شهر جیپور هندوستان، شهری پر از جاذبه‌های معماری زیبا و ارزشمند است. این شهر در شمال غربی هندوستان واقع شده و تاریخ بنای آن به سال ۱۷۲۷ میلادی باز می‌گردد. پس از استقلال هندوستان، جیپور مرکز ایالت راجستان شد. اولین بار در سال ۱۸۵۳ به مناسبت ورود ولیعهد انگستان، بنا‌های شهر با استفاده از رنگ طبیعی ماسه سنگ‌های صورتی، به رنگ صورتی درآمدند. این اقدام باعث شد که از آن پس، با یادآوری نام شهر جیپور، رنگ صورتی در ذهن‌ها تداعی گردد. امروز می‌خواهیم به دیدن یکی از بناهای‌های قدیمی، پر عظمت و باشکوه شهر به نام کاخ هوا محل برویم. کاخی فوق‌العاده، به رنگ دل‌انگیز صورتی! در ادامه با سفرزون همراه شوید تا اطلاعات بیشتری درباره آن در اختیار شما قرار دهیم.
هوا محل در کجا قرار دارد؟
کاخ زیبای هوا محل در جنوب شهر جیپور واقع شده است. برای دسترسی به کاخ باید به چهارراه جاده‌ی اصلی شهر یعنی بادی چاوپاد بروید. این کاخ در حاشیه‌ی کاخ شهر (یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر جیپور) قرار دارد و تا عمارت محل سکونت زنان امتداد می‌یابد.
چرا هوا محل به این نام خوانده میشود؟
عبارت هوا محل از دو واژه‌ی «هوا» و «محل» ساخته شده است. واژه‌ی «هوا» به معنی باد و «محل» به معنی کاخ یا قصر به کار رفته است. این نوع نامگذاری در دیگر بنا‌های هند مانند تاج محل یا جال محل (کاخ آبی) نیز دیده میشود.
دلیل استفاده از واژه‌ی هوا یا باد در نام این کاخ، به معماری خاص آن اشاره دارد. برای رهایی از هوای گرم در فصل تابستان، معماران از نوعی طراحی بهره برده‌اند که باد می‌تواند در میان ساختمان جریان پیدا کند و بنا را به یک سیستم خنک کننده‌ی طبیعی مجهز نماید.
کاخ صورتی هوا محل در چه سالی ساخته شد؟
در سال ۱۷۹۹ میلادی، مهاراجه ساوای پراتاپ سینگ دستور ساخت کاخی باشکوه را صادر نمود. استاد معمار لال چاند، برای بنای این کاخ از کاخ ختری محل الهام گرفت و نمای کاخ را به شکل تاج کریشنا (خدای هندوها که صاحب کاخ هم او را می‌پرستید) طراحی نمود.
معماری کاخ هوا محل چگونه است؟
معماری کاخ ترکیب منحصر به فردی از سبک‌های معماری اسلامی دوره‌ی مغول و معماری هندوها را نشان می‌دهد و در فرایند ساخت از عناصر معماری کاخ‌های صفوی نیز بهره گرفته شده است. ساختمان در پنچ طبقه به شکل هرمی و با ارتفاع ۱۵ متر بنا شد. یکی از نکات جالب طراحی این کاخ آن است که هیچ پل‌های برای رسیدن به طبقات بالا وجود ندارد و طبقات به جای پله، با سطوح شیب‌دار به هم متصل می‌شوند.
تنها سه طبقه از پنج طبقه قابلیت سکونت دارد. طبقات بالایی به علت ارتفاع کم، تنها در عمل تهویه هوا نقش دارند و کارکرد اقامتی ندارند. به علت وجود ۹۵۳ پنجره کوچک مشبک در کنار هم، نمای ساختمان شبیه لانه زنبور به نظر می‌رسد و این شکل ظاهری ویژگی جذابی است که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. هرچند در سال ۲۰۱۰ به منظور جلوگیری از آسیب دیدن بازدیدکنندگان، بسیاری از این پنجره‌ها مصدود شدند. استفاده از شن‌ریزه‌های سرخ و صورتی در تزیینات ساختمان، رنگ صورتی روشنی را به کاخ بخشیده است.
جزئیاتی دیگر
کاخ هوا محل مکانی برای زنان سلطنتی و زنان شاهزاده بود تا با قرار گرفتن در پشت پنجره‌های مشبک و کوچک بتوانند زندگی عادی و روزمره‌ی مردم را در میان بازار و خیابان تماشا کنند و از دیدن جشن‌ها و مناسبت‌ها لذت ببرند و در عین حال ترسی از دیده شدن نداشته باشند؛ زیرا که زنان حرمسرا به عنوان پرده‌نشین، اجازه نداشتند بدون روبنده در مکان‌های عمومی ظاهر شوند.
ساختمان، ورودیِ مستقیم ندارد و تنها میتوان از سمت کاخِ شهر وارد محوطه‌ی قصر شد که این ورودی هم از سمت پشت ساختمان است. هوا محل هیچ ورودی دیگری از خارج ندارد و به عنوان بخشی از کاخ شهر ساخته شده است.
این کاخ به دلیل دارا بودن چنین ویژگی‌های منحصر به فردی در معماری هند، به « نمونه‌ای خیالی از معماری » شهرت دارد.
در سال ،۲۰۰۶ دولت هند پس از ۵۰ سال کاخ هوا محل را با هزینه بسیار سنگین ۲۵۰ هزار دلار بازسازی کرد. در حال حاضر چند ساختمان و یک موزه برای بازدید عموم در آن وجود دارد. در موزه‌ی نقاشی‌های مینیاتوری، آثار ارزشمندی مانند زره‌های تشریفاتی و… نگهداری می‌شوند
در اطراف کاخ هوا محل چه می‌بینید؟
با قدم زدن در خیابان‌های اطراف بنا، می‌توانید انواع لباس و منسوجات سنتی هندی را خریداری کنید. انواع بازار خرده فروشی و جواهرات ارزان قیمت و صنایع دستی در نزدیکی کاخ وجود دارند که می‌توانند شما را سرگرم خرید و بازدید نمایند. در اینجا قهوه‌خانه‌هایی وجود دارد که دولت بریتانیا در سال ۱۹۳۰ آنها را برای ترویج افزایش مصرف قهوه و فروش محصول قهوه‌ی خود احداث کرده بود. می‌توانید پا به درون این قهوه خانه‌ها بگذارید، قهوه بنوشید و غذاهای ساده و خوشمزه هندی را تست کنید.
بهترین زمان برای رفتن به هوا محل چه موقع است؟
به دلیل سیستم خنک کننده‌ی طبیعی که در معماری کاخ وجود دارد، این کاخ می‌تواند در همه‌ی ایام سال میزبان گردشگران باشد و اوقات دلنشینی را برای آنها فراهم کند، اما بهترین فصل برای بازدید، فصل زمستان است و بهترین زمان، صبح زود است؛ زمانی که نور خورشید وارد اتاق‌ها میشود و با عبور نور از میان پنجره‌های مشبک و شیشه‌های رنگی، مناظر کم نظیری را ایجاد می‌کند که از دیدن آن لذت خواهید برد.
چگونه به کاخ قدیمی هوا محل برویم؟
با ۴ یا ۵ ساعت سفر می‌توانید از دهلی نو (پایتخت هند) به شهر جیپور و کاخ برسید. امکان سفر به شهر جیپور و بازدید از کاخ از طریق جاده، راه آهن و خطوط هوایی وجود دارد.
سفر از طریق جاده: می‌توانید از شهرهای مختلف با اتوبوس خود را به جیپور برسانید و به دیدن کاخ هوا محل بروید.
سفر از طریق راه آهن: علاوه بر قطار‌های محلی، میتوان از قطار‌های لوکس هم برای رسیدن به شهر صورتی استفاده کرد.
سفر هوایی: پروازهای منظمی در فرودگاه بین‌المللی جیپور انجام می‌شوند که شهر را به شهرهای داخلی و بین‌المللی متصل می‌کنند.
زمان‌بندی بازدید از کاخ به چه صورت است؟
بازدیدکنندگان می‌توانند همه روزه از ساعت ۹ صبح الی ۴:۳۰ عصر به دیدن کاخ بروند. قیمت بلیط ورودی برای هندی‌ها ۱۰۰ روپیه و برای خارجی‌ها ۴۰۰ روپیه است.
معرفی چند مکان گردشگری دیگر که در نزدیکی کاخ هوا محل قرار دارند
در شهر جیپور جاذبه‌های گردشگری دیگری هم قرار دارند که میتوان در کنار بازدید از کاخ با شکوه هوا محل، از دیدن آنها هم لذت برد. برخی از این مکان‌ها عبارتند از: رصد‌خانه‌ی جانتار مانتار، جال محل، کاخ شهر، موزه آلبرت هال، قلعه‌ی آمیر، مزرعه‌ی فیل سواری، قلعه‌ی جاگار و … .