نکته قابل توجه در رابطه نامشروع این است که رابطه نامشروع موارد بسیاری را شامل می شود و محدود به رابطه جنسی نمی شود و در واقع هر عملی که منافی عفت باشد حتی اگر رابطه جنسی وجود نداشته باشد، رابطه نامشروع محسوب می شود. این یکی از تفاوت های اصلی رابطه غیرقانونی با زنا است، زیرا زنا فقط رابطه جنسی است.
در تعریف فرزند نامشروع باید بیان شود که همانطور که در ابتدا گفتیم وقتی زن و مردی بدون ازدواج آمیزش جنسی داشته باشند که در نتیجه آن فرزندی به دنیا بیاید، فرزند حاصل رابطه خارج از ازدواج است. فرزند نامشروع یا زنازاده!
آیا فرزند نامشروع به ارث می برد؟
ارث بردن فرزند نامشروع یکی از موضوعاتی است که ممکن است افراد نسبت به آن کنجکاو باشند، بنابراین بهترین وکیل در اصفهان این موضوع را اینگونه بیان می کند:
- در قانون مدنی یکی از موانع ارث، تولد زنا است. ماده 884 قانون مدنی می گوید: «فرزند زنا از پدر و مادر و اقارب ارث نمی برد، اما اگر حرمت رابطه ای که طفل در آن حاصل می شود برای یکی از ابوین ثابت نباشد، بلکه از جهت عدم اراده یا سوء ظن نسبت به دیگری ثابت شود. خیانت، کودک فقط "او کشور و خویشاوندان خود را به ارث می برد و بالعکس."
- وکیل دادگستری در توضیح علت محرومیت فرزند نامشروع از ارث گفت: خیانت و رابطه نامشروع مانع از تشکیل خانواده قانونی می شود و بنابراین فرزند نامشروع از پدر و مادر ارث نمی برد.
- در واقع اگر زن و مردی دارای فرزند نامشروع باشند در زمان فوت از ارث نمی برند و بقیه ارث بین سایر ورثه تقسیم می شود.
استثنائات ارث بردن فرزند نامشروع
در ماده 884 قانون مدنی می خوانید: «بعد از این ماده فهمیدیم که نامحرم از کسی ارث می برد که نمی دانسته است زنا حرام است یا کسی که به ظن و سهو با دیگری زنا کرده است.
البته می توان گفت که اگر هر دو شک کنند و خطا کنند، هیچ کدام زنای محصنه نکرده اند و فرزند حرام محسوب نمی شود و دارای خانواده قانونی است و از هر دو ارث می برد.
صدور شناسنامه برای فرزند نامشروع
مطابق احکام قانون ایران، وقتی فرزندی از رابطه غیرقانونی به دنیا می‌آید، زانیه یا پدر طبیعی طفل وظیفه تنظیم شناسنامه به نام طفل است. اخذ و درخواست شناسنامه برای فرزند نامشروع با توجه به دلبستگی طفل به پدر بر عهده والدین می باشد.
اگر پدر و مادر طبیعی فرزند نامشروع مشخص نباشد، به صورت فرضی نام والدین انتخاب و شناسنامه صادر می شود.
ضمناً اگر رازی بین طرفین وجود داشته باشد اما ثبت نشده باشد، شناسنامه فرزند با حضور اولیای دم صادر می شود، اما در صورت عدم توافق با یکدیگر، هر کدام صادر می شود، کارت شناسایی کودک صادر می شود. شناسنامه به نام ایشان صادر خواهد شد. به عنوان مثال، اگر مادر برای دریافت شناسنامه اقدام کند، نام خانوادگی او برای فرزند ثبت می شود.
مسئولیت حضانت فرزند نامشروع بر عهده کیست؟
هنگامی که فرزندی از رابطه غیرقانونی زن و مرد متولد می شود، ممکن است بر سر حضانت کودک تازه متولد شده اختلاف شود. وکیل متخصص اصفهان برای روشن شدن این موضوع می گوید از نظر حقوق والدین تفاوتی بین فرزند نامشروع و فرزند عادی وجود ندارد و والدین موظف به نگهداری از آنها هستند. به گفته این وکیل، فرزند نامشروع اگرچه نسب شرعی و شرعی با والدین طبیعی خود ندارد، اما به هر حال پدر و مادر باعث تولد او شده اند و از این رو موظف به نگهداری از او هستند.