شهرهای زیادی در ایران وجود دارند که هرکدام از نظر زیبایی طبیعی و هنر معماری گوی سبقت را از دیگری ربوده‌اند. اما در میان شهرهای ایران، شهر سنندج، یکی از زیباترین شهرهای کشور شمرده می‌شود که با طبیعت بی‌نظیر و دیدنی خود و همچنین عمارت‌های تاریخی و متنوع‌اش به شهرت رسیده است. در میان عمارت‌های زیبای سنندج، عمارت آصف وزیری ، زیبایی منحصر به فرد و خیره‌کننده‌ای دارد. زیبایی هنر و معماری این عمارت آن را به یکی از پرطرفدارترین عمارت‌های سنندج تبدیل کرده و هر ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران است. اگر دوست دارید با این عمارت تاریخی و زیبا آشنا شوید و درباره آن بیشتر بدانید، با سفرزون همراه باشید:
عمارت آصف وزیری کجاست؟
عمارت آصف وزیری که به خانه کرد شهرت دارد، یکی از زیباترین خانه‌های قدیمی و تاریخی در سنندج است که با سبک معماری اسلامی در این شهر زیبا خودنمایی می‌کند. این عمارت بی‌نظیر، جلوه‌ای از سه دوره تاریخی در ایران، یعنی دوره صفویه، قاجاریه و پهلوی است که می‌تواند اطلاعات زیادی درباره تاریخ، معماری و دیگر ابعاد این سه دوره تاریخی کشور به دست آورید.
بخش جالب توجهی که در عمارت آصف وزیری شهر سنندج وجود دارد، موزه مردم‌شناسی قوم کرد است که به عنوان گنجینه‌ای ارزشمند از فرهنگ مردم کرد در این خانه قرار دارد. این خانه موزه بزرگ و با اهمیت، در حدود ۴ هزار متر مربع وسعت دارد و در گذشته متعلق به فردی به نام آصف خان دیوان بوده است. این خانه در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و می‌توان گفت بزرگترین موزه قومی است که ابعاد مختلف از زندگی یک قوم را به نمایش گذاشته.
اگر از جمله افرادی هستید که به خانه‌های تاریخی، معماری و مردم‌شناسی و تاریخ اقوام علاقه‌مندید در سفر به شهر سنندج، حتما از این عمارت دیدنی، بازدید کنید.
مراحل تکمیل عمارت آصف وزیری
همانطور که گفته شد، عمارت آصف وزیری جلوه‌گر سه دوره تاریخی صفویه، قاجاریه و پهلوی است. بنای اصلی این خانه موزه زیبا در دوره صفوی ساخته و قسمت‌های شمالی ساختمان، همچون عمارت شاه نشین، تالار تشریفات، اتاق‌های تو در تو و راهروهای دو طرفین تالار در این دوره بنا شده است.
پس از آن در دوره قاجار، بخش‌هایی مانند ضلع شرقی و غربی حیاط بیرونی و همچنین بخش حمام به خانه اضافه شد و عمارت آصف وزیری را تکمیل کرد. سرانجام با روی کارآمدن حکومت پهلوی، در سال‌های ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۶، بخش اندرونی، سردر ورودی، نیم هشتی و مرمت بخش غربی تالار تشریفات انجام می‌گیرد.
بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ نیز مرمت‌های کلی مانند تعویض سنگفرش کف حیاط و بازسازی حیاط مستخدمان انجام شد که خانه موزه را به شکل امروزی تبدیل کرده است.
معماری بنا
معماری عمارت آصف وزیری، در نهایت زیبایی و ظرافت صورت گرفته و با نگاه به این خانه موزه، می‌توان جلوه‌هایی از هنر هنرمندان ایرانی را به وضوح دید.
اگر به این عمارت وارد شوید، پس از گذشتن از سردر ورودی، به دالانی می‌رسید که نیم هشتی خانه را خارج از دید قرار داده است و سپس وارد حیاط خانه می‌شوید. این عمارت تاریخی از ۴ بخش اصلی تشکیل شده است که شامل قسمت‌هایی همچون حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، حیاط مستخدمین و حیاط مطبخ می‌شود. در مرکز حیاط اصلی و حیاط اندرونی، دو حوض زیبا به چشم می‌خورد که حیاط‌ها را زیباتر و دلنشین‌تر کرده است.
عمارت، علاوه‌بر این ۴ بخش اصلی، شامل قست‌های فرعی مانند دالان، سردر و حمام نیز می‌شود که هر یک با زیبایی هنرمندانه‌ای بنا شده اند. تزییناتی که در قسمت‌های مختلف بنا به کار رفته‌اند نیز دیدنی هستند. تزییناتی از جمله مقرنس‌کاری، پنحره های ارسی، گره چینی، آهک‌بری و … از چشم‌نوازترین تزیینات به کار رفته در ساختمان عمارت است.
نکته جالب و هوشمندانه‌ای که در ساخت این عمارت آصف وزیری به کار رفته است، جهت قرار گرفتن ساختمان است. این خانه موزه به سمت شمال بنا شده و این دقت در ساخت باعث می‌شود تا قسمت‌های مختلف عمارت، بیشترین نور و گرما را از خورشید جذب کنند. سقف عمارت در بخش‌هایی مانند عمارت شمالی یا همان به اصطلاح شاه‌نشین به صورت دو جداره ساخته شده است که گرمای بیشتری را در طول روز درون ساختمان نگاه می‌دارد و باعث می‌شود که داخل عمارت برخلاف هوای سرد و کوهستانی سنندج، گرم بماند.
بزرگترین موزه اقوام ایرانی در عمارت آصف وزیری
در سال ۱۳۷۶ عمارت وزیری از مالکان اصلی آن خریداری شد و به صورت رسمی در اختیار و تملک سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت. پس از بازسازی و مرمت‌هایی که در ساختمان عمارت انجام شد، این عمارت با تغییر کاربری به موزه مردم‌شناسی تبدیل شد که به آن خانه کرد نیز گفته می‌شود. در خانه کرد که بزرگترین موزه اقوام ایرانی نیز شمرده می‌شود، تعلقات فرهنگی قوم بزرگ کرد، فارغ از جغرافیای سیاسی آن و تنها با تاکید بر جغرافیای فرهنگی به نمایش گذاشته شده که شامل آذربایجان غربی، سلیمانیه عراق، کردستان و کرمانشاه است.
موزه خانه کرد شامل بخش‌های مختلفی مانند اتاق تندیس مشاهیر کرد، زندگی شهری، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکس‌‌های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، مکتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ، زندگی روستایی، کتابخانه، آثار چوبی استاد بهزادیان و مرکز اسناد می‌شود.
چه زمانی به سنندج سفر کنیم؟
سنندج از جمله شهرهایی است که در منطقه سردسیری و کوهستانی کشور قرار گرفته و آب‌و‌هوایی سرد و برفی دارد. بنابراین بهترین زمان سفر به این شهر، فصل‌های گرم‌تر سال است که هوا مطبوع و معتدل می‌شود. می‌توانید برای سفر به این شهر زیبا و بازدید از عمارت‌های تاریخی آن، فصل بهار و تابستان را انتخاب کنید.