تاریخچه برنامه های تلویزیون در ایران

نخستین فرستنده ی تلویزیونی در مهر ماه سال 1337 توسط بخش خصوصی در ایران افتتاح شد. پوشش این فرستنده در حدود 120 کیلومتر و قدرت آن 200کیلو وات بود. در شهریور 1338 فرستنده ی دیگری توسط همین بخش خصوصی در آبادان افتتاح شد.

تلویزیون ایران از روز چهارم آبان 1345 کار خود را به طور آزمایشی آغاز و از اول فروردین 1346 کار خود را شروع کرد این شبکه با روزی سه ساعت و با کمک دو فرستنده با قدرت 12 کیلووات و توانست 5/2 میلیون نفر از جمعیت تهران را زیر پوشش خود قرار دهد.

تلویزیون کار خود را با 188 نفر آغاز کرد. کمبود نیروی انسانی متخصص، این سازمان را بر آن داشت تا برای تربیت کادر ماهر، دوره هایی را برگزار کند. همزمان با این دوره ها فکر برنامه ریزی برای تشکیل یک مدرسه تخصصی قوت گرفت و در سال 1347 ش، مدرسه عالی تلویزیون و سینما با ظرفیت 48 دانشجو (24 نفر برای امور فنی و 24 نفر برای تولید) رسما کار خود را آغاز کرد.

در مرداد سال 1347 تلویزیون آذربایجان (مرکز ارومیه) و چهارم آبان همان سال تلویزیون خلیج فارس (مرکز بندرعباس) آغاز به کار کردند. از اول سال 1348 استفاده از فرستنده ی تلویزیون به وسیله ی نصب دستگاه های رله در اصفهان عملی گردید. در چهارم آبان همین سال تلویزیون فارس (مرکز شیراز) کار آزمایشی خود را شروع نمود. (این فرستنده روز 27 آبان 1349 رسما افتتاح گردید). روز 18 اردیبهشت سال 1349 تلویزیون گیلان (مرکز رشت) و روز چهارم آبان همان سال تلویزیون کرمانشاه برنامه های خود را آغاز کردند و در همین روز با استفاده از مرکز مخابراتی اسدآباد و نصب دستگاه های رله، اهالی همدان نیز توانستند از برنامه های تلویزیون تهران استفاده کنند.

فرستنده های خلیج فارس (مرکز خوزستان) از 12 آبان 1349 و تلویزیون آذربایجان (مرکز تبریز) از اول سال 1350 کار خود را آغاز نمودند.

صدا و سیما در دوران انقلاب

با شروع انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) سیاست دولت در برابر تلویزیون تغییر کرد .

قبل از انقلاب کنترل شدید بر برنامه های پخش شده و سانسور در اوج خود قرار گرفتند.

از مهم ترین اتفاقات در این دوران اعتصاب مدیران و کارکنان صدا وسیما بعد از روی کار آمدن شریف امامی و کشتار 17 شهریور سال 1357 بود و این اقدام کمک بسیاری در بیداری مردم برای دست یابی به پیروزی در انقلاب بود.

در روز 13 آبان همان سال فیلم برداران خبری تلویزیون توانستند با استفاده از فرمان لغو سانسور در تلویزیون، از جریان درگیری خونین ماموران حکومت نظامی با دانشجویان دانشگاه تهران، فیلم خبری موثری تهیه و پخش کنند. نمایش این فیلم که آغاز گر اخبار بدون سانسور تلویزیون بود، به شدت بر افکار عمومی تاثیر گذاشت. روزنامه ها این فیلم را در نوع خود یک جسارت حرفه ای همراه با مهارت نامیدند و آن را دقیق ترین گزارش و سند حادثه دانشگاه معرفی کردند.

فردای آن روز تلویزیون به اشغال نظامیان در آمد وتا 21 بهمن 57 این اشغال ادامه داشت. در این مدت تولیدات تلویزیون متوقف شد و فقط برنامه های تکراری پخش می شد. در این دوران تلویزیون هم از طرف بزرگان دینی تحریم شد.

نهضت اسلامی ملت ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) در سال 1357 ش . مراحل اوج گیری را طی کرد و در بهمن ماه همان سال به پیروزی رسید. برای آشنایی بیشتر می توانید به کانال اشخاص معروف مراجعه کنید.

پخش مستقیم مراسم بازگشت حضرت امام خمینی (ره) از پاریس به میهن اسلامی از تلویزیون در روز دوازدهم بهمن 1357 ش. نقطه عطفی از حضور نیروهای وفادار به امام خمینی و نهضت اسلامی در رادیو و تلویزیون و رویدادهای استثنایی در عملکرد این سازمان بود. پخش این مراسم، متأسفانه در پی هجوم عوامل ساواک به استودیوی پخش تلویزیون، ناتمام ماند.

پس از بازگشت پیروزمندانه امام خمینی به ایران، میزان پخش اخبار و رویدادهای مربوط به انقلاب اسلامی از رادیو و تلویزیون افزایش یافت و حتی گروهی از کارکنان بخشهای فنی این سازمان اقدام به تأسیس یک کانال تلویزیونی اختصاصی در تهران با برد و پوشش محدود کردند که ضمن پخش اخبار و گزارشهای مربوط به حرکت انقلابی و اسلامی مردم، صحنه های دیدار اقشار مختلف مردم با حضرت امام را نیز پخش می کرد. تجهیزات و لوازم پخش این کانال تلویزیونی در مجاورت محل اقامت رهبر انقلاب اسلامی قرار داشت.

در روز بیست و دوم بهمن سال 1357 ش. که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، سازمان رادیو تلویزیون، از نخستین پایگاههایی بود که بدست نیروهای پرتوان انقلاب افتاد. رهبر کبیر انقلاب، در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب، رادیو و تلویزیون را یک دانشگاه عمومی نامیدند و همین عنوان، بار سنگینی از مسئولیت و تلاش را بر دوش مدیران و کارکنان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران گذارد.

سیمای جمهوری اسلامی ایران

سر انجام با پیروزی انقلاب اسلامی تولید و پخش برنامه های تلویزیونی در سالهای پس از پیروزی انقلاب رشد چشمگیری پیدا کرد. در سال 1357 دو شبکه تلویزیونی اول و دوم فعالیت داشتند. همانگونه که گفته شد در سالهای پیش از انقلاب اسلامی، مراکز تلویزیونی شهرستانها به ترتیب در ارومیه (1347)، بندرعباس (1347)، اصفهان (1347)، فارس (1348)، گیلان (1349)، مازندران (1349)، کرمانشاه (1349)، و تبریز (1350) آغاز به کار کرده بودند؛ به طوری که در سال 1357شمسی پانزده مرکز تلویزیونی در شهرستانها فعالیت داشتند.

ولی اکنون، شبکه های سراسری در کنار شبکه های استانی مشغول تولید و پخش برنامه میباشند و در همه مراکز استانها و چند شهرستان، مراکز تلویزیونی فعالیت گسترده ای دارند.

در اواخر دهه 70 ودر اوایل دهه80 بخشی از خط مشئ های صدا وسیما تغییر کرد که مهم ترین این تغییرات عبارتند از :

1- افزایش کانال های استانی به طوری که اکثر استان ها دارای شبکه مستقل برای خود هستند .

2- افزایش کانالهای تلویزیون مانند شبکه قرآن ، شبکه آموزش و...

3- خرید و دوبله بسیاری از فیلم های به روز دنیا با مضامین متفاوت

4- افزایش برنامه های تحلیل خبری و به طور کلی دگرگونی در نحوه ارائه اخبار در کلیه کانال های تلویزیون

5- تخصصی شدن شبکه های رادیویی و برنامه های تلویزیون.