معرفی انواع پسته های ایران

معرفی انواع پسته های ایران

پسته یک درخت کوچک و بومی ایران است که در آب و هوای گرم یا معتدل رشد می کند. ایران جزء ده کشور صادرکننده در دنیا است که در سال 2014 میلادی،با صادر کردن پسته صادراتی به صورت عمده بیش از 191 هزار تن پسته بزرگترین صادرکننده در دنیا شناخته شده است.

پسته به دو گروه اصلی گرد و کشیده تقسیم می شود. مهم ترین ارقام تجار پسته ایران: پسته اکبری، پسته کله قوچی، پسته احمدآقایی، پسته فندقی یا اوحدی می باشد.

انواع پسته ها را با توجه به زمان رسیدن محصول به 5 گروه تقسیم بندی می کنند:

گروه خیلی زودرس: رقم قزوینی، گروه زودرس: ارقام اوحدی و قزوینی، گروه دیررس: ارقام احمدآقایی و اکبری، گروه خیلی دیررس: ارقام ابراهیمی و جندقی.

پسته احمدآقایی: این رقم پسته برای اولین بار در احمدیه توسط شخصی به اسم احمد آقا فروتن انتخاب شد. از مهم ترین ارقام تجاری کشور است. این رقم در استان کرمان بیشتر در مناطق نوق رفسنجان و شهرستان سیرجان می باشد. جزء ارقام دیررس می باشد.

پسته اوحدی: این رقم پسته در روستای فتح آباد رفسنجان توسط مهدی اوحدی شناسایی و انتخاب شد. از متداول ترین ارقام پسته ایران است که حدود60 تا70 درصد پسته کاری های رفسنجان را رقم پسته اوحدی به خود اختصاص داده، این رقم دارای میوه های فندقی شکل و کروی است. دارای میزان زیادی ترک خوردگی پوست سبز می باشد.

پسته فندقی 48: این رقم توسط اشخاصی به نام های شییانی و روحانی شناسایی و تکثیر شد. دارای میوه های فندقی شکل است و جزء ارقام دیررس می باشد که چهار رقم به نام فندقی48، فندقی ریز، فندقی زودرس و فندقی غفوری به ثبت رسیده است.

پسته فندقی ریز: این رقم توسط فردی بنام آقای روحانی مورد شناسایی قرار گرفت. این رقم دارای میوه های فندقی شکل و ریز است.

پسته فندقی زودرس: این رقم فندقی شکل،زودرس و درشت است. رسیدن میوه به صورت نامنظم است و میوه هنگام رسیدن به رنگ قرمز تیره می باشد. این رقم دارای سال آوری متوسط است.

پسته فندقی غفوری: در روستای محمدآباد رفسنجان و در باغ آقای محمد غفوری شناسایی، انتخاب و تکثیر شد. جزء ارقام دیررس می باشد و میوه های رسیده آن به رنگ سرخ خاکستری می باشد.

پسته بادامی زرند: این رقم پسته از باغ های قدیمی شهرستان زرند کرمان است که دارای میوه های بادامی شکل و ریز و رنگ پوستش کدر است و جزء ارقام دیررس است و میوه های رسیده این رقم به رنگ قرمز روشن می باشد. پسته بادامی زرند در حال حاضر از بهترین و متداول ترین رقم برای تولید نهال به عنوان پایه برای ارقام تجاری پسته ایران است.

پسته ممتاز: این رقم توسط فردی بنام محمد خاندانی در روستای تاج آباد رفسنجان شناسایی و تکثیر شد. از ارقام دیررس و زودگل می باشد که مغز این رقم نسبت به بقیه ارقام تجاری خوشمزه تر می باشد.

پسته بادامی راوی: این رقم در باغ های شهرستان راور وجود دارد که در بین ارقام بادامی دیگر، میوه های درشتی دارد و کشیده است که جزء ارقام دیررس می باشد و میوه رسیده آن به رنگ قرمز می باشد.

پسته غلام رضایی: برای اولین بار توسط مرحوم اسدالله غلامرضایی در روستای دقوق آباد نوق شناسایی و انتخاب شد. جزء ارقام دیررس می باشد و میوه های رسیده آن سفید متمایل به قرمز رنگ است.

پسته خنجری دامغان: از ارقام پسته شهرستان دامغان است. جزء ارقام متویط رس می باشد و رنگ میوه رسیده آن زرد خاکستری است.

پسته شاه پسند: این رقم پسته شهرستان دامغان است که دارای میوه های بادامی شکل بوده و جزء ارقام متوسط رس می باشد.

پسته سفید پسته نوق: این رقم از زمان های دور در رفسنجان وجود داشته که در حال حاضر با شرایط محیطی منطقه نوق که دارای آب و هوایی گرمتر نسبت به رفسنجان است سازش یافته و نسبت به رقم اوحدی گسترش بیشتری دارد و جزء ارقام دیررس است.

پسته قزوینی: این رقم از شهرستان قزوین تهیه و تکثیر شده است که در قزوین این رقم به نام کله بزی معروف است. مغز این پسته سبز رنگ است و میوه های این رقم ریز و بادامی شکل است. از نظر رسیدن جزء ارقام خیلی زودرس است.

پسته رضایی زودرس: رقم پسته رضایی زودرس توسط آقای علی جان رضایی در یکی از باغ های منطقه ابراهیم شور از توابع شهرستان رفسنجان است. این رقم بر روی پایه بادامی پیوند خورده است که در مناطقی مانند: رفسنجان، ورامین، قزوین،تبریز و اردستان استان اصفهان پیوند زده شده است. میوه ها فندقی کشیده و بزرگتر از اوحدی است. میوه های رسیده به رنگ قرمز تیره می باشند و رسیدن میوه به صورت نامنظم است.

پسته هراتی: این رقم دارای بزرگ ترین برگ ها می باشد و جزء ارقام دیررس است. رسیدن میوه از نوک شروع می شود و میوه رسیده به رنگ قرمز ارغوانی است. این رقم دارای سال آوری کمی می باشد.

پسته جندقی: این رقم توسط عبدالله جندقی شناسایی و انتخاب گردید. میوه های این رقم فندقی شکل، درشت و دارای رنگ مغز قرمز، پوست سفید و خوشه بندی میوه افشان می باشد. جزء ارقام خیلی دیررس بوده و این رقم در بین انواع پسته ایرانی دارای کمترین میزان سال آوری است.

پسته عباسعلی: بومی شهرستان دامغان است. این رقم دانه های کشیده و بزرگ و درجه خندانی بالایی دارد و شباهت زیادی به پسته احمد آقایی دارد. پسته عباسعلی از خانواده پسته های بادامی شکل می باشد.

پسته کله قوچی: توسط آقای حاج علی شریفی در روستای دهنو اطراف رفسنجان شناسایی شده است که از ارقام تجاری و مشهور انواع پسته های ایران می باشد. مغز درشت فندقی شکل و ثمردهی خوب این رقم باعث محبوبیت پسته کله قوچی شده است.

پسته اکبری: از ارقام مهم تجاری است که توسط آقای عبداللهی در روستای کشکوئیه ی رفسنجان شناسایی شده است. پسته بسیار کشیده و خوش کلی است که به راحتی پوست آن جدا می شود و نیاز به انرژی زیادی ندارد.

پسته دانشمندی: این رقم برای اولین بار در باغ آقای دانشمندی در منطقه فیض آباد مشاهده شد. پسته رقم دانشمندی با سه رقم غالب استان خراسان است که شامل: بادامی شکل، سفید، کله قوچی و اکبری می باشد.

پسته گرمه: گرمه کلمه بومی منطقه فیض آباد خراسان است. این رقم بسیار زودرس می باشد. نهال پسته پیوندی گرمه رقم مناسبی برای تولید محصول تجاری در دنیا است. نهال این پسته یکی از معروف ترین و پر کشت ترین ارقام پسته جهان می باشد.

پسته قرمز: میوه این رقم پسته هنگام رسیدن به رنگ قرمز پررنگ می شود و به همین خاطر به این نام معروف است. یکی از انواع مرغوب پسته است که دارای پوسته نازک قرمز رنگ و مغز سبز می باشد. نهال پسته قرمز پیوندی بوده و از سال اول کاشت به بار می نشیند.

پسته برگ سیاه: این رقم دارای برگ های بسیار بزرگ با سبزینه زیاد می باشد. جزو ارقامی است که رشد زیادی دارند و دارای خندانی بالا و پوکی بسیار کمی است و از نظر صفات گلدهی بسیار مشابه بادامی سفید است.

پسته موسی آبادی: این رقم مشابه رقم ممتاز است ولی رنگ پوست استخوانی به سفیدی ممتاز نیست و از ارقام زودرس می باشد که رنگ میوه رسیده آن قرمز روشن است

پسته حسن زاده: جزء ارقام خیلی دیررس می باشد که میوه آن در دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت است. میوه آن به شکل بادامی است . میزان خندانی این پسته 88 درصد و میزان پوکی آن 20 درصد است.

پسته ابراهیمی: پوست رویی میوه متمایل به زرد است و میوه ای بادامی شکل اند و جزء ارقام خیلی دیررس می باشد. مقدار خندانی این پسته بسیار پایین است حدود 63 درصد آن خندان می باشد و درصد پوکی این مغز متوسط است که 7 درصد آن پوک است.

پسته ابراهیم آبادی: توسط آقای محمد غفوری در روستای ابراهیم آباد شور شهرستان رفسنجان شناسایی شد که جزء ارقام دیررس می باشد. میوه فندقی شکل، درشت، خندان و سفیدرنگ است.

پسته امیری: برای نخستین بار توسط فردی بنام محمد امیری در رفسنجان انتخاب شد. میوه آن به شکل فندقی کشیده است. جزء ارقام متوسط رس است.

پسته سرریزی: رقمی فندقی شکل است که رنگ میوه آن صورتی و قرمز تیره است. یکی از ارقامی است که دارای بیشترین میزان ترک خوردگی پوست است.

پسته سیف الدینی: خندان شدن یک طرفه میوه در قسمت پشتی آن است که جدا کردن پوست استخوانی از مغز را با سختی مواجه می کند. میوه رسیده به رنگ زرد روشن و یا قرمز روشن است.

پسته بادامی نیش کلاغی: این رقم در روستای عباس آباد آقا غفور رفسنجان شناسایی شد و رنگ میوه آن قرمز متمایل به سفید است. میوه ها دارای نوک تیز می باشد که به نوک کلاغ مشابهت دارد و ترک خوردگی پوست سبز این رقم کم است.

پسته پوست پیازی: این رقم که بنام بیاضی معروف است از روستای بیاض انار می باشد که از خصوصیات آن می توان به میوه بادامی شکل و کشیده آن نام برد. اشکالی که در این رقم وجود دارد این است که اگر برداشت محصول و نگهداری آن تا آذر ماه انجام نگیرد باعث رشد نسبی جنین می شود به طوری که در اواخر آذر درصدی از میوه ها دارای مغز کامل، درصدی نیمه مغز و بیشترین درصد بدون مغز هستند. وجود عوامل محدود کننده رشد جنین در زمان فصل رشد یا طولانی بودن دوره رشد، مشکل این رقم می باشد.