ریشه شناسی واژه «بلک فرایدی» در آمریکا
قرن‌ها است که صفت (سیاه) در فرهنگ‌های مختلف برای توصیف رویدادی بدشگون استفاده می‌شد. در تاریخ آمریکا، عبارت «جمعه سیاه» به رسوایی بازار طلا، در روز ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ اشاره دارد. پس از پایان جنگ داخلی آمریکا، بین ایالات متحده آمریکا و ایالات مؤتلفه آمریکا، نوبت به دوران دوازده ساله بازسازی آمریکا رسید. بدین ترتیب، ایالت‌های شکست خورده جنوبی، مورد بازسازی ایالت‌های شمالی پیروز قرار گرفتند. دو تن از زمین خواران آن دوره به نام جِی گولد (Jay Gould) و جیمز فیسک (James Fisk) به واسطه خریدهای عمده در مدتی کوتاه، انحصار موقت طلا را به دست گرفتند. آن‌ها از این طریق سود کلانی به دست آوردند. دولت وقت که به‌موقع متوجه این سوءاستفاده نشد، حجم طلای بالایی را روانه بازار کرد تا قیمت از دست رفته ثابت شود. اما در نهایت، زندگی بسیاری ویران شد، و از آن روز به نام جمعه سیاه یا بلک فرایدی یاد می‌شود.
اولین کاربردهای عبارت بلک فرایدی
مطبوعات آمریکا
از اولین کاربردهای ثبت‌شده عبارت بلک فرایدی، می‌توان به مجله (Factory Management and Maintenance) در نوامبر سال ۱۹۵۱ اشاره کرد. در آن دوران کارگران به صورت دسته جمعی با همدیگر توافق می‌کردند، و به بهانه‌های مختلف مرخصی می‌گرفتند. بدین ترتیب، فردای روز عید شکرگزاری (روز جمعه) به کارخانه‌ها نمی‌رفتند، و تعطیلاتی چهار روزه داشتند. (پنجشنبه، جمعه، شنبه و یکشنبه). اما مثل بسیاری از کلمات دیگر زبان انگلیسی، کاربرد عبارت بلک فرایدی به این صورت جا نیافتاد.
حسابداران مخترع جمعه سیاه
در گذشته، قانونی نانوشته بین حسابداران رایج بود. در ترازنامه‌های خود، اگر صورت سود و زیان آنان منجر به ضرر می‌شد؛ از جوهر قرمز استفاده می‌کردند. استفاده از جوهر قرمز رنگ، تنها جهت نمایان‌تر شدن ضرر در بیلان بود. اما اگر صورت سود و زیان به سود می‌انجامید، از جوهر مشکی استفاده می‌کردند.
در اوایل دههه ۶۰ میلادی، حسابداران همیشه فردای روز عید شکرگزاری، حساب‌های خود را مشکی رنگ می‌دیدند. این روز سرآغاز موج سود و خریدهای پیش از عید به حساب می‌آمد. از این رو، بین خود آن را«بلک فرایدی» به معنای جمعه {جوهر} مشکی نام‌گذاری کردند.
بلک فرایدی یا جمعه سیاه چه روزی است؟
جمعه سیاه یا بلک فرایدی روز بعد از Thanksgiving یا روز شکرگزاری است و در واقع آخرین جمعه ماه نوامبر محسوب می‌شود. در این روز ۲۰ ایالت آمریکا تعطیل رسمی است، با این حال، این روز پرسودترین و شلوغ‌ترین روز خرید در سال شناخته شده است و تمام فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین از این موقعیت برای فروش کالاهای خود با تخفیف‌های ویژه استفاده می‌کنند.
جمعه سیاه در تاریخ جمعه ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰ یا ۷ آذر ۱۳۹۹ قرار دارد، که در این روز می توانید از فروشگاه‌های بزرگ با کمترین قیمت خرید کنید.