اسید بوریک از دسته اسیدهای ضعیف معدنی به شمار می‌رود که با نام‌های دیگری مانند هیدروژن بورات یا ارتو اسید بوریک هم شناخته می‌شود و دارای نماد شیمیایی H3BO3 است. این ترکیب را می‌توان یک اسید لوئیس یک ظرفیتی دانست ولی بااین‌حال وجود برخی از رفتارهای شیمیایی آن باعث شده تا آن را به‌عنوان یک اسید برونستد سه‌ظرفیتی هم بشناسیم. عمده‌ترین بخش خریدوفروش اسید بوریک در ایران از اسید بوریک ترکیه با برند ایتی معدن تهیه می‌شود، زیرا دارای قیمت و کیفیت بسیار مناسب برای صنایع تولید کاشی و سرامیک و مواد نسوز است.
روش تولید اسید بوریک
بزرگ‌ترین منبع بورات‌ها در دنیا، یک معدن روباز بُر در کالیفرنیا است. اسید بوریک به‌صورت طبیعی در بعضی مناطق آتشفشانی به‌صورت آزاد از شکاف‌های موجود در زمین به همراه بخار خارج می‌شود. همچنین یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده ترکیبات معدنی همچون بور است، بورکس و کولمانیت است.
برای تولید عمده اسید بوریک باید به سراغ معادن و کانی‌های بورات رفت به این روش این کانی‌ها را با سولفوریک اسید واکنش داده تولید می‌شود همچنین آن را را می‌توان از واکنش سدیم بوراکس با یک اسید معدنی مانند سولفوریک اسید یا هیدروکلریک‌اسید (اسیدکلریدریک) به‌صورت Na2B4O7•10H2O + 2HCl → 4B(OH)3 + 2NaCl + 5H2O هم تهیه و تولید کرد.
برای استخراج اسید بوریک از سولفوریک اسید ابتدا بوراکس سدیم را به داخل مخزن واکنش ریخته و بعد به‌آرامی سولفوریک اسید رقیق به آن اضافه می‌شود تا محلولی کاملاً اسیدی که pH آن نزدیک به صفر است به دست آید. در این موقع می‌توان گفت محلول اشباع بوراکس یا همان اورتو بورات تشکیل شد. در مرحله بعدی محلول داغ در خلأ متبلور و سرد می‌گردد تا جایی که کریستال‌های اسید بوریک تشکیل شوند. کریستال‌ها را از محلول جدا کرده و محلول باقی‌مانده را باز سردتر از قبل تا در مرحله ثانویه سولفات سدیم که یک محصول جانبی است، به دست آید. در مرحلهٔ آخر، اسید بوریک خام با کمک آب داغ دوباره متبلور می‌گردد، تا اسید بوریک خالص که آمادهٔ بسته‌بندی و عرضه به بازار است به دست آید.
اسید بوریک را می‌توان از واکنش بوراکس با هیدروژن کلرید هم تهیه کرد. اسید بوریک در سنگ‌های معدنی، منابع آب‌معدنی گرم وجود دارد. سنگ‌های معدنی با همراه اسیدسولفوریک در زمان استخراج به‌صورت بلور با اندازه‌های گوناگون قابل جداسازی است.
به شما توصیه می‌کنیم قبل از مصرف کردن این اسید، همه موارد ایمنی را با دقت رعایت کنید زیرا ممکن است بعداً دچار انواع حساسیت‌های پوستی شوید.
کاربرد اسید بوریک در کشاورزی
- برای درمان و پیشگیری از کمبود بور در انواع گیاهان
- حفظ گیاهانی مانند برنج و گندم، بادام، برنج سفید، موز، سیب، بادام‌زمینی و ….
- در جهت ارتقای کیفیت کشاورزی
- استحکام دادن به دیواره سلولی گیاهان
- موجب افزایش میزان روند جذب و فتوسنتز
- باعث افزایش رشد محصولات کشاورزی
- کم کردن تبخیر برگ‌های گیاهان و متعادل شدن مواد غذایی