانی از بین می رود که او متوجه می شود، هدف ارتش نازی نه تنها ساخت و ساز و آبادانی نیست، بلکه تخریب و ویران گری است. از این رو، تصمیم می گیرد تا به منظور جنگیدن در جبهه ی شرقی، فرانسه را ترک گوید و رهسپار راهی شود که خودش آن را «سفری به جهنم» می نامد.
سکوت دریا در سال ۱۹۴۴ و با عنوان اول شمع را بکشم، با برگردان انگلیسی سیریل کانِلی، در انگلستان منتشر شد. در ژوئن ۱۹۴۶ هم اقتباسی از آن به زبان انگلیسی در برنامهی شامگاهی تلویزیون بیبیسی، که فعالیت خود را پس از جنگ از سر گرفته بود، پخش شد. این کتاب در سال ۱۹۴۳ در ایالات متحده هم انتشار یافت. تا سال ۱۹۴۸، به هفده زبان گوناگون ترجمه و منتشر شد. در همین سال ۱۹۴۸، ژان پیر ملویل فیلمی از روی این کتاب ساخت که از آثار درخشان و ماندگار سینمای جهان به شمار میرود. فیلم در ایران به خاموشی دریا شهرت یافت، ولی ما عنوان سکوت دریا را برای کتاب مناسبتر یافتیم. از سکوت دریا در طول سالیان اقتباسهای گوناگونی صورت گرفته است. از جمله میتوان به اقتباس بیبیسی در ۱۹۸۱ اشاره کرد. در سال ۱۹۸۵، جان کرانِر آن را برای ئتاتر تنظیم کرد و گروه هنری جامعهی هِیوود آن را در تالار پتر ساوسِ کمبریج روی صحنه برد. عنوان این نمایش طنزی آشکار داشت ــ گفتوگوی شبانه. در سالهای بعد نیز سکوت دریا بارها دستمایهی فیلم و تئاتر شد. سکوت دریا ماندگارترین و مشهورترین کتاب ورکور به شمار میآید.
سکوت دریا شرح رویارویی پیرمردی فرانسوی با دختر برادرش در مقابل افسری آلمانی است که خانه و مزرعه ی وی را اشغال کرده است. این دو تصمیم می گیرند برای مبارزه با افسر اشغالگر آلمانی سکوت اختیار کرده و هیچ صحبتی با او نکنند. سکوت دریا را نخستین بار انتشارات زیرزمینی نیمه شب در فرانسه ی اشغالی (سال ۱۹۴۲) منتشر کرد و این کتاب، که ماندگارترین و مشهورترین اثر ورکور نیز به شمار می آید، بلافاصله بدل به نماد مقاومت فرانسویان در برابر اشغالگران نازی شد. این رمان سرشار از احساس و وقار و درد و امید است؛ ویژگی هایی که مردم فرانسه در دوران اشغال به دست حکومت آلمان نازی به آن ها متصف بودند. ژان پیر ملویل نیز در سال ۱۹۴۸ بر اساس سکوت دریا فیلمی ساخت که بر شهرت این کتاب افزود.
داستان کتاب «سکوت دریا» در جنگ جهانی دوم رخ میدهد. ورنون، افسر روشنفکر آلمانی، در خانه یک فرانسوی که همراه با برادرزادهاش زندگی میکند ساکن میشود. افسر آلمانی موسیقیدان است و شیفته فرهنگ فرانسوی. او هر غروب نزد صاحبِ خانه میآید و از افکار و احساساتش، از فرهنگ و هنر و از آشتی دو فرهنگ میگوید. به اعتقاد ورنون جنگ میتواند فرهنگ آلمان و فرانسه را به هم نزدیک کند و موسیقی و ادبیات را به هم پیوند بزند. اما میزبانان تمام مدت خاموش میمانند و خشم خود را در پس این سکوت پنهان میکنند. در پایان افسر آلمانی هم متوجه میشود که همه آنچه گفته پرگویی بوده است و جنگ گزینه مناسبی برای اتحاد فرهنگها نیست.
کتاب «سکوت دریا» روایتگر مقاومت خاموش مردم فرانسه است در برابر تجاوز نازیان آلمانی. چنانچه در پشت جلد کتاب میخوانیم: «ژان بروله این کتاب را در جنگ جهانی دوم و سالهای اشغال فرانسه، با نام مستعار ورکور، به صورت مخفیانه نوشت. انتشار این کتاب که با اشغال فرانسه همزمان بود بلافاصله بدل به نماد مقاومت فرانسویان در برابر اشغالگران نازی شد. این کتاب تا سال ۱۹۴۸ به هفده زبان ترجمه شد و در همین سال ژانپیر ملویل نیز فیلمی از روی آن ساخت که بر شهرت کتاب افزود.»
در ایران براساس این داستان فیلمی ساخته و با نام خاموشی دریا نمایش داده شده است، همچنین بیژن مفید یک نمایشنامه رادیویی را با همین نام از کتاب اقتباس کرده است.
منبع: https://nashremahi.com