بیمارهای شنوایی ناشی از سر و صدا
ویژگی های عامل ایجادکننده
سر و صدا (noise) عموما به یک صدای ناخواسته اطلاق می گردد. صدا احساسی است که در نتیجه ارتعاش هوا یا هر محیط دیگری در گوش حاصل می شود. صدا همچنین می تواند با برخورد مستقیم با ماده مرتعش ادراک شود. گوش انسان قادر به درک صدای در محدوده 16 الی 20000 هرتز می باشد. یک سر و صدا با موج کوتاه دارای حداکثر انرژی منحصر شده در فرکانس های با طیف کوتاه است، و یک صدای خالص (مثل صدای حاصل از تنظیم یک چنگ موسیقی) دربرگیرنده صدایی منفرد با فرکانس خیلی ثابت. در مورد سر و صدای با موج گسترده، انرژی صوتی روی فرکانس هایی با طیف بلند توزیع می شود. میزان زیان بخشی (noise) سروصدا، بستگی به چندین عامل دارد:
شدت: شدت صدایی که توسط گوش دریافت می شود، مستقیما متناسب است با لگاریتم مجذور فشار صوتی که در نتیجه ارتعاش امواج واقع در محدوده شنوایی پدید می آید. بنابراین میزان فشار صدا روی یک سیستم محاسباتی به لگاریتمی در واحد دسی بل (dB) محاسبه می شود.
تناوب (فرکانس): فرکانس های صدای قابل شنوایی برای انسان در محدوده بین 16 تا 20000 هرتز می باشد. فرکانس های گفتاری دربرگیرنده محدوده 250 الی 4000 هرتز می باشد. صداهای با فرکانس بالا بیشتر خطرناک هستند.
مدت تماس: میزان تأثیرات مخرب سر و صدا متناسب با مدت زمان در معرض قرار گرفتن با آن بوده و به نظر میرسد که با مقدار انرژی که به گوش داخلی میرسد، مرتبط است. بنابراین مطلوب است که تمام عوامل صدایی موجود در محیط اندازه گیری بکار میرود.
ماهیت: این اصطلاح به نحوه انتشار انرژی صوتی در واحد زمان، اطلاق می گردد.
مشاغلی که احتمال قرار گرفتن در معرض صدا در آنها وجود دارد
مشاغل در معرض صدا
در صنعت، افزایش بخش های مکانیزه باعث افزایش میزان سر و صدا می شود. مشاغلی که به طور ویژه خطر کاهش شنوایی یا کری در آنها وجود دارد عبارتند از: معدنچیان، حفاران تونل، استخراج سنگ معدن (انفجار معدن و مته کاری)، مهندسی صنایع سنگین (ذوب آهن، پرس های آهنگری و …)، رانندگی ماشین هایی که موتورهای انفجاری دارند (نظیر کامیون ها، ماشین های ساختمانی مثل بیل مکانیکی و غلطک و …) ماشین های بافندگی و آزمایش موتورهای جت می باشند.
مکانیسم عمل و انواع افت شنوایی
تحت شرایط تجربی، صداهای بسیار بلند در محدوده شنوایی، باعث آسیب های غیرقابل جبران در بخش حلزونی گوش درونی می شود.
کری هم به شکل موقتی و هم پایدار می تواند ایجاد شود (تغییرات اولیه روی سلول های پایه غشا حلزونی اثر می گذارد) تغییر موقتی آستانه شنوایی در نتیجه سر و صدا (یا NITTS یا خستگی شنوایی) یک کری موقتی حاد است که به طور تجربی پس از تماس کوتاه مدت با سر و صدای زیاد ایجاد شده است. بازگشت شنوایی به سرعت و بطور کامل پس از قطع سر و صدا ایجاد می شود. تغییر دائمی آستانه شنوایی در نتیجه سر و صدا یا (NIPTS) عبارت است از افت شنوایی غیرقابل برگشتی که در نتیجه تماس طولانی مدت با سر و صدا پدید می آید.
تغییر آستانه شنوایی در نتیجه سر و صدا درجاتی از کاهش شنوایی (کری است که منحصرا سر و صدا پدید می آید (پس از اینکه افت شنوایی ناشی از پیری حذف شود). اختلالات شنوایی عموما به سبطحی از شنوایی اطلاق می شود که در آن افراد به علت عدم فهم محاوره معمولی براحتی نمی توانند زندگی عادی داشته باشند.
سنجش تماس
سنجش محیطی
وسایل اندازه گیری میزان سروصدا (noise) در صنعت مجموعه ای از فیلترهای صدا با انواع مختلف (C, B, A) می باشد و ثبت اندازه گیری ها توسط فیلترهایی با عناوین (dB (B) dB (A و (dB (c به ترتیب صورت می گیرد سر و صدا اکثرا با (dB (A اندازه گیری می شود. در هر حال چون اندازه گیری میزان سروصدا با ابزاری که گفته شد، صداهای آنی و ضربه ای (impulsiv) را ثبت نمی کنند، مرسوم است که 10dB به مقدار اندازه گیری شده در صورتی که در محیط صدای ضربه ای هم وجود داشته باشد اضافه شود. همچنین تکنیک های دزیمتری برای ثبت انرژی صدای ایجاد شده در دوره های زمانی تدوین شده است. برای اندازه گیری میانگین میزان وسایل استاندارد که میانگین زمانی را در نظر میرد (معمولا 8 ساعت) بکار میرود. این مقدار، نشان دهنده، میزان فشار صدای مداوم می باشد (Leq).
سنجش بیولوژیک
اختلالات شنوایی با کاهش شنوایی متوسط آریتمتیک dB 26 الی 30 و یا بیشتر (dB)، در فرکانس های مشخص (یعنی 500 ، 1000، 2000، 4000 هرتز) مشخص می شود که از کشوری به کشور دیگر فرق می کند. آزمایشات اودیومتری کارگران که در معرض تماس بوده اند، می تواند با مقادیر تئوریک بدست آمده با ابزار سنجش سر و صدا متفاوت باشد.
از این اختلاف به علت اشکال در پیدا کردن مقدار واقعی انرژی صدایی که به گوش میرسد، توجیه می شود. ضمن آنکه صداهای آنی یا ضربه ای هم در محیط وجود دارد.