آموزش خواندن درجه پمپ باد از روی گیج فشار کمپرسور (مانومتر)

گیج فشار کمپرسور یا مانومتر، ابزاری حیاتی برای اندازه گیری فشار گاز یا مایع در انواع مختلف سیستم ها است. گیج فشار به واسطه طراحی ساده و کاربردی خود، این امکان را می دهد تا بتوان فشار داخلی مخازن و سیستم ها را به دقت ارزیابی کرد تا از عملکرد صحیح و ایمن تجهیزات اطمینان حاصل نمود. استفاده صحیح از گیج فشار کمپرسور باد، می تواند به جلوگیری از خطراتی مانند انفجار یا خرابی تجهیزات کمک کند.

گیج فشار چیست و چه کاربردی دارد

گیج های فشار در انواع مختلفی مانند عقربه ای و دیجیتالی وجود دارند و در صنایع گوناگون از جمله خودروسازی، پزشکی و تولیدات صنعتی استفاده می شوند. درجه پمپ باد قطعه ای ضروری در سیستم های هیدرولیکی و پنوماتیکی است، زیرا در این دستگاه ها کنترل دقیق میزان فشار اهمیت بالایی دارد.

آشنایی با اجزای گیج فشار (مانومتر)

برای آشنایی با نحوه استفاده از مانومتر، در ابتدا باید اجزای تشکیل دهنده آن را شناخت تا بتوان به بهترین نحو از آن استفاده کرد و محاسبات را به صورت دقیق انجام داد. گیج فشار پمپ باد از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل موارد زیر می باشد:

نشانگر یا عقربه (Pointer)

نشانگر یا عقربه یکی از اجزای کلیدی مانومتر است که بر روی صفحه مدرج قرار دارد. این عقربه به طور مکانیکی یا الکترونیکی متصل به سنسور فشار عمل می کند و امکان رویت مقدار فشار را می دهد. با حرکت عقربه بر روی صفحه، عدد مشخصی ظاهر می شود که بیانگر فشار فعلی سیال یا گاز در سیستم است.

مقیاس (Scale)

مقیاس صفحه مدرج، مرجعی بصری برای خواندن مقادیر فشار است. این مقیاس از عدد صفر شروع شده و تا مقدار حداکثر فشاری که دستگاه قادر به اندازه گیری آن است، ادامه می یابد. طراحی و تقسیم بندی مقیاس باید به گونه ای باشد که خواندن آن آسان و دقیق باشد. برخی از گیج ها دارای مقیاس خطی یا غیر خطی هستند که بسته به نوع کاربرد و نیاز اندازه گیری متفاوت است.

واحد اندازه گیری Unit

بر روی صفحه مدرج گیج فشار واحد اندازه گیری فشار به وضوح مشخص شده است. از رایج ترین واحد های اندازه گیری می توان به psi (پوند بر اینچ مربع)، bar (بار)، kPa (کیلو پاسکال) و mmHg (میلی متر جیوه) اشاره کرد.

حداکثر فشار یا Overload

برخی از گیج های فشار دارای علامت های خاصی مانند مثلث سیاه هستند که نمایانگر حداقل فشار مجاز و حداکثر فشاری است که گیج می تواند در شرایط پایدار تحمل کند. این فاکتور به خصوص در سیستم های صنعتی و فرآیندهای حساس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. استفاده از فشارهای بالاتر از حد تعیین شده می تواند باعث آسیب به گیج و از دست رفتن دقت اندازه گیری منجر شود.

کلاس دقت پرشر گیج

کلاس دقت پرشر گیج، میزان انحراف قرائت گیج از مقدار واقعی را مشخص می کند. وقتی کلاس دقت گیج برابر با ۱ تعیین شده است، به این معناست که می تواند حداکثر ۱ درصد انحراف از فشار واقعی را داشته باشد.

کلاس دقت پرشر گیج با مقادیری مانند ۱، ۱.۶، ۲.۵، ۴ و ۶ نشان داده می شود. این مشخصات می توانند به صورت ضرایب ده تایی نیز تنظیم شوند. به طور کلی هر چه این عدد کوچکتر باشد، دقت اندازه گیری گیج بیشتر خواهد بود. این امر به خصوص در کارهای صنعتی و علمی که نیاز به دقت و صحت بالایی دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نحوه خواندن گیج فشار

خواندن درجه پمپ باد و آگاهی از نحوه تنظیم فشار کمپرسور باد، فرآیندی است که نیازمند دقت و توجه به جزئیات است. در ادامه مراحل صحیح خواندن میزان فشار مانومتر بیان شده است:

شناسایی نشانگر (Needle)

اولین قدم در خواندن فشار پمپ باد، شناسایی موقعیت نشانگر یا عقربه بر روی گیج است. برای اندازه گیری فشار، ابتدا تعیین کنید که نشانگر در کدام نقطه قرار دارد و سپس عددی که نشانگر به آن اشاره می کند را با دقت مشاهده کنید. عددی که عقربه به آن رسید، نمایانگر مقدار فشار در سیستم خواهد بود.

اطمینان از حد مجاز فشار (Checking the Pressure Range)

در صورتی که نشانگر از محدوده اندازه گیری گیج فراتر رود، امکان دارد که قرائت فشار دچار خطا شود و به دستگاه آسیب برساند. توجه شود که اگر عقربه به نزدیکی قسمت مثلثی سیاه رسیده باشد، نشانه دهنده نزدیک شدن به حداکثر فشار قابل تحمل گیج است که باید در این خصوص احتیاط را رعایت کرد.

واحد سنجش گیج فشار کمپرسور

آشنایی با واحدهای مختلف فشار و کاربرد آن ها در نحوه مدیریت سیستم های هیدرولیکی و پنوماتیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از مهم ترین واحدهای اندازه گیری فشار که کاربر زیادی دارند عبارتند از:

بار (Bar)

بار یک واحد متریک است که به طور گسترده ای در کشورهای مختلف به خصوص در اروپا رایج است. یک بار برابر با 100,000 پاسکال (Pa) تعریف می شود و به عنوان یک استاندارد در بسیاری از حوزه های علمی و مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از بار به دلیل سازگاری با واحدهای متریک، به مهندسان و محققان این امکان را می دهد که فشار را به طریق ساده و دقیق اندازه گیری کنند.

پوند بر اینچ مربع PSI

پوند بر اینچ مربع است، واحدی متداول برای اندازه گیری فشار است که عمدتاً در ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد. این واحد نشان دهنده مقدار نیروی وارد شده بر یک پوند جرم در سطح یک اینچ مربع است. به عنوان مثال، در صنعت اتومبیل سازی، فشار تایر معمولاً به PSI اندازه گیری می شود. این واحد به دلیل سادگی در نحوه قرائت، در فعالیت های روزمره مانند تنظیم فشار تایر خودرو محبوب است.

پاسکال (Pa) و کیلوپاسکال (kPa)

پاسکال به عنوان واحد اندازه گیری فشار در سیستم بین المللی واحدها (SI)، تعریف می شود که به نیروی یک نیوتن اعمال شده بر سطح یک متر مربع اشاره دارد. با این حال در بسیاری از کاربردهای عملی، کیلوپاسکال (kPa) که معادل 1000 پاسکال است به عنوان واحد رایج تر برای اندازه گیری فشار مورد استفاده قرار می گیرد. این واحد به خصوص در زمینه های مهندسی، پژوهش های علمی و صنایع غذایی به کار می رود و به دلیل مقیاس بزرگ تر، استفاده از آن به منظور تسهیل خواندن و تفسیر داده ها مرسوم است.

واحد فشار Atm و Torr

اتمسفر (atm) واحد فشار است که در حقیقت فشار متوسط اتمسفر بر سطح دریا را بیان می کند که به طور تقریبی برابر با 101.3 کیلوپاسکال عنوان می شود و در علوم مختلف از جمله فیزیک و شیمی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد.

از طرف دیگر، Torr واحدی در علم خلأ و شیمی به شمار می آید که معادل 1.760 atm یا حدود 133.3 پاسکال است. به کارگیری این واحدها به پژوهشگران و مهندسان کمک می کند تا شرایط خلأ و فشارهای پایین را بهتر بررسی کنند.

فشار بارومتریک: inHg و mmHg

در حوزه هوانوردی و هواشناسی، فشار معمولاً به صورت اینچ جیوه (inHg) یا میلی متر جیوه (mmHg) اندازه گیری می شود. این واحدها به ویژه برای توصیف فشار اتمسفری بسیار مهم هستند. در اینجا، 1 inHg معادل تقریباً 33.86 میلی متر جیوه است. این مقیاس ها در تحلیل وضعیت جوی و تعریف شرایط آب و هوایی کابرد زیادی دارند.

جمع بندی

آموزش خواندن درجه پمپ باد یکی از مهارت های لازم هنگام کار با کمپرسور باد است. در ابتدا باید با اجزای مختلف پمپ باد آشنا شده که شامل عقربه و واحد های اندازه گیری می شود. خواندن گیج فشار پمپ باد بستگی به نوع پمپ و درجه بندی آن دارد. به صورت معمول فشار بر حسب پوند بر اینچ مربع (PSI) یا بار اندازه‌گیری می شود. برای اطمینان از عملکرد بهینه پمپ باد، باید به محدوده فشار که توسط سازنده پیشنهاد شده است توجه کرد و از فعالیت در خارج از این محدوده خودداری نمود.