احتمالا شما نیز جزء آن دسته از افرادی هستید که با شنیدن نام برنامه نویسی، اتاقی تاریک و کدهای پی در پی روی صفحه کامپیوتر را تصور می‌کنید. معمولا افراد تصور پیچیده‌ای از برنامه نویسی دارند و همین عامل باعث می‌شود تا خود را در یادگیری آن ناتوان تصور کنند و به سراغ آموزش نروند. اگر شما نیز از فرصت‌های شغلی جذاب و درآمد خوب برنامه نویسی شنیده‌اید و قصد یادگیری این حرفه را دارید، مجموعه آموزشی مداد سبز می‌تواند در این راه همراه شما باشد. مجموعه آموزش برنامه نویسی به شما این امکان را می‌دهد تا به سادگی تبدیل به یک برنامه نویس حرفه‌ای شوید و فعالیت خود را در این حرفه شروع کنید. تا پایان همراه با مجموعه مقالات آموزش برنامه نویسی باشید.
برنامه نویسی چیست؟
برنامه نویسی چیه؟ این سوالی است که شما را به این مقاله کشانده است. برنامه نویسی را می‌توان علم دادن دستورها به کامپیوتر دانست. کامپیوتر یا دستگاه از با دریافت دستورالعمل‌هایی که توسط برنامه‌نویس به آن داده می‌شود، فرآیندی را به اجرا می‌رساند. در واقع برنامه نویس زبان انسانی را تبدیل به زبانی قابل فهم برای کامپیوتر می‌کند. منظور از کامپیوتر در اینجا هر دستگاه دارای قدرت پردازش، مانند رایانه، گوشی تلفن همراه، تلویزیون، خودرو، لوازم خانگی و… است. به عنوان مثال کارمند اداره‌ای را تصور کنید که تنها با وارد کردن کد ملی، اطلاعات افراد را از میان انبوهی از اطلاعات دریافت می‌کند. برنامه نویسی این امکان را به کارمند داده است تا تنها با وارد کردن کد ملی بتواند اطلاعات خاصی را دریافت کند. دستورها برنامه نویسی شده توسط کدهایی به کامپیوتر داده می‌شوند و کامپیوتر نیز این کدها را پردازش کرده و خروجی را به کاربر نمایش می‌دهد. به طور کلی می‌توان برنامه نویسی را علم حل مسئله به کمک کامپیوتر دانست.
تاریخچه برنامه نویسی
امروزه برنامه نویسی در سراسر زندگی انسانی به کار برده می‌شود بدون اینکه حتی متوجه آن شویم. هر زمانی که ایمیلی را ارسال می‌کنید، با شخصی تماس می‌گیرید، عکسی را در صفحه مجازی خود منتشر می‌کنید و… برنامه نویسی به کمک شما می‌آید. اما آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که برنامه نویسی از کجا شروع شد؟ با ما همراه باشید تا به گشت و گذار در تاریخ برنامه نویسی بپردازیم.
اولین زبان‌های برنامه نویسی برای فهم بسیار دشوار بودند و به همین دلیل به راحتی نمی‌شد آن‌ها را آموخت. مهندسان IT به این گونه زبان‌ها، زبان‌های سطح پایین می‌گویند. این زبان‌ها به مرور زمان توسعه پیدا کردند و به این ترتیب زبان‌های برنامه نویسی به وجود آمد که برای انسان قابل درک‌تر بود. آموختن و به کار بردن زبان‌های توسعه یافته و سطح بالا برای افراد راحت‌تر است و به همین دلیل کاربرد بیشتری نیز پیدا کردند. به طور کلی 5 نسل زبان نویسی در طول تاریخ به وجود آمدند:
نسل اول: زبان صفر و یک یا زبان‌های برنامه نویسی که دارای زبان ماشین بودند.
نسل دوم: زبان اسمبلی که برای انسان قابل درک‌تر است.
نسل سوم: زبان قابل فهم برای انسان که به کامپایلر یا مفسر برنامه‌ای نیاز دارند.
نسل چهارم: زبان‌های برنامه نویسی که زبان محاوره‌ای دارند.
نسل پنجم: به وسیله الگوریتم هایی که برنامه نویس می‌نویسد قابل درک هستند.
اولین زبان‌های برنامه نویسی دنیا
اولین زبان برنامه نویسی به سال 1945 برمی‌گردد که جان وان نیومن، محقق انستیتوی تحقیقات عالی، دو اصل را در زمینه توسعه برنامه نویسی ارائه داد. اصل اولی که توسط نیومن ارائه شد، تکنیک برنامه مشترک (Shared-program technique) نام داشت. بر اساس این اصل سخت‌افزارها باید ساده باشند و دستور نرم‌افزاری پیچیده‌ای با ترکیب دستورها ساده ساخته شود. اصل دوم که انتقال کنترل به صورت شرطی (Conditional control transfer) نامیده می‌شود، بیان می‌کند که یک برنامه کامپیوتری باید چندین بلوک به نام زیرروال (subroutine) داشته باشد. این بلوک‌ها از دستورها کوچک‌تر هستند و می‌توانند قسمتی از برنامه را تشکیل دهند. در ادامه به معرفی اولین زبان‌های برنامه نویسی اشاره می‌کنیم تا بدانیم زبان برنامه نویسی چیست؟
کد کوتاه (short code): کد کوتاه که در سال 1949 روی کار آمد، نسل اول زبان‌های برنامه نویسی و دارای زبان صفر و یک بود. این زبان درست پس از ارائه اصل‌های وان نیومن به وجود آمد و در واقع اولین قدم برای برنامه نویسی بود.
اسمبلی (assembly): زبان اسمبلی در واقع زبانی برای راحتی کار برنامه نویس‌ها بود. این زبان صفر و یک‌های موجود در زبان کد کوتاه را با کلمات نمادین جایگزین می‌کرد. گریس هاپر در سال 1951 اولین کامپایلر را ابداع کرد و به این ترتیب برنامه نویسان را از پیچیدگی صفر و یک نجات داد. این کامپایلر که به نام A-0 نام‌گذاری شده بود، باعث رشد سریع‌تر برنامه نویسی شد. شاید برایتان جالب باشد که بازی‌های کنسول آتاری و سگا و نرم‌افزار لوتوس با استفاده از زبان اسمبلی نوشته شده‌اند.
فورترن (fortran): زبان فورترن که اولین زبان به زبان‌های برنامه نویسی امروزه است، در سال 1957 ساخته شد. این زبان که توسط شرکت IBM ارائه شد، زبانی ساده و دارای دستورها DO، IF و GOTO است. این زبان در عین سادگی منشا بسیاری از زبان‌های دیگر مانند Lisp، COBOL، Smalltalk، جاوا و… می‌باشد. برای اولین بار داده‌هایی مانند متغیرهای صحیح، منطقی، حقیقی و اعداد با دقت مضاعف در این زبان تعریف شدند. فورترن هنوز هم در حوزه ابرمحاسبات کاربرد دارد. fortran مخفف شده کلمه formula translating system است.
لیسپ (Lisp): یک سال پس از اختراع زبان فورترن، زبان لیسپ روی کار آمد. این زبان که پایه و اساس بسیاری از زبان‌ها مانند اسمال تاک، جاوا، روبی، پایتون، جاوااسکریپت و… است، دارای ساختار منطقی if-then-else می‌باشد. این ساختار در زبان‌های مدرن امروزه نیز وجود دارد.
کوبول (COBOL): COBOL مخفف شده عبارت Common Business Oriented Language است و همانطور که از نامش می‌توان حدس زد، برای امور مالی و تجاری استفاده می‌شد. این زبان پس از ورود کامپیوتر به دنیای تجارت روی کار آمد و مدیریت داده را ساده می‌کرد.
سیمولا (Simula): سیمولا ریشه زبان‌هایی مانند سی شارپ، جاوا و جاوا اسکریپت می‌باشد. این زبان مفهوم شی گرایی را وارد دنیای کدهای برنامه نویسی کرد.
اسمال تاک (smalltalk): اسمال تاک را می‌توان ادامه دهنده راه زبان سیمولا دانست. این زبان تحول بزرگی را در برنامه نویسی به وجود آورد و زبان‌های مدرنی مانند جاوا، سی شارپ و objective C از این زبان تاثیر گرفته‌اند.
برنامه نویس کیست؟
برنامه نویس در واقع مترجم زبان انسانی به زبان کامپیوتر است. در واقع برنامه نویس کسی است که برای سعی می‌کند بهترین راه‌حل‌ها را برای مسائل پیدا کنند و به وسیله زبان‌های برنامه نویسی، آن‌ها را به کامپیوتر منتقل کنند. کامپیوتر کدها و دستورها برنامه نویس را پردازش می‌کند و خروجی کار را به نمایش می‌گذارد. نرم‌افزار هایی که در تلفن همراه، رایانه و به طور کلی کامپیوتر در دسترس افراد قرار می‌گیرد، حاصل تلاش‌های یک برنامه نویس برای حل مشکلات است.
جهت ادامه مطلب به وب سایت منبع مراجعه کنید.
منبع: برنامه نویسی چیست؟