قربانی کردن امری توصیه شده در ادیان مختلف بخصوص اسلام می باشد که باعث تقرب و نزدیکی به خدواند می شود . در قرآن کریم آیات متعددی مبنی بر انجام این سنت اللهی وجود دارد . همچنین ائمه بزرگ اسلام به انجام قربانی سفارش های بسیاری کرده اند . در ادامه این مطلب قصد داریم به حکمت ها و انواع قربانی در اسلام بپردازیم . امیدواریم که مورد استفاده شما عزیزان قرار گیرد .
حکمت قربانی چیست ؟
آنچه که از شتر ، گاو ، گوسفند و یا بز که به خاطر نزدیکی و تقرب به خداوند متعال ذبح می شود را قربانی می گویند . لازم به ذکر است که انجام قربانی نوعی عبادت محسوب می شود .برای اثبات مشروعیت و و شرعی بودن قربانی می تواند برای نمونه به ایه دوم سوره کوثر «فصل لربک وانحر» اشاره کرد که خطاب به پیامبر (ص) خداوند می فرماید : نماز بخوان و قربانی کن .
در تقسیر واژه << نحر >> آمده است که نحر مختص به شتر است و ذبح برای گوسفند ، بز و گاو می باشد . اما به چه دلیل در این آیه واژه نحر ذکر شده است ؟! به دلیل اینکه تقسیم گوشت شتر برای فقرا و مساکین از لحاظ کمیت بیشتر و بهتر است .
از بارزترین موارد مربوط به موضوع قربانی یادآوری و زنده کردن قربانی حضرت ابراهیم ( ع ) است ، زمانی که خداوند او را با دستور به ذبح فرزند خویش آزمایش نمود و آنها توانستند سربلند از این آزمایش مهم الهی خارج شوند .
در امر قربانی یاری کردن کردن و خوشحال نمودن فقرا و مساکین وجود دارد ، که این بذل و بخشش سبب محکم شدن رابطه برادری و محبت میان امت اسلام می شود .
حکم قربانی :
قربانی نمودن سنت تاکید شده و سفارش شده است ولی بعضی مواقع به دلایلی به امری واجب تبدیل می شود .
دلیل اول : قربانی که بر اساس برخی اعمال فریضه حج بر شخص محرم واجب می شود .
دلیل دوم : شخصی بر خود واجب می کند بر اساس نذری ، حتما حیوانی را قربانی کند .
دلیل سوم : اگر گوسفند یا حیوانی دیگری را از قبل برای قربانی کردن مشخص کنید ، عمل به این فریضه بر شما واجب می شود.
چه کسانی باید قربانی انجام دهند ؟
قربانی در حق کسی که شروط زیر را داشته باشد مستحب است :
مسلمان بودن
رسیدن به بلوغ و عقل
داشتن توانایی مالی قربانی کردن ( این توانایی به این صورت است که شخص بتواند نفقه خود و نفقه کسانی که بر او واجب است را بتواند پرداخت کند و پولی مازاد بر این دو موضوع داشته باشد )
با احکام و شرایط قربانی عقیقه آشنا شوید
چه حیواناتی را می تواند قربانی کرد ؟
چهار دسته از حیوانات شامل ( شتر ، گاو یا گاومیش ، بز و گوسفند )را می توان در روز عیدقربانی ، قربانی کرد
شروط حیوان برای قربانی چیست ؟
سن و سلامت دو مورد از شروط اصلی برای این امر محسوب می شود
سن : سن شتر باید پنج سال را تمام کرده باشد و وارد ششمین سال از عمرش شده باشد . برای گاو و بز این است که در دو سال را تمام کرده باشند و به سومین سال داخل شده باشند . گوسفند نیز سال اول عمر خودش را به اتمام رسانده باشد و وارد دومین سال شده باشد .
سلامت : حیوان باید به طور کلی از سلامت برخوردار باشد یعنی از کلی عیب هایی که سبب نقصان در گوشت حیوان قربانی می شود عاری باشد .
حیوان نباید لاغر ( ضعیف ) باشد به طوریکه که مغز استخوان آن از بین رفته باشد و از شدت لاغری سرزنده نباشد .
حیوان نباید شل ، کور و مریض باشد
زمان قربانی ، روز عید قربان چه موقع است ؟
از طلوع آفتاب روز عیدقربان بعد از خواندن نماز عید شروع و تا غروب آفتاب آخرین روز ایام تشریق ( روز های ۱۱ تا ۱۳ ذی الحجه ) ادامه خواهد داشت . اما بهترین وقت بعد اتمام نماز عید می باشد
اگر قصد خرید دام برای قربانی کردن از بهترین نژادها و با مناسب ترین قیمت گوسفند زنده به همراه خدماتی از جمله ارسال و ذبح رایگان را دارید حتما از مراکز معتبر ای خرید را انجام دهید.
نحوه تقسیم گوشت قربانی به چه شکلی است ؟
اگر قربانی واجب باشد همانطور که توضیح دادیم جائز نیست که از گوشت آن مقداری برای خود یا خانواده خود بردارند ، اما اگر از آن مصرف نمودند باید به اندازه آن مقدار پول صدقه دهند .
اما زمانی که قربانی ذکر شده بر فرد مستحب باشد می تواند یک سوم آن را برای خود یا خانواده اش بردارد و یک سوم دیگر را به فقرا و مساکین بدهد و باقی آن را نیز می تواند به هرکسی که بخواهد هدیه کند
فروش گوشت قربانی جائز نمی باشد
لازم به ذکر است که یک شتر و یا یک گاو برای یک تا هفت نفر کفایت می کند بدین صورت که اگر یک تا هفت با یکدیگر مشارکت کرده و یک حیوان از گاو یا شتر را خریداری و قربانی کنند برای همه آنها این عمل قربانی به حساب می آید اما در بز و گوسفند اگرچه حیوان چاق باشد برای تنها یک نفر ذبح و قربانی حیوان محسوب می شود