دانشجویان اغلب ترجیح می‌دهند تحصیل دندانپزشکی در کانادا را دنبال کنند، که دلیل این امر پیشرو بودن این کشور در این زمینه است. کشور کانادا دارای سیستم آموزشی قوی و منحصر به فردی بوده که در سطح بین ¬المللی شناخته شده است. هدف از این مقاله راهنمایی متقاضیان تحصیل رشته دندانپزشکی در کانادا است.
رشته دندان¬پزشکی در کانادا توسط شورای ملی دندان¬پزشکی این کشور و با همکاری سایر آژانس¬ها مانند کمیسیون اعتبار بخشی دندان و کالج سلطنتی دندانپزشکان کانادا نظارت می¬شود. طبق اعلام انجمن دندانپزشکان کانادا، در سال 2013 تعداد 21109 دندان¬پزشک در کانادا وجود دارد.
دانشجوی فارغ‌التحصیل برای گذراندن طرح و ورود به بازار کار دندانپزشکی، باید از استان یا شهری که قصد گذراندن طرح خود را در آنجا دارد، مجوز دریافت کند. اصلی¬ترین شرط اخذ مجوز در تمام استان‌ها و شهرهای کانادا قبولی در آزمون‌های شورای ملی دندانپزشکی است. همچنین دانشگاههای استان‌ها دانشجویان را به گذراندن آزمون فقه و اخلاق پزشکی ملزم می‌کنند.
دندانپزشکی یکی از زیر شاخه‌های رشته پزشکی بوده که طرفداران زیادی در بین دانشجویان رشته تجربی دارد. دانشجویان این رشته باید یک دوره آمادگی برای تحصیل در کشور کانادا بگذرانند که مدت این دوره دو یا چهار سال است. در انتهای این دوره مدرک لیسانس (کارشناسی) در علوم¬ پایه مانند:زیست شناسی، انسان¬ شناسی و علوم اجتماعی به فارغ التحصیل ارائه می‌شود که این مدرک پیش نیازی برای ورود به دانشکده دندانپزشکی در مقطع بعدی است.
دوره کارشناسی دندانپزشکی در کانادا با پذیرفته شدن در آزمون DAT شروع می‌شود.
این آزمون توسط سازمان غیردولتی دندانپزشکی کشور کانادا ADA برگزار می¬گردد.
دانشجویان بعد از گذراندن دوره 2 تا 4 ساله Premedicalبرای کسب مدرک دکترا باید به مدت ۴ سال دیگر در رشته تخصصی دندانپزشکی و یا جراحی دندان تحصیل کنند.
پس از گذراندن این دوره، متقاضی برای کسب مدرک PHD باید به مدت ۳ سال تحصیلات تکمیلی دندانپزشکی و جراحی دندان را با موفقیت سپری کند، در آخر دانشجویان فارغ¬التحصیل باید دوره‌های تخصصی بالینی و فلوشیپ را به اتمام برسانند.
یکی دیگر از موضوعاتی که برای دانشجویان بین ¬المللی در باب مهاجرت مطرح می¬شود، میزان هزینه¬های تحصیل و زندگی است.
هزینه تحصیل رشته دندانپزشکی در کانادا
هزینه تحصیل دندانپزشکی در استان‌های مختلف کشور کانادا متغیر است و به طور مثال: در استان کبک کل دوره به میزان ۴۰ هزار دلار هزینه دارد و در استان بریتیش¬ کلمبیا این هزینه به میزان ۲۲۰ هزار دلار است.
دانشجویان دوره های دندانپزشکی در کانادا علاوه بر هزینه¬ های تحصیل، هزینه¬های زندگی را نیز باید در نظر بگیرند؛ که به این مبالغ افزوده می‌شوند.
میزان هزینه‌های دانشجو با توجه به سطح زندگی شخصی او و همچنین استانی که در آن سکونت دارد، متغیر بوده و این هزینه معمولا بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار است.
اجازه کار دانشجویی در کانادا
دانشجویان بین¬ المللی به مدت ۲۰ ساعت در هفته اجازه کار پاره ¬و¬قت دارند و همچنین می‌توانند از حق همراه داشتن همسر در مدت زمان تحصیل دندانپزشکی در کانادا برخوردار شوند.
آزمون NDEB
فارغ‌التحصیلانی که به دنبال گذراندن طرح دندانپزشکی در کانادا هستند، می‌بایست یک آزمون دو بخشی را که توسط شورای ملی آزمایش دندانپزشکی کانادا (NDEB) برگزار می‌شود، با موفقیت پشت سر بگذارنند. دانشجویان دندان¬پزشکی در دانشکده‌های معتبر دندان¬پزشکی کانادا و آمریکا 3 ماه قبل از فارغ¬ التحصیلی مجاز به شرکت در این آزمون هستند. پس از اتمام موفقیت ¬آمیز آزمون، NDEB برای داوطلبان گواهی صادر می‌کند.
شرایط شرکت در آزمون NDEB:
• متقاضی از یکی از مدارس دندا¬ن¬پزشکی و یا دانشگاه های مورد تایید کشور کانادا فارغ¬ التحصیل شده باشد.
• متقاضیان بین¬ المللی که مدارک آنها از دانشگاه های خارج از سیستم آموزشی کشور کانادا است (یعنی از دوره‌های مورد تایید سازمان CDAC کانادا مدرک فارغ¬التحصیلی ندارند) باید روندهای برابر سازی مدرک یا دوره‌های تکمیلی (Qualifying program) و دوره فارغ‌التحصیلی (Degree Completion) را گذرانده باشند.
مراحل اخذ مدرک NDEB
گام اول: آزمون آنلاین ارزیابی شخصی
قبل از درخواست پذیرش برای اجرای روند برابرسازی مدرک، انجام آزمون خود ارزشیابی ضروری است.
گام دوم: ارسال درخواست به NDEB برای اجرای روند برابر سازی مدارک (معادل¬ سازی مدارک)
برابرسازی مدارک، مسیر جایگزین برای پذیرفته شدن به عنوان دندانپزشک در کشور کانادا برای متقاضیان بین‌المللی است که این مرحله روندهای پذیرش دوره‌های دو ساله تکمیلی Qualifying Program و دوره فارغ‌التحصیلی Degree Completion را هم به همراه خود دارد.
نکته مهم این است که روند معادل¬سازی مدرک از سه مرحله ارزیابی تشکیل شده است و گذراندن موفقیت¬آمیز این ارزیابی¬ها به متقاضیان اجازه می‌دهد تا امکان شرکت در آزمون‌های کتبی NDEB و آزمون OSCE را داشته باشند.
گام سوم: آزمون ارزیابی علوم پایه (AFK)
این ارزیابی به صورت آزمونی کتبی با دو دفترچه سوال برگزار می‌شود که هر یک از دفترچه‌ها شامل 150 سئوال تستی بوده و زمان پاسخ به سوالات هر دفترچه سه ساعت است. جلسات این آزمون در دو نوبت صبح و عصر یک روز برگزار می¬شوند.
گام چهارم: آزمون ارزیابی دانش/ داوری بالینی (ACJ)
این آزمون از سه دفترچه تشکیل شده است و برای شرکت در این ارزیابی متقاضی باید حداقل نمره‌ی 75 را در آزمون ارزیابی علوم پایه کسب کرده باشد.
گام پنجم: آزمون ارزیابی مهارت¬های بالینی
شرط شرکت در این ارزیابی نیز کسب حداقل نمره‌ی 75 به بالا در آزمون علوم¬پایه برای متقاضی است. این ارزیابی در طی دو روز انجام می‌شود و متقاضیان بر اساس عملکرد درمانی خود روی یک بیمار شبیه¬سازی شده (مانکن) در محیط کلینیک، ارزیابی می‌شوند.
در حقیقت متقاضی این دو آزمون را می‌تواند به طور همزمان انجام دهد.
نکته دوم این است که بعد از اتمام موفقیت¬آمیز این 5 مرحله، متقاضی واجد شرایط آزمون نهایی می‌شود که به او اجازه کار به عنوان دندانپزشک در کانادا را اعطا می‌کنند.
گام ششم: ارسال درخواست برای فرآیند اخذ گواهی NDEB
دانشجویانی که از مسیر فارغ¬ التحصیل شدن از دوره‌های دندان¬پزشکی تایید صلاحیت شده توسط سازمان CDAC، دوره‌های Degree Completion و دوره‌های تکمیلی (Qualifying Program) وارد شده‌اند و یا متقاضیانی که فرآیند معادل¬سازی مدرک توسط NDEB را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند، با پذیرفته شدن در آزمون کتبی NDEB و آزمون OSCE (ارزیابی بالینی با ساختار عینی) می‌توانند به عنوان دندان¬پزشک¬ عمومی در کانادا تایید شوند.
آزمون OSCE ارزیابی بالینی با ساختار عینی
این آزمون نحوه‌ای از ارزیابی مرحله‌ای است. بیشتر مراحل این آزمون شامل 2 سوال هستند و شرکت¬ کننده باید به منظور پاسخ دادن به سوالات طرح شده اطلاعاتی که به او داده می‌شود را بررسی کند.
این اطلاعات گردآوری شده شامل تاریخچه‌ی دندانپزشکی بیمار، عکس و رادیوگرافی‌های مربوط به دندان، مدل‌ها و اطلاعات دیگر مربوط به او است.
هزینه‌های این آزمون‌ها عبارتند از:
• ارزیابی دانش پایه:(AFK) رایگان
• ارزیابی داوری بالینی (ACJ): 1500 دلار
• ارزیابی مهارت¬های بالینی (ACS): 6000 دلار
کانادا انتخابی مناسب برای دندانپزشکان
در میان تمام دانشگاه‌هایی که دانشجویان برای تحصیل در رشته دندانپزشکی می‌توانند در نظر داشته باشند، شاید مشهورترین و مناسب‌ترین آنها دانشگاههای کانادا باشد.
دلایل زیادی برای این انتخاب وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:
دندانپزشکان می‌توانند به صورت خصوصی در مطب خود فعالیت کنند و یا در بیمارستان¬ها و مراکز عمومی¬ بهداشت یا دانشگاه ها مشغول به کار شوند.
رشد جمعیت، به خصوص بالا بودن میزان جمعیت سالمندان و پیشرفت‌های تکنولوژی در تشخیص و درمان در سراسر کشور تقاضا را برای دندان¬پزشکی افزایش می¬دهد.
با بیشتر شدن فعالیت، دندان¬پزشکان می‌توانند دستیار هم استخدام کنند. دندان¬پزشکان باید به صورت مستمر دانش و مهارت¬های جدید دندانپزشکی را فرا گیرند.
از طریق دوره‌های آموزشی پیوسته و سمینارهای زیادی که برگزار می‌شود، فرصت یادگیری و رشد حرفه‌ای برای دانشجویان وجود دارد.
فرصت‌های شغلی خارج از دندان¬پزشکی از جمله فعالیت به عنوان مربی دندان، محقق و یا پژوهشگر برای فارغ‌التحصیلان فراهم است. با 1 تا 4 سال تحصیل اضافی امکان کسب مدرک تخصص در رشته دندان¬پزشکی وجود دارد.
تخصص های رشته دندان¬پزشکی در کانادا
کانادا تخصص‌های زیادی را در رشته دندان¬پزشکی ارائه می‌دهد که عبارتند از:
• بهداشت عمومی دندان
• ریشه درمانی (اندودنتیکس)
• جراحی فک و دهان
• پاتولوژی (آسیب¬شناسی) دهان
• رادیولوژی فک و دهان
• ارتودونسی و ارتوپدی فک و صورت
• دندانپزشکی کودکان
• پروتز دندان
• لثه ¬درمانی (پریودنتولوژی)
وظایف دندان¬پزشکان در کانادا
• معاینه لثه، دندان و بافت‌های داخل دهان بیمار برای شناسایی بیماری، آسیب و یا پوسیدگی و ارائه درمان‌ها و راه‌حل‌های مناسب
• بازیابی، کشیدن و جایگزینی دندان خراب شده بیمار
• انجام جراحی لثه، دهان و درمان‌های دیگر
• انجام مشاوره در زمینه بهداشت دهان و دندان
• نظارت بر بهداشت دهان و دندان، دستیاران دندانپزشکی، دستیاران پزشک و سایر کارمندان
مجوز فعالیت در رشته دندان¬پزشکی
تحصیل دندان¬پزشکی در کانادا مانند رشته‌های مهندسی جزو مشاغل نظام‌مند در این کشور است. فارغ¬ التحصیلان دانشگاههای خارج از کانادا به جز موضوع تحصیلات، مجوز و یا سابقه کار در کشور خود، برای کار در رشته دندانپزشکی در این کشور، باید از استان یا شهری که قصد شروع به کار در آن را دارند، مجوز یا پروانه‌ی اشتغال دریافت نمایند.
دریافت گواهینامه از سازمان NDEB پیش نیاز اخذ مجوز از همه‌ی استان‌ها و مناطق کانادا است. اما باید بدانید اخذ گواهینامه الزاما ضمانتی جهت اخذ مجوز فعالیت از نظام دندانپزشکی کانادا (DRA) نیست.
پیش ¬نیاز های رایج جهت کسب مجوز فعالیت معمولا شامل موارد زیر است:
• داشتن مدرکی که نشان دهد شخص با موفقیت دوره تحصیلات دندان¬پزشکی را در یک مؤسسه تایید شده از کانادا به مدت حداقل چهار سال گذرانده است.
• معادل¬سازی مدرک یا گذراندن دوره¬های تکمیلی و همچنین گذراندن آزمون‌های کتبی و عملی کانادا و اخذ گواهی از NDEB
• تسلط بر یکی از زبان‌های انگلیسی یا فرانسه
• گذراندن آزمون‌های اخلاق، قوانین پزشکی، مقررات حرفه¬ای و …
میزان درآمد رشته دندان¬پزشکی در کانادا
درآمد رشته دندانپزشکی در کانادا به دلیل گستردگی این کشور، در استان‌های مختلف آن متغیر است. می‌توان گفت به طور میانگین درآمد سالیانه یک دندان¬پزشک در استان‌های مختلف کانادا، ۳۵۰ هزار دلار است. این درآمد نسبت به مدرک، مهارت و سابقه کار دندان¬پزشک متفاوت بوده و بیشتر هم می‌شود.
خدمات دندان¬پزشکی در کشور کانادا شامل: مشاوره تخصصی بهداشت دهان و دندان، شناسایی آسیب و تخریب‌های دهان و دندان، چکاپ دندان، لثه و بافت داخلی دهان و همچنین کشیدن دندان فاسد شده و جراحی‌های دندان و فک است.
مسیر حرفه‌ای رشته دندانپزشکی در کانادا
• مدت دو تا چهار سال تحصیلات دانشگاهی قبل از ورود به این رشته
• اخذ مدرک دانشگاهی چهار ساله از یک دوره‌ی تایید شده و معتبر دندانپزشکی
• گذراندن سه سال تحصیلات تکمیلی در این رشته
• اخذ مجوز فعالیت استانی یا منطقه‌ای کشور کانادا
• دندان¬پزشکان عمومی با گذراندن آموزش‌های پیشرفته می¬توانند مدرک تخصص اخذ نمایند.
• دریافت مجوز فعالیت برای متخصصان نیز الزامی است.
مهاجرت کاری دندان¬پزشکان به کانادا
دندان¬پزشکانی که قصد مهاجرت به کشور کانادا را دارند، می‌بایست حداقل به مدت یک سال سابقه کار دندانپزشکی داشته و همچنین به زبان انگلیسی و یا فرانسه مسلط باشند.
این افراد می‌توانند از طریق نیروهای متخصص فدرال Federal Skilled Worker (FSW)”” و توسط
سیستم”Express Entry” به منظور مهاجرت کاری به کشور کانادا اقدام نمایند.
هر ساله بحران کمبود نیروی متخصص در رشته دندان¬پزشکی در کشور کانادا مشهود است و همواره دندانپزشکی یکی از مشاغلی است که به طور معمول در لیست مشاغل مورد نیاز دولت فدرال کانادا اعلام می‌شود.
دندانپزشکان، به منظور فعالیت قانونی در کشور کانادا باید مراحل معادل¬سازی را به شکل زیر طی نمایند:
• پذیرفته شدن در آزمون آنلاین.
• ارسال درخواست به سازمان ملی ارزیابی دندانپزشکی کانادا و شرکت در آزمون‌های عملی و کتبی.
• شرکت در آزمون علوم¬پایه، که شامل 300 سوال در دو دفترچه می‌شود.
• آزمون سنجش دانش بالینی، که این مرحله به مدت دو روز برگزار می‌شود.
بعد از سپری کردن موفقیت¬آمیز این مراحل، شخص متقاضی اجازه کار به عنوان دندان¬پزشک در کشور کانادا را دریافت می‌نماید.
سخن پایانی
تحصیل در رشته دندانپزشکی در کانادا تا سال 2022 به دلیل میزان بالای فرصت¬های شغلی ایجاد شده، آینده‌ی شغلی بسیار خوبی دارد. تعداد مشاغل ایجاد شده برای دندانپزشکان در این سال‌ها حدودا 7,000 جایگاه شغلی خواهد بود و این اتفاق در حالی است که پیش¬بینی شده نهایتا 5600 نفر متقاضی درخواست این شغل را خواهند داشت. این ارقام نشان¬دهنده کمبود فارغ¬التحصیل از دانشگاههای کانادایی برای این رشته است.
در حقیقت تعداد افراد فارغ¬التحصیل این رشته به میزان مورد نیاز کشور کانادا نیست. این کشور خصوصا در مناطق روستایی استان بریتیش¬ کلمبیا با کمبود دکتر دندان¬پزشک مواجه است و این موضوع می‌تواند نوید دهنده فرصت شغلی خوبی برای اشتغال دانشجویان و یا دندانپزشکان بین ¬المللی در کشور کانادا باشد.