لیفتینگ و حمل بار در تمامی صنایع سنگین به نوعی دارای اهمیت بوده و از ابزار ها و ادوات مختلفی برای این منظور استفاده می شود. معیار های مختلفی برای انتخاب نوع ابزار و ادوات لیفتینگ از فضای موجود، ارتفاع سقف، مشخصات ریل ها و قلاب های سقفی، باز و بسته بودن فضا و دسترسی به الکتریسیته می توانند بر این انتخاب تاثیر داشته باشند. در صنایع برای جابجایی پالت ها از لیفتراک ها و جک پالت ها، برای لیفتینگ بار در ارتفاعات زیاد از تاور کرین ها، در لیفتینگ مصالح ساختمانی از انواع وینچ ها و در کاربری های کارگاهی از انواع جرثقیل های سقفی برقی و دستی استفاده می شود.
ادوات و اتصالات مختلفی نیز در لیفتینگ بار برای تکمیل اتصال مورد استفاده قرار می گیرند. بعنوان مثال داشتن یک وینچ بدون سیم بکسل و یا یک پولیفت بدون زنجیر و اتصالات کاربری خاصی ندارد. از مهمترین اتصالات در لیفتینگ می توان به طناب های فولادی یا سیم بکسل، انواع زنجیر های فولادی و استیل، تسمه حمل بار، انواع طناب های کنفی و PP و تسمه های حمل بار را نام برد که از الیاف پارچه ای تولید می شوند.
انتخاب نوع اتصال بسته به میزان بار، نوع ابزار لیفتینگ بار و شکل و ابعاد بار دارد. بعنوان مثال برای لیفتینگ بار های سنگین فولادی با اشکالی که سطوح تیز و برنده دارند قابلیت استفاده از تسمه حمل بار وجود ندارد. برعکس برای لیفتینگ بار هایی که سطوح حساس دارند قابلیت استفاده از زنجیر و سیم بکسل نبوده چرا که بر روی بار خراش و فرورفتگی ایجاد می کنند.
مفهوم ضریب امنیتی Safety feature سیم بکسل و ادوات لیفتینگ
برای کلیه ادوات و ابزار آلات لیفتینگ حداقل دو مشخصه عددی تعریف می شود که عبارتند از توان اسمی Nominal capacity که در واقع قابلیت اسمی لیفتینگ بار توسط ابزار آلات لیفتینگ می باشد که معیار اول انتخاب برای کاربران بر حسب میزان وزنی بار حداکثر مورد نظر آنها می باشد و عدد دوم ضریب امنیتی Safety feature که در واقع یک ضریب از توان اسمی می باشد که در آن توان در مرحله تست در کارخانه ابزار لیفتینگ مورد تست کشش قرار گرفته است. عملیات تست برای تعیین ضریب امنیتی بصورت آویز بدون حرکت و مانع صورت می پذیرد.
ضریب امنیتی برای ادوات مختلف لیفتینگ متفاوت و بر حسب برند تولید کننده نیز می تواند تغییراتی داشته باشد. بعنوان مثال جرثقیل های دستی و پولیفت های تولیدی برند ژاپنی ویتال VITAL اصلی با ضریب امنیتی 5:2 یعنی تا 2.5 برابر بالاتر از توان اسمی خود را در مرحله تست در کارخانه می گذرانند. این در حالی است که در مورد جرثقیل های دستی چینی نمونه های طرح اغلب این ضریب بسیار پایین تر بوده و این جرثقیل ها دارای توان لیفتینگ حداکثر برابر با توان اسمی خود را دارند.
ضریب امنیتی در مورد اسلینگ های سیم بکسلی و زنجیری دارای اهمیت بسیار بالایی می باشد و دیگر تنها تابع کیفیت تولید خود سیم بکسل یا زنجیر نیست بلکه به کیفیت تولید اسلینگ نیز بستگی دارد. این امر در مورد تسمه های حمل بار نیز از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است. در اغلب کاربری ها ضریب امنیتی تسمه حمل بار عددی بین 6:1 و 8:1 را دارد. بدین مفهوم که تسمه حمل بار حداقل 6 برابر توان اسمی خود را در مرحله تست پشت سر می گذارد. یکی از دلایل بالا بودن ضریب امنیتی تسمه حمل بار این است که بر خلاف سیم بکسل و زنجیر تسمه ها در تماس با سطوح تیز و برنده به سرعت دچار پارگی می شوند و در اغلب موارد پارگی تسمه در پایین تر از توان اسمی آن در تماس با سطوح برنده اتفاق می افتد. از این رو با بالا بردن ضریب امنیتی که اغلب بالا رفتن عرض و ضخامت تسمه بار را به همراه خواهد داشت به جبران این نقصان می پردازند.
اتصالات سیم بکسل، زنجیر و تسمه در اسلینگ بار
در لیفتینگ بصورت اسلینگ از انواع مختلفی اتصالات نیز برای تکمیل حلقه اتصال استفاده می شود. این اتصالات از متریال ها و گرید های مختلفی تولید شده و در شکل های مختلف در گرید های فولادی و استنلس استیل مورد استفاده قرار می گیرند. انتخاب متریال و گرید اتصالات اسلینگ زنجیر و سیم بکسل تابع متریال و گرید خود اتصالات بوده و بعنوان مثال در اتصالات اسلینگ های زنجیری G80 از اتصالات G80 و در اتصالات اسلینگ های استنلس استیل از اتصالات استیل استفاده می شود.
انواع قلاب ها شامل قلاب خوک، قلاب ضامن دار، قلاب کج، قلاب دانه گیز زنجیر، انواع شگل های نعلی شکل و ساده، انواع مهارکش های لوله ای و تخت، انواع حلقه های فولادی و استیل، انواع ورق گیر و بشکه گیر از جمله ادوات پر کاربرد و اتصالات سیم بکسل و زنجیر در تولید اسلینگ محسوب می شوند.
منبع: رجا نیوز