تعریف اختلالات یادگیری
انواع اختلالات یادگیری بدلیل عوامل عصبی یا ژنتیکی اتفاق می‌افتند و با تغییر عملکرد مغز، بر فرآیندهای مرتبط با یادگیری تاثیر می‌گزارند. این مشکلات عموما به دو شکل ظاهر می‌شوند: گاهی در یادگیری مهارت‌های اصلی مانند خواندن و نوشتن و گاهی در سطح بالاتری چون سازماندهی، برنامه‌ریزی، استدلال و بخاطر سپاری کوتاه مدت یا بلند مدت ایجاد می‌شوند.
با شناسایی علائم و تشخیص اختلالات یادگیری در سال‌های اولیه می‌توان راهی برای آموزش به این بیماران پیدا کرد. با این حال این ناتوانی‌ها نباید با مشکلاتی اشتباه گرفته شوند که نتیجه نقصی در بینایی، شنوایی یا حرکت هستند. در واقع آنها همه چیز را متفاوت می‌بینند، می‌شنوند و درک می‌کنند و منشا بیماریشان، مضرات ناشی از مسائل زیست محیطی، فرهنگی یا اقتصادی است که به معلولیت پنهان معروفند.
بطور کلی عموم این افراد هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط در یادگیری دارند و با وجود عادی بنظر رسیدنشان، در کسب مهارت‌های مورد انتظارشان با مشکل مواجه می‌شوند. متاسفانه ناتوانی یادگیری بطور کامل قابل درمان یا رفع شدن نیست و چالشی است مادام‌العمر که تنها با پشتیبانی و مداخله اطرافیان منجر به موفقیت خواهد شد.
تشخیص اختلال یادگیری
این کودکان گنگ یا تنبل نیستند، بلکه مغز آنها در نحوه دریافت و پردازش اطلاعات متفاوت عمل می‌کند. این ناتوانی‌ها ارتباطی با هوش یا انگیزه آنها ندارند و به اندازه دیگران باهوشند. کودکان مبتلا به این عارضه، در یادگیری مهارت‌های جدید با مشکلاتی در خواندن، نوشتن، ریاضیات، استدلال، گوش دادن و صحبت کردن مواجه می‌شوند.
در سنین کودکی می‌توان این اختلالات را شناسایی کرد که علاوه بر مادر، معلمانی که با کودک در ارتباطند علائمی را در رفتار آنها خواهند دید، برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:
تشخیص اشتباه چپ و راست از یکدیگر
معکوس گفتن کلمات، حروف و اعداد در اوایل دوره ابتدایی
دشواری در تشخیص الگوها یا مرتب کردن براساس اندازه یا شکل
دشواری در درک و دنبال کردن دستورالعمل‌ها یا مرتب ماندن
دشواری در بخاطرسپاری مطالب گفته شده یا خوانده شده
عدم هماهنگی در حرکت به اطراف
دشواری در انجام کارها با دست مانند نوشتن، بریدن یا نقاشی کردن
دشواری در درک مفهوم زمان
کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری نیاز به کمک و آموزش اضافی دارند. مدارس معمولا آزمایش‌هایی برای تشخیص این موارد و نیاز به مداخله در نظر می‌گیرند اما با این حال در صورت بروز هریک از رفتارهای فوق و نگرانی درباره احساسات کودک، باید توسط متخصص توانبخشی در کلینیک های معتبر ارزیابی شود. والدین، متخصصان درمانی و مدرسه در کنار هم می‌توانند شرایط را برای بهبود تامین کنند.
طبقه بندی اختلالات یادگیری و انواع آن
اختلال یادگیری در بزرگسالان
تصور عموم بر این است که معضلات یادگیری و تفکر، فقط کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما برخی از بزرگسالان نیز در موقعیت‌های خاص با این مشکل از کودکی دست و پنجه نرم می‌کنند. از این موارد می‌توان به عدم متمرکز بودن و خطا در نوشتن اشاره کرد.
انواع اختلالات یادگیری در دانش آموزان ابتدایی
برای هر پدر و مادری، مواجهه با کودک دچار اختلال یادگیری آزاردهنده است. اینکه برای آینده فرزندتان چه معنایی دارد، در مدرسه باید چه رفتاری با او کنند و با جلب توجه سایر دانش‌آموزان، برچسب “کند” به او زده شود، بخشی از این نگرانی‌هاست.
اما نباید فراموش کنید که این کودکان باهوش هستند و تنها باید با سبک یادگیری منحصربفردی مورد آموزش قرار گیرند. یادگیری و داشتن اطلاعات بیشتر از این عارضه راهی است که می‌تواند موفقیت او در مدرسه و بعد از آن را تضمین کند.
اختلالات یادگیری در ریاضی یا Dyscalculia
بسته به تفاوت در نقاط قوت و ضعف، کودک برای انجام محاسبات ریاضی با مشکل مواجه خواهد شد. در واقع تحت تاثیر ناتوانی‌هایی چون یادگیری زبان، اختلال بینایی یا مرتب کردن وسایل قرار می‌گیرد.
این کودکان همواره برای بخاطرسپاری و ترتیب اعداد، نشانه‌ها و عملیات ریاضی مانند ضرب و جمع در حال جدل هستند. حتی ممکن است شمارش اعداد یا گفتن زمان نیز برایشان سخت باشد.
در صورت تمایل می‌توانید به مقاله آموزش اعداد به کودکان مراجعه کنید.
ناتوانی در نگارش یا Dysgraphia
این اختلال نوشتاری به مشکلی جسمی در تشکیل حروف و کلمات اشاره دارد که در حقیقت عدم توانایی در نوشتن و سازماندهی افکار بر روی کاغذ است. نشانه‌های آن عبارتند از:
نامرتبی و عدم تداوم در نوشتن
غلط املایی
ننوشتن کلمات و حروف به شکل درست
عدم انسجام در ساختار نگارش
ناتوانی در تکلم یا Dyslexia
در این نوع، مشکل اصلی درک رابطه میان اصوات، حروف و کلمات است، در واقع عبارات یک مطلب نمی‌توانند توسط کودک درست هجی شوند. از علائم مشکل خواندن می‌توان موارد زیر را نام برد:
تشخیص حرف و کلمه
درک کلمات و نظرات
سرعت و روانی خواندن
مهارت‌های واژگان عمومی