نرخ ارز در ایران یکی از چیزهایی است که اطلاع از آن هم برای کسانی اهمیت دارد که با انتقالات ارزی سروکار دارند و هم برای کسانی که بر تأثیر نرخ ارز بر محصولات مورد نیازشان آگاهی دارند؛ اما معمولاً بسیاری از این افراد اطلاعات دقیقی درباره نحوه تعیین قیمت ارز در ایران ندارند.
اگر می‌خواهید با نحوه تعیین نرخ ارز و نقش بانک مرکزی در این امر آگاه شوید، تا پایان این نوشته ما با ما همراه باشید! ما در این نوشته تمایز نرخ اسمی و واقعی ارز، فرمول محاسبه قیمت ارز و کردوکار بانک مرکزی برای ایجاد تعادل در بازار ارز را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
قیمت ارز در ایران چگونه تعیین می شود؟
خوب است با این نکته ساده آغاز کنیم که وقتی از قیمت ارز سخن می‌گوییم در واقع موضوع بحثمان چیست؟ ارز نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر قیمتی دارد و این قیمت نیز (مثل قیمت بقیه چیزها) به نحو مقایسه‌ای خود را نشان می‌دهد. برای مثال شما چند کالا را در نظر بگیرید. این کالاها با توجه به ارزش کمتر یا بیشتری که نسبت به هم دارند، قیمت‌های متفاوتی نیز دارند. میزان ارزش این کالاها نیز از روی میزان عرضه و تقاضای آن‌ها مشخص می‌شود. بنابراین رفتارهای اقتصادی، معاملات ارزی و چیزهایی از این دست هستند که بر کاهش یا افزایش نرخ ارز مؤثرند. به طور خلاصه عواملی که در تغییرات نرخ ارز در ایران مؤثرند را می‌توان در این دسته‌بندی جای داد:
• تراز بازرگانی و مبادلات خارجی
• وضعیت سیاسی داخلی و بین‌المللی
• بودجه دولت
• میزان نرخ تورم داخلی نسبت به تورم خارجی
نقش بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز در ایران چیست؟
سؤالی که ممکن است ذهن شما را درگیر کند این است که اگر قیمت ارز با فعالیت‌های اقتصادی و به صورت مقایسه‌ای و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، پس نقش بانک مرکزی در تعیین قیمت ارز در ایران چیست؟ به طور خلاصه بانک مرکزی وظیفه کنترل بازار ارز را بر عهده دارد. برای مثال بانک مرکزی با کنترل انتقالات ارزی، کنترل نقدینگی، مدیریت سرمایه‌گذاری‌های خارجی و... سعی می‌کند از نوسانات ارز کاسته و شرایط را برای قابل پیش‌بینی کردن نرخ ارز برای فعالان اقتصادی فراهم کند.
از دیگر فعالیت‌های بانک مرکزی برای کنترل قیمت ارز در محدوده‌ای پیش‌بینی‌پذیر می‌توان از «بازارسازی» نام برد. این بازارسازی‌ها از طریق شبکه بانک‌ها، صرافی‌های قانونی و معامله‌کنندگان بازار ارز انجام می‌گیرد. در واقع بانک مرکزی از طریق سهمی که به هر یک از اعضای یک شبکه برای عرضه ارز اختصاص می‌دهد، عرضه و تقاضای بازار ارز را رصد کرده و این بازار را کنترل می‌کند.
تمایز نرخ اسمی ارز با نرخ واقعی ارز
در بحث از نرخ ارز، ما با دو اصطلاح متفاوت روبه‌روییم که هر یک از آن‌ها از زاویه‌ای خاص نرخ ارز را مورد توجه قرار می‌دهند. از یک طرف نرخ اسمی ارز در واقع همان نرخی است که بر مبنای آن ارزهای متفاوت با هم مبادله می‌شوند. از طرف دیگر نرخ واقعی ارز آن نرخی است که بر اساس آن کالای یک کشور می‌تواند با کالای کشوری دیگر معاوضه شود. برای مثال اگر نرخ واقعی ارز در یک کشور پایین باشد، متوجه می‌شویم که قدرت خرید مردم آن کشور برای خرید کالای خارجی پایین آمده است.
فرمول Reelection Rate
حال که دانستید نرخ ارز به طور کلی به چه معناست، خوب است به نحو تخصصی‌تری نیز شما را با نحوه تعیین نرخ ارز آشنا کنیم. نرخ ارز و در واقع ارزش اصلی ارزی که مطابق با عرضه و تقاضا معین می‌شود، به طور دقیق با استفاده از فرمولی خاص قابل محاسبه است. این فرمول را به طور اختصاری با RER نشان می‌دهند که در واقع علامت اختصاری Reelection Rate است. در این فرمول که در ادامه می‌آوریم، e علامت نرخ اسمی ارز، p علامت شاخص قیمت داخلی و pf علامت شاخص قیمت خارجی است.
نرخ واقعی ارز از حاصل ضرب شاخص قیمت طرف خارجی در نرخ اسمی ارز به دست می‌آید و سپس بر شاخص قیمت داخلی تقسیم می‌شود. علاوه بر این، اختلاف نرخ تورم داخلی و نرخ تورم خارجی نیز از اختلاف pf-p قابل دستیابی است. همان طور که در پیش هم گفتیم، میزان نرخ تورم داخلی نسبت به تورم خارجی یکی از عواملی است که بر قیمت ارز تأثیر می‌گذارد و بنابراین توجه دقیق و فرمول‌بندی‌شده به آن برای تعیین قیمت ارز اهمیت بالایی دارد.
این محاسبات تخصصی به صورت روزانه توسط بانک مرکزی انجام می‌شود و نرخ برابری ارزهای مختلف نیز از همین طریق به دست می‌آید و اعلام می‌شود. بر اساس نرخ به‌دست‌آمده از طریق همین فرمول است که بانک مرکزی سیاست‌های تنظیم بازار ارز را نیز در پیش می‌گیرد.
اطلاع از قیمت پوند در ایران با صرافی برتر لندن
صرافی برتر لندن به عنوان یک صرافی قانونی تبادل، خرید و فروش و تمام فعالیت‌های مربوط به ارز را بر اساس نرخ مصوب و در کمترین زمان انجام می‌دهد. این صرافی به صورت لحظه‌ای قیمت ارز را به اطلاع شما رساند و شما را برای انجام بهترین معامله راهنمایی می‌کند. در واقع همه نرخ‌های اعلام‌شده توسط صرافی لندن، براساس قیمت لحظه‌ای ارز است و بنابراین با یاری گرفتن از این صرافی معتبر، همیشه با نرخ‌های به‌روزشده حواله پوند خود را به انجام خواهید رساند. علاوه بر این، اگر می‌خواهید فعالیت‌هایی نظیر اخذ وام خارجی، سرمایه‌گذاری خارجی به خصوص در انگلستان، خرید ملک در انگلستان و... را انجام دهید، نیاز است از راهنمایی کارشناسانی که می‌توانند شما را به بهترین انتخاب و بهترین زمان برای فعالیت‌های ارزی هدایت کنند، استفاده کنید. صرافی برتر آماده است که هم به صورت آنلاین و هم حضوری مشاوره‌هایی در این زمینه‌ها به مشتریان خود ارائه کند.
در این متن به طور مختصری با نحوه تعیین قیمت ارز در ایران و همچنین نقش بانک مرکزی در تغییرات نرخ ارز در ایران آشنا شدید. اگر هنوز هم سؤالاتی در این باب دارید، کافی است این سؤالات را با کارشناسان و مشاوران صرافی برتر در میان بگذارید و در سریع‌ترین حالت ممکن پاسخ خود را بیابید.
منبع: صرافی برتر لندن