شهر نجف یکی از مقاصد زیارتی تور کربلا است به همین خاطر بد نیست تا با تاریخچه شکل گیری آن نیز آشنا شوید.
اکتشافات باستان شناسی وجود جمعیتی را نشان می دهد که قدمت آن به قرن اول قبل از میلاد می رسد. نجف یکی از بزرگترین دفن‌ها در مجاورت مسیحیان را دارد. قرون بعدی ثابت کرده است که این شهر نیز شهری با مردمی چندفرهنگی و مذهبی است. محمد المیالی، مدیر بازرسی آثار استان نجف می‌گوید: «کاوش‌های روی قبور که سال‌ها بر روی آن کار می‌کردیم، تأیید می‌کند که «نجف» دارای بزرگترین قبرستان مسیحیان در عراق با مساحت قبرستان است. 1416 جریب. ما نشانه هایی از مسیحیت را بر روی گورها از طریق نمایش صلیب ها و سنگ ها با حکاکی های مسیح مانند پیدا کرده ایم. همچنین آثاری وجود دارد که قدمت آنها به دوره ساسانی بازمی گردد. همچنین در حفاری ها نشانی از صنعت شیشه سازی پررونق کشف شد. گلدان ها با صلیب و همچنین نوشته‌های عبری تزئین شده‌اند که نشان‌دهنده یک جامعه همزیستی مذهبی است.»
وادی السلام در نجف قبرستان مقدس یهودیان بود و در آن زمان نجف بانیقیه نامیده می شد و شاید این اولین نام منطقه نجف باشد.
نام بانیقیه نیز در برخی از متون آمده است که حکایت از آن دارد که حضرت ابراهیم در یک روز از این روستا دیدن کرد و چند روز اقامت کرد و سپس به سفر خود از بین النهرین به عربستان ادامه داد.
در اسلام شروع این شهر با حضرت علی (ع) است که دستور داد محل دفن ایشان مخفی بماند، زیرا ایشان دشمنان زیادی داشتند و می ترسیدند بدنش مورد بی حرمتی قرار گیرد. بر اساس روایات، پیکر حضرت علی (ع) را بر شتری که از کوفه رانده بود، نهادند. شتر در چند مایلی غرب شهر که جسد مخفیانه در آنجا دفن شده بود توقف کرد. هیچ قبری برافراشته نشد و هیچ کس جز چند نفر از افراد مورد اعتماد از محل دفن خبر نداشت. روایت است که بیش از صد سال بعد، خلیفه عباسی، هارون الرشید، برای شکار آهو به خارج از کوفه رفت و آهو در جایی پناه گرفت که سگ های شکاری آن را تعقیب نکنند. در پاسخ به این که چرا آن مکان حرم هارون الرشید است، به او گفتند که این مکان محل دفن حضرت علی (ع) است. هارون الرشید دستور داد مقبره‌ای در محل بسازند و به مرور شهر نجف در اطراف آن بنا شد.