همه چیز درباره رهام سایپا

رهام یک سدان جمع‌وجور شهری است که چندی پیش طی یک مراسم مجلل توسط شرکت سایپا معرفی شد. طبق ادعای مهندسین شرکت سایپا طراحی ظاهری ROHAM با الهام از شاهین ایرانی شکل‌گرفته است و اولین محصول ملی محسوب می‌شود که بر روی پلتفرم SP100 ساخته‌شده است.


سایپا رهام؛ قیمت، مشخصات و همه چیز!

کراس اور سایپا تنها خبر خوش شرکت سایپا نبود و بعد از آن رهام جدیدترین محصول سایپاست که بعد از تاخیری 2 ساله، سرانجام قرار است در سال 99 اولین سری آن وارد خیابان های کشورمان شود.

رهام، نخستین محصول سایپا با پلتفرم جدید این شرکت است. پلتفرم SP سایپا، قرار است مبدا تمام محصولات جدید این شرکت باشد؛ یعنی علاوه‌بر نسخه سدان (که رهام است)، باید منتظر محصولات دیگری نیز با این پلتفرم باشیم؛ محصولاتی در سگمنت کراس‌اور و حتی هاچ‌بک.

با توجه به حذف پراید و پژو 405 از چرخه تولیدات سایپا و ایران خودرو در سال 99، هرچند شرایط خوبی برای موفقیت خودروهای جدید ارزان قیمت در بازار ایران فراهم شده، اما آیا رهام نیز، محصولی ارزان قیمت خواهد بود؟! برای یافتن جواب این سوال، باما همراه باشید.

جایگزینی ایرانی برای سراتو مونتاژی

هفدهمین نمایشگاه خودرو شیراز، که در تیرماه 97 برگزار شده بود، تنها یک خبر مهم داشت که چیزی نبود جز رونمایی محصول جدید سایپا با نام «رهام». پس از آن، سایپا در دیماه 97 و در جریان سومین نمایشگاه خودرو تهران ، دوباره رهام را در معرض دیده عموم قرار داد.


البته در آن زمان، محمدرضا سروش (مدیرعامل وقت سایپا) در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه به رسانه‌ها گفته بود که با محدودیت‌های جدید پیش آمده برای شرکتش، سایپا تمرکز خود را برای تولید محصولاتی با درصد داخلی سازی بالا قرار داده که یکی از این محصولات، پروژه‌ SP100 است؛ همان پروژه‌ای که تامدتی متوقف شده بود ولی مجددا به روی میز مدیران سایپا برگشت.

جعبه‌دنده رهام را شرکت کره‌ای HPT به سفارش سایپا ساخته است و کاملاً با جعبه‌دنده ساینا اتومات و کوییک اتومات، متفاوت است.

طبق اطلاعات موجود، سایپا هم نسخه دستی و هم نسخه اتومات رهام را به بازار عرضه می‌کند که حداکثر سرعت هر دو مدل به 185 تا 190 کیلومتر برساعت می‌رسد.

تفاوت تیپ های رهام

سایپا برای نسخه دستی رهام، دو تیپ و برای نسخه اتوماتش نیز چهار تیپ مختلف درنظر گرفته است. البته تجربه نشان داده که سایپا، به مرور زمان، عرضه تیپ‌های پایه‌ای محصولاتش را متوقف می‌کند؛ دقیقاً مشابه اتفاقی که برای تیبا و ساینا رخ داد.

ایمنی سایپا رهام

سایپا به‌لطف پلتفرم جدید SP، حالا به فکر حضور جدی‌ترش در بازار روسیه و اروپای شرقی است تا جایی‌که برخی منابع، از احتمال انجام تست‌های تصادف آن در موسسه ایمنی euroNCAP خبر داده‌اند؛ اتفاقی که تاکنون در صنعت خودروسازی کشورمان، سابقه نداشته است. طبق گفته مدیران سایپا، رهام توانایی کسب 3 ستاره از موسسه ایمنی euroNCAP اروپا را دارد.

امیدهای سایپا به آینده رهام

آقای سلیمانی، مدیرعامل سایپا،در گردهمایی تامین کنندگان سایپا رهام در دیماه 98، از آغاز تولید این محصول جدید در سال 1399 خبر داده بود. طبق گفته های مدیرعامل سایپا، در فاز اول تولید رهام قرار است 12 هزار دستگاه از آن روانه بازار ایران شود.

البته این تیراژ تولید در سال 1400 به مرز 70 هزار دستگاه و در سال 1401 نیز به تیراژ 100 هزار دستگاهی خواهد رسید. هم اکنون میزان داخلی سازی رهام معادل 92% است.



قیمت سایپا رهام

اگر چه سایپا تا به حال در این مورد اظهار نظر رسمی نکرده است، اما به طور قطع رهام گران‌ترین محصول داخلی تولیدی سایپا خواهد بود. با توجه به قیمت فعلی کوییک پلاس اتوماتیک در بازار، می‌توان انتظار داشت که قیمت پایه رهام حداقل بالاتر از 150 میلیون تومان باشد.

با تجربیاتی که سایپا از پلتفرم X100 کسب کرده بود، موفق شد پلتفرم جدیدی به‌نام X200 بسازد؛ پلتفرمی که تا به امروز مختص خودروهای کوچک شهری ارزان‌قیمت بود و سایپا نیز تاکنون 3 محصول مختلف را با آن به بازار فرستاده است. اما به‌زودی باید منتظر سومین پلتفرم سایپا باشیم.

نخستین زمانی که مدیران سایپا خبر از پلتفرم جدیدشان دادند، در دومین جشنواره طراحی خودرو سایپا در سال 1393 بود. نام این پلتفرم جدید را SP گذاشته‌اند که سایپا آن را با ارتقای پلتفرم X200 خود ساخته.



البته برخلاف X200 که برای خودروهای کوچک (سگمنت B) است، پلتفرم جدید SP برای ساخت محصولاتی در کلاس خودروهای جمع و جور (سگمنت C) طراحی شده است و طبق گفته مدیران سایپا، نخستین خودروهایی که با پلتفرم SP روانه بازار می‌شوند، دو مدل با کدهای SP0 و SP100 هستند.

بنابه گفته‌های محسن جهرودی (مدیرعامل وقت سایپا)، پلتفرم SP، نخستین پلتفرم ملی است که مراحل طراحی اولیه تا ساخت نهایی آن در ایران انجام شده. هزینه دقیق طراحی و ساخت این پلتفرم نیز نامشخص است، اما امیررضا نخعی (مدیرعامل سایپا آذین خودرو)، میزان سرمایه‌گذاری برای آن را حدود 10 میلیون دلار برآورد کرده است.



در اوایل زمستان 96 برخی رسانه‌های هندی، تصاویر جاسوسی از تست محصول جدید سایپا را منتشر کردند. حال که چندی از آن اتفاق گذشته است، دیگر مطمئن هستیم، که آن تصاویر مربوط به همین پلتفرم SP سایپاست.


ماکت مدل اس.پی که در سال 93 رونمایی شد

اولین محصول سایپا با پلتفرم SP، یک سدان جمع و جور است، ولی نمی‌دانیم که این سدان جدید، با کد SP0 شناخته می‌شود یا با کد SP100.

این پلتفرم تنها مختص عرضه یک سدان نیست. امیررضا نخعی در تابستان 96 و در حاشیه هفتمین نمایشگاه بین‌المللی خودرو مشهد، به رسانه‌ها گفته بود که سایپا، علاوه‌بر نسخه سدان، یک هاچ‌بک (مانند کاری که با تیبا 2 کرد) و یک کراس‌اور (مانند کاری که با کوییک انجام داد) نیز با پلتفرم SP می‌سازد. البته در خردادماه 97، مدیرعامل سایپا گفته بود که شرکتش علاوه‌بر کراس‌اور، یک شاسی‌بلند نیز با پلتفرم SP خواهد ساخت که البته بعید است!

نسخه آزمایشی اس.پی که در سال 93 ساخته شد

همچنین این احتمال وجود دارد که سدان جدید سایپا، با دو تریم مختلف راهی بازار شوند. این احتمال را باید جدی‌تر بگیریم چراکه طبق گزارش منابع هندی، سایپا مشغول تست دو خودرو یکسان در جاده‌های هند بوده است که یکی با رینگ فولادی و جعبه‌دنده دستی و دیگری با رینگ آلومینیومی و جعبه‌دنده اتومات رویت شده است. بنابراین حتی ممکن است که پیشرانه این دو تریم نیز متفاوت از یکدیگر باشد.

گیربکس هیوندای برای پلتفرم سایپا

سایپا در پلتفرم SP از جعبه‌دنده اتومات هم استفاده می‌کند، ولی این جعبه‌دنده همان CVT جدیدی نیست که با همکاری شرکت پانچ بلژیک و برای ساینا اتومات و کوییک اتومات استفاده شده چراکه این جعبه‌دنده اتومات جدید را شرکت هیوندای پاور تک، یا اختصاراً HPT، به سفارش مگاموتور ساخته است.

شروع همکاری مگاموتور با HPT به اوایل سال 95 برمی‌گردد. در آن زمان سایپا برای SP100 سفارش جعبه‌دنده‌ای اتومات را داد که می‌توانست تا 170 نیوتن‌متر گشتاور را منتقل کند. در پاییز 96 نیز محمدرضا شیخ عطار (مدیرعامل وقت مگاموتور)، قرارداد فاز دوم همکاری با HPT را به امضا رساند؛ در این فاز، شرکت HPT باید جعبه‌دنده‌ای با توانایی انتقال 270 نیوتن‌متر را برای خودروهای SP0 و همچنین کراس‌اورهای SP می‌ساخت. وجود این دو جعبه‌دنده مختلف، احتمال عرضه دو پیشرانه مختلف را برای پلتفرم SP بیشتر می‌کند.

نسخه آزمایشی اس.پی که در سال 93 ساخته شد

علاوه‌بر جعبه‌دنده، صندلی‌های پلتفرم SP نیز با همکاری کره‌ای‌ها ساخته شده. مدیرعامل سایپا آذین خودرو هرچند اشاره‌ای به نام این شرکت کره‌ای نکرده است، اما می‌گوید که این شرکت، تامین‌کننده اصلی صندلی‌های گروه جنرال موتورز در کره جنوبی است. بنابه گفته‌های آقای نخعی، این صندلی‌ها تا 10 الی 12 سال آینده با استانداردهای روز دنیا هم‌خوانی دارند.

سایپا رهام قرار بود در اواخر سال 98 به بازار کشورمان بیاید اما تا به این لحظه، خبری از عرضه آن نیست ولی در عوض کوییک دو رنگ پارس خودرو و تیبا 2 پلاس، به عنوان دو محصول جدید سایپا به بازار آمده اند! حال ببینیم رهام، این محصول بایگانی شده سایپا، در صورت عرضه به بازار ایران، چه مشخصاتی و چه ویژگی‌های جالبی برای مشتریانش دارد.

منتظر برادران رهام باشید

رهام، نخستین محصول سایپا با پلتفرم جدید این شرکت است. پلتفرم SP سایپا، قرار است مبدا تمام محصولات جدید این شرکت باشد؛ یعنی علاوه‌بر نسخه سدان (که رهام است)، باید منتظر محصولات دیگری نیز با این پلتفرم باشیم؛ محصولاتی در سگمنت کراس‌اور و حتی هاچ‌بک.

سایپا اظهار دارد پلتفرم SP100 که سایپا رهام - Saipa Roham نیز بر روی آن ساخته شده است امکان توسعه برای تولید خودرو های سدان، هاچبک و مینی کراس اور را داراست. رهام به عنوان اولین خودروی ساخته شده بر روی این پلت فرم با الهام از شاهین ایرانی ساخته شده است.

سایپا در ابتدا قصد استفاده از موتور ارتقای یافته ی 1650 سی سی برلیانس برای این خودرو را داشت اما با شروع تحریم ها و ترک بازار کشور توسط خودروسازان چینی از جمله برلیانس، برنامه ی سایپا نیز برای استفاده از این موتور تحت تاثیر قرار گرفت.

معنی رهام چیست؟

در لغت‌نامه دهخدا، رهام (با تلفظ صحیح Roham) نام چندین شخصیت تاریخی و حتی افسانه‌ای در فرهنگ فارسی است که مهم‌ترین‌شان، نام پسر گودرز -از پهلوانان شاهنامه- است که بعدها صاحب فرزندی به‌نام فرهاد (معشوق شیرین) شد.

اما اگر از شخصیت‌ها صرف‌نظر کنیم، رهام به پرنده‌ای می‌گویند که شکارچی نباشد. علی‌رغم اینکه نام رهام را روی این خودرو گذاشته‌اند، اما سایپا می‌گوید طراحی‌اش را با الهام از شاهین انجام داده؛ پرنده‌ای که از بی‌رحم‌ترین شکارچیان آسمان است!

پیداکردن شباهت‌‌های این خودرو با شاهین با خودتان، ولی باید اعتراف کرد که رهام به لحاظ رعایت تناسب در چهره‌اش، بهترین خودرویی است که تاکنون از خط تولید سایپا، بیرون آمده.

یکی از ایرادات سختگیرانه‌ای که می‌توان به این محصول جدید گرفت، جلوپنجره آن است. البته ایراد از رهام نیست، از طراحان سایپاست. این شرکت، چه در تیبا و چه در ساینا و حتی کوییک، از جلوپنجره‌های بسیار متفاوتی بهره گرفته و حالا رهام، چهارمین محصول جدید این شرکت است که جلوپنجره‌ای متفاوت داشته و با هویتی مستقل، طراحی شده است.

قالب رهام، ملی نیست!

سایپا قرار بود از موتور ملی خود برای پلتفرم SP استفاده کند، ولی ظاهراً استفاده از این پیشرانه، تا اطلاع ثانوی، به تعویق افتاده است.

سایپا اظهار دارد پلتفرم SP100 که سایپا رهام - Saipa Roham نیز بر روی آن ساخته شده است امکان توسعه برای تولید خودرو های سدان، هاچبک و مینی کراس اور را داراست. رهام به عنوان اولین خودروی ساخته شده بر روی این پلت فرم با الهام از شاهین ایرانی ساخته شده است.

سایپا در ابتدا قصد استفاده از موتور ارتقای یافته ی 1650 سی سی برلیانس برای این خودرو را داشت اما با شروع تحریم ها و ترک بازار کشور توسط خودروسازان چینی از جمله برلیانس، برنامه ی سایپا نیز برای استفاده از این موتور تحت تاثیر قرار گرفت.

اگر مشخصات پیشرانه رهام را با پیشرانه برلیانس‌های جدید مقایسه کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که سایپا به احتمال فراوان، از پیشرانه‌ای مشترک برای هر دوی این خودروها، استفاده کرده است. در جدول زیر، شباهت‌های بیشتری را پیدا می‌کنید.


خودروی رهام
خودروی رهام

شرکت سایپا با توجه به تحریم‌های جدید آمریکا سعی در داخلی سازی هرچه بیشتر محصولات تولیدی خود دارد ازاین‌رو می‌توان رهام را اولین قدم شرکت سایپا در جهت رسیدن به هدف‌های خود دانست. طبق ادعای مسئولین شرکت سایپا، رهام از امنیت و کیفیت بسیار بالاتری نسبت به سایر خودروهای سدان حال حاضر بازار کشور برخوردار است و توانسته آزمون‌هایی همچون تست تصادف، کالیبراسیون موتور، کالیبراسیون ایربگ، ارتعاشات عمر و دوام قطعات، فرمان پذیری، قرارگیری تزئینات داخلی، سیستم خنک کاری، وضعیت چراغ‌ها و روشنایی، اندازه‌گیری درزهای بین درب‌ها، انواع تست‌های جاده‌ای، تست‌های کمربند، نفوذ آب و گردوغبار را با موفقیت کامل پشت سر بگذارد و حتی 3 ستاره ایمنی را از موسسه ایمنی NCAP کسب نماید. سایپا رهام طبق دسته‌بندی‌های جهانی در سگمنت C جای می‌گیرد و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است در 6 تیپ مختلف (base1،standard،Mid،base 2، Lux، Supeرهام یک سدان جمع‌وجور شهری است که چندی پیش طی یک مراسم مجلل توسط شرکت سایپا معرفی شد. طبق ادعای مهندسین شرکت سایپا طراحی ظاهری ROHAM با الهام از شاهین ایرانی شکل‌گرفته است و اولین محصول ملی محسوب می‌شود که بر روی پلتفرم SP100 ساخته‌شده است. شرکت سایپا با توجه به تحریم‌های جدید آمریکا سعی در داخلی سازی هرچه بیشتر محصولات تولیدی خود دارد ازاین‌رو می‌توان رهام را اولین قدم شرکت سایپا در جهت رسیدن به هدف‌های خود دانست. طبق ادعای مسئولین شرکت سایپا، رهام از امنیت و کیفیت بسیار بالاتری نسبت به سایر خودروهای سدان حال حاضر بازار کشور برخوردار است و توانسته آزمون‌هایی همچون تست تصادف، کالیبراسیون موتور، کالیبراسیون ایربگ، ارتعاشات عمر و دوام قطعات، فرمان پذیری، قرارگیری تزئینات داخلی، سیستم خنک کاری، وضعیت چراغ‌ها و روشنایی، اندازه‌گیری درزهای بین درب‌ها، انواع تست‌های جاده‌ای، تست‌های کمربند، نفوذ آب و گردوغبار را با موفقیت کامل پشت سر بگذارد و حتی 3 ستاره ایمنی را از موسسه ایمنی NCAP کسب نماید. سایپا رهام طبق دسته‌بندی‌های جهانی در سگمنت C جای می‌گیرد و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است در 6 تیپ مختلف (base1،standard،Mid،base 2، Lux، SuperLux) و با دو نوع گیربکس اتوماتیک و دستی به بازار عرضه شود.rLux) و با دو نوع گیربکس اتوماتیک و دستی به بازار عرضه شود.

نقد کارشناسی رهام

بر اساس اطلاعات منتشرشده، سایپا رهام محصولی است که کاملا توسط مهندسین ایرانی طراحی و تولیدشده است و به‌نوعی می‌توان آن را یک خودرو ملی جدید دانست. این خودرو نسبت به سایر محصولات ارزان‌قیمت شرکت سایپا، از طراحی مدرن‌تر و جذاب‌تری هم در داخل و هم در خارج برخوردار‌است. در بخش داخلی رهام فضای بسیار خوبی برای سرنشینان در نظر گرفته‌شده که پیش‌بینی می‌شود راحتی قابل قبولی را نیز برای سرنشینان به همراه داشته باشد. این خودرو در کنار این طراحی زیبا از امکانات رفاهی و تجهیزات ایمنی فراوانی بهره می‌برد که با توجه به تیپ‌های مختلف در چندین سطح دسته‌بندی می‌شود، ازجمله این امکانات می‌توان ترمز ضد قفل (ABS)، توزیع هوشمند نیروی ترمز (EBD)، سیستم مدیریت تعادل (ECS)، دو کیسه هوا در مدل‌های پایه و شش کیسه هوا در نمونه‌های فول آپشن، سانروف، صندلی چرمی، نمایشگر لمسی ۷ یا ۱۰ اینچ، سیستم پایش فشار باد لاستیک، کروز کنترل، فرمان برقی حساس به‌سرعت، تهویه مطبوع خودکار، صندلی باقابلیت تنظیم ارتفاع، آینه‌های جانبی اتوماتیک، سنسور پارک عقب، ورود و خروج بدون نیاز به کلید، استارت دکمه‌ای و ... برخوردار است. در بخش فنی این خودرو از یک پیشرانه 1.6 لیتری به قدرت 113 اسب بخار و به گشتاور 154 نیوتن‌متر مجهز شده است که ازلحاظ فنی شباهت‌های زیادی با پیشرانه به‌کاررفته در برلیانس‌های سری H300 دارد. برای انتقال نیروی تولیدی این پیشرانه به چرخ‌های جلو یک گیربکس 6 سرعته اتوماتیک یا 5 سرعته دستی در نظر گرفته‌شده که می‌تواند این سدان 1300 کیلویی را پس از حدود 14 ثانیه از حالت سکون به‌سرعت 100 کیلومتر برساند. از اطلاعات مربوط به مصرف سوخت این خودرو هیچ خبر رسمی منتشرنشده است اما ازآنجاکه به نظر می‌رسد پیشرانه BM16 سایپا رهام درواقع همان پیشرانه BM15L برلیانس H320 یا H330 است می‌توان در یک سیکل ترکیبی انتظار مصرفی در حدود 7 لیتر را در هر 100 کیلومتر داشت.

ارزش خرید رهام

در حال حاضر هیچ قیمت رسمی از سوی شرکت سایپا، برای رهام اعلام‌نشده است اما طبق اخبار غیر‌رسمی منتشرشده به نظر می‌رسد قیمت تیپ پایه این خودرو در حدود 40 میلیون تومان و قیمت تیپ فول آپشن آن در حدود 60 میلیون تومان باشد که در این صورت با توجه به امنیت، سطح امکانات و طراحی قابل‌قبول این خودرو می‌توان ارزش خرید مناسبی را برای آن تعیین نمود.

البته ازآنجایی‌که شرکت سایپا و ایران‌خودرو سابقه بدی در قیمت‌گذاری محصولات تازه‌وارد خود دارند تا زمان تولید انبوه این خودرو می‌توان انتظار قیمتی در حدود 80 میلیون تومان را داشت.


تاریخچه سایپا:

شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران در سال 1345 تأسیس و با تولید انواع مدل های ژیان فعالیت رسمی خود را آغاز نمود . نام شرکت در سال 1351 به “شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل” با نام اختصاری “سایپا SAIPA” که مأخوذ از عبارت فرانسوی "Societe Annonyme Iraniane De Production Automobile" می‌باشد، تغییر یافت و تبدیل به شرکت سهامی عام شد. درسال 1374 سهام شرکت در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد ودر سال 1378 با هدف حضور در تمام زنجیره ارزش صنعت خودرو باخرید اکثریت سهام شرکتهای پارس خودرو، زامیاد و سایپا دیزل تبدیل به گروه خودروسازی سایپا شد. در حال حاضر این گروه خودروسازی با بیش از 80 شرکت ، حدود 40 هزار پرسنل را به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق شرکت های لایه اول و دوم خود مدیریت می نماید. در 9 ماهه سال 1396 گروه سایپا توانسته است 40.6درصد ازسهم بازار خودرو ایران را تصاحب نماید .

شرکت سایپا در سال ۱۳۴۴ با سرمایه اولیه ۱۶۰ میلیون ریال با نام «شرکت ایرانی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» تأسیس گردید. در تاریخ ۱۵ اسفند ماه ۱۳۴۵ به ثبت و دو سال بعد به مرحله بهره‌برداری رسید.


شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل‌های سیتروئن SAIPAC(Societe Annonyme Iranienne De Production Automobile Citroen در سال ۱۳۴۵ در زمینی به مساحت ۲۴۰ هزار متر مربع و زیربنای ۲۰ هزار متر مربع با سرمایه اولیه ۱۶۰ میلیون ریال تأسیس شد. زمین یاد شده تا چند سال پیش از آن به ارتش تعلق داشت و تحت نام میدان تیر چیتگر، محل تمرین تیراندازی نظامیان بود و چادرهای نظامیان در آن مستقر بود. در سال ۱۳۳۹ یکی از مؤسسان شرکت سیتروئن در منطقه خاورمیانه به نام کریستین اودس به سبب ازدواج با دختر ارتشبد منوچهر آریانا، زمین مزبور را با سرمایه آنتوان آیسه و برای او از ارتش خریداری کرد. اودس که در گذشته همکلاس آلفرد آیسه فرزند آنتوان بود، پدر دوستش را تشویق به سرمایه‌گذاری و تأسیس این کارخانه کرد و آنتوان زمین را به قیمت هر متر سه ریال از ارتش خریداری نمود. این شرکت هم‌اکنون در زمینی به مساحت ۴۱۵ هزار متر مربع (کارخانه مرکزی) در حال فعالیت است.

نام شرکت در اوایل سال ۱۳۵۴ به شرکت سهامی عام ایرانی تولید اتومبیل با نام انحصاری «سایپا» تغییر یافت. از آذر ماه ۱۳۶۰ تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت و متعاقب آن بر اساس مصوبه ۱۳۶۵٫۲٫۱ هیئت وزیران، کلیه سهام آن به نمایندگی از سوی دولت به نام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتقل گردید. سهام شرکت در اواخر سال ۷۴ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد و بعد از آن در دی ماه ۱۳۸۷ به موجب قانون بودجه کشور ۵۱ درصد از سهام آن، در بورس واگذار گردید.

مالک اصلی شرکت آنتوان آیسه یک لبنانی‌الاصل بود که پس از او پسرانش آلفرد، چارلی و امیل تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، اداره شرکت را به عهده گرفتند.

نخستین خودروهای این شرکت وانت آکا و سواری ژیان نام داشتند. پس از سال ۱۳۵۳ خودروهای ژیان مهاری و ژیان پیکاب در مدل‌های معمولی و دولوکس نیز تولید شد.

در سال ۱۳۵۴، نام شرکت، به فرم کنونی؛ سایپا تغییر پیدا کرد، که مختصر شده «شرکت سهامی ایرانی تولید خودرو» بود.

شرکت سایپا در ۱۶ تیرماه ۱۳۵۸ به مالکیت دولت ایران درآمد و از آذر ماه ۱۳۶۰ تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت.

سهام شرکت در سال ۱۳۷۴ در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد و بعد از آن در دی ماه ۱۳۸۷ به موجب قانون بودجه کشور ۵۱٪ درصد از سهام آن، در بورس واگذار گردید. در حال حاضر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با در اختیار داشتن ۱۷٫۳٪ درصد از سهام شرکت سایپا، بزرگترین سهام‌دار آن به‌شمار می‌آید.

سایپـا:

از ابتـدای فعالیت این شرکت تاکنون، همکـاری مشتـرکی با خودروسـازان کـره ای، فرانسوی، ژاپنی داشته است. محصولات شرکت سایپا از ابتدای تأسیس به ترتیب شامل وانت و سواری ژیان، رنو 5، وانت نیسان جونیور2000 و24000 سی سی ، رنو 21 ، سواری های صبا، نسیم، نسیم سفری، زانتیا و ریو بوده است. در حـال حاضـر خطوط تولیـدی این شرکت با تولید محصولات خانواده ایکس 100، ایکس 200 ( تیبا2)، سراتو اتومات و دنده ای و کوییک مشغول به فعالیت می باشند.

تاسیس سایپا

شرکت سایپا در سال ۱۳۴۶ در زمینی با مساحت ۲۴۰ هزار متر مربع و زیربنای ۲۰ هزار متر مربع (در حال حاضر فقط مساحت زمین کارخانه مرکزی ۴۱۵ هزار متر مربع می‌باشد) و با سرمایه اولیه ۱۶۰ میلیون ریال با نام «شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» تاسیس گردید، در تاریخ ۱۵ اسفند ۱۳۴۵ ثبت و در اواخر سال ۱۳۴۷ به مرحله بهره‌برداری رسید.


اولین محصول سایپا

شرکت سایپا تولید اولین محصول خود را که شامل «وانت آکا» و سواری «ژیان» بود با روش کاملا دستی و بدون بهره‌گیری از تجهیزات و امکانات مدرن آغاز کرد.

حجم تولید سایپا پس از سال ۱۳۵۳ به واسطه استفاده از ابزارهای جدید و مکانیزه شدن برخی از بخش‌های تولیدی، سیر صعودی یافت و بر تنوع محصولات شرکت نیز افزوده شد. به‌طوری‌که علاوه بر تولید ژیان با مدل‌های مهاری، پیکاب، از سال ۱۳۵۵ تولید رنو در مدل‌های ۲ درب و ۴ درب شروع و تا سال ۱۳۷۲ ادامه داشت.

در اوایل سال ۱۳۵۴ با حذف کلمه «سیتروئن» از انتهای نام اولیه آن، به «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» و با نام اختصاری سایپا (SAIPA) تغییر پیدا کرد. سایپا در ۱۶ تیرماه ۱۳۵۸ تحت مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران در آمده و از ۱۸ آذرماه ۱۳۶۰ تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت و در تاریخ ۱/۲/۱۳۶۵ بر اساس مصوبه هیات وزیران، کلیه سهام سرمایه آن به نمایندگی از طرف دولت جمهوری اسلامی به نام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتقل گردید.


شروع یک رقابت طولانی

در سال ۱۳۷۷ با توجه به سیاست‌های جدید سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مبنی بر تمرکز بیشتر در فعالیت‌های صنعت خودرو‌سازی کشور، استفاده بهینه از امکانات موجود در مجموعه شرکت‌های تحت پوشش سازمان، ایجاد رقابت و موارد دیگر وزارت صنایع زمینه‌های ادغام مجموعه‌های خودرو‌سازی را در قالب دو گروه بزرگ خودرو‌ساز ایجاد کرد و بدین ترتیب گروه خودرو‌سازی سایپا و گروه خودرو‌سازی ایران خودرو شکل گرفتند.

خریدهای بزرگ برای گسترش سایپا

گروه خودرو‌سازی سایپا به منظور تولید انواع خودروها خصوصا تولید خودروهای سنگین و تجاری در همان سال با خرید ۸۰ درصد از سهام شرکت سایپا دیزل (ایران کاوه) و ۲/۶۳ درصد از سهام زامیاد و در سال ۱۳۷۸ با خرید ۵۱ درصد از سهام شرکت پارس خودرو گام‌های عمده ای در این زمینه برداشت.


خصوصی سازی سایپا

در دی ماه سال ۱۳۷۸ به پیروی از سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر کاهش تصدی دولت و خصوصی سازی شرکت‌های دولتی و به موجب تبصره ۳۵ قانون بودجه کل کشور، بیش از ۵۱% سهام این شرکت واگذار شد و بدین ترتیب سایپا نیز در زمره شرکت‌های خصوصی قرار گرفت.

نشان سایپا با الهام از کاشی کاری های سنتی برجی در دوره ایلخانی که دارای توازن هندسی مثال ­زدنی در طراحی و اجراست، خلق شد. یکی از ویژگی­های نشان سایپا توازن ابعادی در طراحی زوایای 120 درجه و یال­های همسان و قابلیت حجم ­پذیری آن است.


در نگاه اول نشان سایپا به شکل چرخ دنده خودنمایی می­کند که نماد اصلی صنعت و تولید است و با دقت بیشتر تحرک و چرخش حول محور مرکزی با توجه به تقارن ابعادی آن در ذهن تداعی می­شود. گستردگی و جهانی ­شدن از جهت­گیری یال­ها به اطراف قابل برداشت است و قرار گرفتن یکی از یال­ها به سمت بالا نشانگر رویکرد نهایی سازمان در همسو کردن استعدادها در جهت تعالی سازمانی است. از سوی دیگر جهت­گیری یال­های محیطی به سمت داخل، نشانگر ورودی­های سازمان است. این ورودی­های سه­ گانه، منابع انسانی، مالی و مواد اولیه هستند که منجر به سه خروجی محصول، سود و خدمات می­شوند. این خروجی­ها در قالب یال­های مرکزی و جهت­گیری آنها به سمت بیرون جلوه گر است.


این نشان توسط زنده یاد استاد مرتضی ممیز و با الگو برداری از گنبد سرخ از بناهای تاریخی شهرستان مراغه طراحی شده است.


ژیان، رنو 5، زانتیا، ریو و پراید از محصولات معروف سایپا هستند. از محصولات انحصاری سایپا نیز می توان به تیبا، ساینا و کوییک اشاره کرد.

محصولات مختلفی در تاریخچه شرکت سایپا به تولید رسیده و هم اکنون نیز خط تولید آن ها ادامه دارد که از مطرح ترین آنها می توان به پراید اشاره کرد. خودرویی که چندین دهه از حضور آن در روی خط تولید سایپا می گذرد اما این شرکت هیچ گاه تصمیمی بر کنارگذاری آن ندارد.

خودرویی با قیمت مقرون به صرفه و حداقل امکانات که طرفداران بسیاری برای قیمت مطلوب خود کسب کرده اگرچه در زمینه ایمنی تنها ۱ ستاره به آن تعلق می گیرد. مجلس طرح های مختلفی را برای پایان تولید خودروهای غیرایمن به تصویب رسانده اما به نظر می رسد شرکتی چون سایپا تاکنون قصد نداشته محصول پرفروشی چون پراید را کنار بگذارد.

زیرمجموعه های سایپا

ایران کاوه، پارس خودرو، پلاسکوکار سایپا، سایپا کاشان، سازه گستر سایپا، مگا موتور، مالیبل سایپا، لیزینگ رایان، بیمه رایان سایپا، تهیه و توزیع مواد ریخته‌گری و قطعات صنعتی ایران( سودیکو)، سایپا پرس، سایپا یدک، مهندسی توسعه سایپا (سیکو)، مهندسی بازرگانی خودرو سایپا (ستکو)، امداد خودرو سایپا، مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا، قالب‌های بزرگ صنعتی، اروند خودرو، ستاره سفیران آینده، سایپا لجستیک، توسعه صنایع خودرو (ایدکو)، سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا و شرکت بن‌رو از زیر مجموعه های کمپانی سایپا هستند.

امروزه شرکت سایپا با در اختیار داشتن بیش از ۹۰ شرکت خودرو‌ساز، قطعه ساز، تحقیقاتی، مالی و رفاهی به صورت تابعه و وابسته (مستقیم و غیر مستقیم)، به یک گروه خودرو‌سازی بزرگ با امکان تولید «انواع مختلف خودروهای سواری و تجاری» تبدیل شده به طوری که در عرصه جهانی به عنوان بیست و یکمین شرکت خودرو‌ساز بین‌المللی مطرح شده است.


خودروی رهام محصول جدید سایپا
خودروی رهام محصول جدید سایپا

از خوردوی رهام بیشتر بدانیم:

رهام نامی فارسی است که در فرهنگ لغت دهخدا به معنای پرنده آزاد و رها می باشد و استایل مدل سدان به عنوان اولین خودروی تولید شده از این پلتفرم با الهام از شاهین ایرانی طراحی شده است . رهام با استفاده از موتور ۱۶۵۰ سی سی ۱۶ سوپاپه با تکنولوژی VVT، گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته ، دارا بودن ۶ کیسه هوا و و طراحی بدنه با استفاده از فولادهای با استحکام بالا ، به زودی به بازار عرضه خواهد شد تا رقابت را در بازار خودروهای هم کلاس خود دو چندان نماید .

سایپا رهام یک خودرو ایرانی است که در نمایشگاه خودرو شیراز 1397 معرفی شد. سایپا قبل از معرفی این خودرو سروصدای زیادی بر پا نکرد اما شخصیت‌های زیادی در مراسم رونمایی آن حضور داشتند از جمله استاندارد استان فارس، نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی و مدیران گروه خودروسازی سایپا.

سایپا رهام یک خودرو جدید محسوب می‌شود و بر پایه پلتفرم SP100 سایپا ساخته شده است. به گفته سایپا، رهام از نظر تجهیزات رفاهی عملکرد مطلوبی خواهد داشت و از نظر فنی هم به یک موتور 1650 سی سی 4 سیلندر مجهز شده که 113 اسب بخار قدرت تولید می‌کند.