نوشته پیش رو توسط گروه وکلای یعقوبی در خصوص مجازات رانندگی بدون گواهی نامه برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. سوالی که در این خصوص مطرح می شود این است که اگر کسی بدون گواهینامه رانندگی کند، آیا وی مرتکب جرم گردیده است یا خیر؟ از این رو در این مقاله به بررسی مجازات رانندگی بدون گواهینامه و رانندگی با گواهینامه تمدید نشده می پردازیم.
امروزه در جامعه کنونی ما رانندگی بدون گواهی نامه بین جوانان و نوجوانان شیوع زیادی پیدا کرده است و افراد بدون توجه به این امر مهم مسبب حوادث و ناگواری های زیادی در جامعه می شوند. ساده انگاری این موضوع جامعه و خانواده ها را دچار مشکل و صدمات جدی می نماید. بدین جهت قانونگذار برای حفظ امنیت جامعه و افراد، رانندگی بدون گواهی نامه را جرم نامیده است.
از این رو رانندگی با خودرو و هر نوع وسایل نقلیه تابع شرایط و قوانینی است که افراد ملزم به رعایت آن می باشند. رانندگی با وسایل نقلیه نیاز به مهارت و تجربه آموزش دارد که اشخاص باید با مراجعه به افراد واجد شرایط، آموزش و مهارت کافی را به دست آورند. لذا، بعد از گرفتن گواهی نامه و گذراندن شرایط تعریف شده می توانند برای رانندگی از وسایل نقلیه استفاده نمایند.
داشتن گواهینامه بدین مفهوم است که فرد مورد نظر تمام دوره های آموزشی و مهارتی خود را گذرانده و قانونا اجازه رانندگی را دارد . این گواهی معرف در همه ی جای جهان است که فرد را واجد شرایط این امر می نماید. داشتن گواهی نامه آنچنان مهم و حائز اهمیت می باشد که قانونگذار برای این جرم مجازاتی را در نظر گرفته است.
مجازات رانندگی بدون گواهی نامه
حسب ماده 723 قانون مجازات اسلامی مجازات رانندگی بدون گواهی نامه بخش تعزیرات هر شخصی بدون داشتن گواهی نامه قانونی و رسمی اقدام به رانندگی با وسایل نقلیه موتوری که نیازمند داشتن گواهی نامه مخصوص است بنماید و یا هر فردی که طبق نظر قانون و حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه محروم باشد به رانندگی مبادرت ورزد و از قانون سرپیچی نماید برای بار اول به حبس تعزیری مجازات خواهد شد که مدت آن تا 2 ماه حبس یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب جرم برای بار دوم به 2 ماه تا 6 ماه حبس محکوم خواهد شد.
مجازات رانندگی بدون گواهی نامه برای بار اول و دوم
همانطور که در قسمت فوق ذکر گردید قانونگذار، رانندگی با وسایل نقلیه بدون گواهی نامه را جرم تلقی نموده است اما قانونگذار مراتب جرم رانندگی بدون گواهی نامه را به طور جداگانه بررسی می نماید و برای هر مرتبه از ارتکاب جرم مجازات جداگانه ای را مقرر کرده است که به ان می پردازیم.
بدین جهت قانونگذار چنان مقرر نموده که اگر فردی برای بار اول مرتکب جرم رانندگی بدون گواهی نامه و ساده انگاری این امر شده باشد مجازاتش حبس تعزیری تا 2 ماه و جزای نقدی تا مبلغ یک میلیون ریال می باشد که مورد رسیدگی قرار می گیرد.
در صورت ارتکاب جرم رانندگی بدون گواهی نامه برای بار دوم، فرد مجازات به حبس از 2 ماه تا 6 ماه می باشد که مورد رسیدگی قرار می گیرد.
حسب ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی در صورتیکه راننده بدون گرفتن و داشتن گواهی نامه اقدام به رانندگی نماید وسیله نقلیه فرد متوقف می شود و فرد مجرم به مرجع قضایی معرفی می گردد.
مجازات رانندگی بدون گواهی نامه برای افراد زیر 18 سال
حسب ماده 714 قانون مجازات اسلامی چنین بیان شده که تنها به فقدان گواهی نامه توجه می شود که در چنین مواقعی فرقی بین افراد زیر 18 سال و بالای 18 سال قائل نشده اند. لذا مجازات هر دو گروه افراد طبق ماده 714 قانون مجازات (تعزیرات)لحاظ می گردد که هر دو شامل یک نوع مجازات می شوند.
جریمه رانندگی بدون گواهی نامه
در بسیاری از موارد پیش می آید که افرادی که دارای گواهی نامه هستند در حین رانندگی گواهی نامه خود را همراه ندارند و یا اینکه از زمان و موعد تمدید گواهی نامه اشان گذشته است و بدون تمدید گواهی نامه مبادرت به رانندگی می ورزند.
رانندگی با گواهی نامه تمدید نشده
باید توجه داشت که تمدید نکردن گواهی نامه به معنای نداشتن گواهی نامه نیست. در صورت عدم تمدید گواهی نامه تنها با پرداخت جریمه و تمدید گواهی نامه برگشت به روال سابق امکان پذیر است و فرد می تواند قانونا به رانندگی با وسایل نقلیه مبادرت ورزد.
مجازات تصادف بدون گواهینامه
گاهی مواقع پیش می آید که آیا اگر بدون داشتن گواهینامه تصادف کنیم مرتکب جرم شده ایم یا نه. قانونا و طبق موازین قانونی چنانچه بدون داشتن گواهی نامه تصادف کنیم و در این تصادف طبق بررسی نظر کاشناس راهنمایی و رانندگی مقصر نباشیم تنها جرم ما رانندگی بدون گواهی نامه می باشد که قانونا به آن رسیدگی می شود.
مجازات تصادف بدون گواهی نامه که منجر به فوت می شود
حسب ماده ٢٩١ قانون مجازات اسلامی چنانچه شخی بدون گواهینامه رانندگی کند و بر اثر بی مبالاتی و بی احتیاطی موجب قتل کسی شود این نوع قتل غیر عمد یا شبه عمد محسوب می شود. پس نداشتن گواهی نامه دلیل بر عمد بودن جرم ارتکابی ندارد.
منبع: گروه وکلای یعقوبی