مهریه، یکی از ارکان اساسی حقوق مالی زنان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. این حق که به‌موجب عقد نکاح به زوجه تعلق می‌گیرد، می‌تواند در هر زمان پس از انعقاد عقد، توسط وی مطالبه شود؛ مگر آن‌که به‌صورت عندالاستطاعه یا مشروط قید شده باشد. مطالبه مهریه، چه از مسیر دادگاه و چه از مسیر اجرای ثبت، فرآیندی حقوقی است که نیاز به آگاهی دقیق از قوانین، رویه‌های قضایی و اسناد قانونی دارد. خدمات حقوقی مرتبط با مهریه، بستری فراهم می‌آورند تا زوجین (اعم از زوجه به‌عنوان مطالبه‌گر و زوج به‌عنوان متعهد) بتوانند حقوق خود را در چهارچوب قانون به نحو مؤثر پیگیری نمایند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین این خدمات پرداخته می‌شود.
مشاوره حقوقی درباره مهریه
مشاوره حقوقی، پایه و اساس هرگونه اقدام قضایی یا ثبتی در خصوص مهریه است. در این مرحله، زوجه یا زوج با مراجعه به وکیل یا کارشناس حقوقی مجرب، می‌توانند نسبت به مفاد قانونی مربوط به مهریه، انواع آن (عندالمطالبه، عندالاستطاعه، مؤجل، موجل)، محدودیت‌ها، هزینه‌های احتمالی، مدت زمان رسیدگی، روند پیگیری، و نیز شیوه‌های جایگزین نظیر توافق بر سر پرداخت یا بخشش، آگاهی یابند. این مشاوره می‌تواند به صورت حضوری یا غیرحضوری انجام پذیرد و در بسیاری از موارد از شکل‌گیری دعاوی غیرضروری جلوگیری می‌نماید.
تنظیم دادخواست مطالبه مهریه
در صورتی که زوجه قصد داشته باشد مهریه خود را از طریق مراجع قضایی مطالبه کند، تنظیم دادخواست نخستین اقدام رسمی در این مسیر است. این دادخواست باید با رعایت اصول شکلی و ماهوی، بر پایه اسناد مثبته نظیر عقدنامه، کارت ملی طرفین، گواهی عدم سازش (در صورت وجود اختلافات دیگر) و همچنین درخواست توقیف اموال (در صورت لزوم) تهیه گردد. وکلای خانواده با آشنایی کامل نسبت به رویه‌های شعب خانواده، می‌توانند دادخواست را به گونه‌ای تنظیم کنند که کم‌ترین خطای شکلی را داشته باشد و روند رسیدگی با بیشترین سرعت ممکن طی شود.
اجرای مهریه از طریق اداره اجرای ثبت
اگر مهریه در سند رسمی نکاحیه قید شده باشد، زوجه می‌تواند بدون نیاز به طرح دعوا در دادگاه، از طریق اداره اجرای ثبت اسناد اقدام به وصول مهریه نماید. این شیوه از مطالبه، به‌ویژه زمانی مؤثر است که مرد دارای اموالی به نام خود باشد و زوجه بخواهد بدون اطاله دادرسی، اموال وی را توقیف نماید. در این روش، تقاضای اجرای مهریه به دایره اجرای ثبت محل صدور سند ازدواج ارائه می‌شود و خدمات حقوقی شامل تهیه فرم‌های رسمی، ثبت درخواست، نظارت بر فرآیند اجرا و توقیف دارایی‌ها می‌باشد.
توقیف اموال برای وصول مهریه
یکی از مهم‌ترین ابزارهای اجرایی در فرآیند مطالبه مهریه، توقیف اموال زوج است. در صورتی‌که مرد از پرداخت مهریه امتناع ورزد یا قصد انتقال اموال خود را داشته باشد، زوجه می‌تواند از مراجع قضایی یا اجرای ثبت، درخواست توقیف اموال منقول و غیرمنقول، حساب‌های بانکی، خودرو، حقوق و مزایا و سایر دارایی‌های زوج را ارائه نماید. این فرآیند نیازمند ارائه مستندات دقیق، پیگیری لحظه‌به‌لحظه، و شناسایی اموال مخفی یا پنهان‌شده است که تنها با کمک خدمات حرفه‌ای حقوقی قابل انجام می‌باشد.
اعسار از پرداخت مهریه
در صورتی که زوج مدعی باشد توانایی مالی جهت پرداخت کامل مهریه را ندارد، می‌تواند از دادگاه تقاضای اعسار نماید. دادخواست اعسار باید به‌همراه مدارک دال بر ناتوانی مالی، نظیر فیش حقوقی، گواهی عدم تمکن، استشهادیه شهود، و پرینت حساب بانکی ارائه شود. در مقابل، زوجه می‌تواند با ارائه مستنداتی در رد ادعای اعسار، از پذیرفته شدن این تقاضا جلوگیری نماید. خدمات حقوقی در این بخش شامل تنظیم دادخواست یا لایحه دفاعیه، حضور در جلسه رسیدگی، بازجویی از شهود و دفاع حرفه‌ای از منافع موکل است.
تقسیط مهریه
در صورتی که دادگاه اعسار زوج را بپذیرد، ممکن است نسبت به تعیین اقساط ماهیانه برای پرداخت مهریه اقدام نماید. در این مرحله، مشخص شدن میزان هر قسط، دوره بازپرداخت، تاریخ سررسید و نحوه تضمین پرداخت اقساط از اهمیت زیادی برخوردار است. خدمات حقوقی مرتبط با این مرحله شامل مذاکره جهت تعیین اقساط مناسب، دفاع از حقوق زوجه یا زوج در جلسه رسیدگی به تقسیط، و نیز پیگیری اجرای صحیح حکم صادره خواهد بود. همچنین، در صورت تأخیر یا خودداری از پرداخت اقساط، امکان پیگیری مجدد برای صدور حکم جلب یا توقیف اموال وجود دارد.
پیگیری حبس زوج بابت عدم پرداخت مهریه
در مواردی که زوج با وجود صدور حکم قطعی و فراهم بودن امکان مالی، از پرداخت مهریه خودداری نماید، زوجه می‌تواند با استناد به ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، تقاضای جلب و بازداشت وی را ارائه نماید. این اقدام نیاز به طی مراحل قانونی مشخص، ارائه مستندات اثبات استطاعت مالی و پیگیری دقیق قضایی دارد که از طریق خدمات تخصصی حقوقی امکان‌پذیر می‌باشد.
صلح، بخشش یا ابراء مهریه
در برخی شرایط، زوجه ممکن است به دلایل شخصی، خانوادگی یا توافقی تصمیم به بخشش یا ابراء مهریه بگیرد. در این صورت، تنظیم سند رسمی یا توافق‌نامه حقوقی به‌گونه‌ای که در آینده موجب بروز اختلاف نشود، از اهمیت زیادی برخوردار است. خدمات حقوقی در این حوزه شامل تنظیم صلح‌نامه، هبه‌نامه، یا اقرارنامه رسمی و ثبت آن در دفاتر اسناد رسمی می‌باشد.
جمع‌بندی
مهریه نه‌تنها حقی قانونی برای زوجه محسوب می‌شود، بلکه از منظر اجتماعی و حقوقی، جایگاهی حساس در روابط زوجین دارد. بهره‌گیری از خدمات تخصصی حقوقی می‌تواند ضمن تسهیل فرآیند مطالبه یا پرداخت مهریه، از بروز اختلافات و خسارات سنگین جلوگیری نماید. چه در مقام زوجه باشید و چه زوج، توصیه می‌شود قبل از هرگونه اقدام، از مشاوره حرفه‌ای بهره‌مند شوید و با آگاهی کامل از حقوق خود، در مسیر قانون حرکت کنید.
منبع : تلگراف
منبع : https://justpaste.it/9mv62