قابلیت‌های هندزفری و هدفون
شما دوست دارید هندزفری‌تان چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ دوست دارید صداهای بیرون را بشنوید یا نه؟ دوست دارید هندزفری‌تان بیس قوی داشته باشد و یا وضوح آن بالاتر باشد؟ می‌دانستید هندزفری مناسب برای انواع سبک‌های موسیقی وجود دارند؟
چیزی که یک هندزفری و هدفون خوب را از دیگری متمایز می‌کند شکل و فرم و سایز هندزفری نیست. بلکه قابلیت‌ها و امکاناتی هستند که در اختیار کاربر قرار می‌دهند. در ادامه راهنمای خرید هندزفری به این قابلیت‌ها و امکانات خواهیم پرداخت. از ویژگی‌های هندزفری‌ها خواهیم گفت تا بهترین هدفون و هندزفری سیمی و یا بی سیم را انتخاب کنید.
امپدانس
امپدانس همان مقاومت هندزفری در برابر عبور جریان است. معمولا دامنه‌ی امپدانس هندزفری‌ها بین 8 تا 600 اهم است. این امپدانس تعیین می‌کند که هدفون یا هندزفری شما برای چه موقعیتی بهتر است. اول اینکه باید ببینید خروجی دستگاه صوتی شما (مثلا گوشی یا سایر دستگاه‌های پخش موزیک) چه امپدانسی دارند. اگر گوشی شما High-Impedance است بهتر است از یک هدفون با امپدانس بالا استفاده کنید. در غیر این صورت امپدانس کمتر از 50 اهم مناسب است.
نکته بعدی در مورد انتخاب بهترین هندزفری نحوه استفاده از آن است. اگر هدفون یا هندزفری را بیشتر در خانه استفاده می‌کنید امپدانس بالا گزینه‌ی خوبی است. اما هدفون و هندزفری‌هایی که حین پیاده‌روی و یا ورزش کردن استفاده می‌کنید بهتر است امپدانس پایینی داشته باشند. مخصوصا اگر بلوتوثی هستند. چون میزان مصرف شارژ باتری وابسته به امپدانس است و هرچقدر امپدانس کمتری داشته باشند باتری کمتری هم مصرف می‌کنند.
سنهایزر و Beyerdynamic معمولا برای نرخ امپدانس‌های مختلف هندزفری تولید می‌کنند و می‌توانید از میان آن‌ها انتخاب کنید. اکثر هندزفری و هدفون‌هایی که برای گوشی و استفاده در بیرون از خانه وجود دارند امپدانس کمی دارند. تا هم باتری کمتری مصرف کنند و هم با امپدانس گوشی و Decoder بلوتوث همخوانی داشته باشند. از 0 تا 32 اهم برای گوشی‌ها بسیار مناسب است و اگر می‌خواهید امپدانس بالاتری را تجربه کنید نیاز به امپلی‌فایر دارید.
حساسیت هدفون یا هندزفری
حساسیت هدفون نحوه تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به صوتی است. حساسیت هدفون فاکتور مهمی است. اگر بخواهیم ساده‌تر تعبیر کنیم: حساسیت هدفون تعیین می‌کند در یک سطح انرژی ثابت صدای هندزفری شما تا چه حد زیاد است. هر چقدر حساسیت هدفون بالاتر باشد صدای بیشتر و بلندتری دارد. با این جدول شدت صدا و حساسیت لازم برای هدفون ملموس‌تر می‌شود:
صداهای روزمره شدت صوت (دسیبل)
تیک آف جت – شلیک گلوله 140
کنسرت راک 115
فریاد بلند 105
کارخانه تولیدی – سروصدای بازار شلوغ 100
حرکت مترو 95
ترافیک سنگین 90
خیابان شلوغ 80
رستوران نسبتا شلوغ 70
مکالمه معمولی 60
آستانه تحمل گوش انسان تا 120 دسیبل هم می‌رسد. بعد از این شدت صوت صداها آزاردهنده می‌شوند و در مدت زمان کمی به گوش آسیب می‌زنند. مثل وقتی که حین شنیدن صدای شلیک گلوله تا چند دقیقه هیچ صدایی نمی‌شنوید.
حساسیت هدفون ربطی به کیفیت آن ندارد. اما اگر سلامتی سیستم شنوایی‌تان برای شما مهم است باید بدانید که صدای بیشتر از 86 دسیبل در درازمدت به گوش آسیب می‌زند. اما بهتر است حساسیت هدفون شما بیشتر از این مقدار باشد. چرا که برخی موزیک‌ها صدای کمی دارند و نیاز دارید تا ولوم را بالاتر ببرید تا بهتر بشنوید. حساسیت با امپدانس هم در ارتباط است. اگر هندزفری شما حساسیت بالایی داشته باشد و گوشی‌تان امپدانس کمی داشته باشد کیفیت کمتری را تجربه خواهید کرد. پس باید امپدانس منبع صوتی و هندزفری با هم سازگار باشند. در غیر این صورت موزیک کم‌کیفیتی را با هدفونهای حساسیت بالا خواهید شنید.
پاسخ فرکانسی در هدفون و هندزفری
و حالا به یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب هندزفری مناسب می‌رسیم. احتمالا شنیده‌اید که پاسخ فرکانسی یک هندزفری بین 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز است. اما این اعداد چه معنایی دارند؟
این اعداد نشان‌دهنده‌ی دامنه‌ی فرکانسی بین Bass و Treble هستند. هر صدایی که منتشر می‌شود یک فرکانس دارد و شما بسته به این فرکانس‌ها صدا را می‌شنوید. صداهای بیس فرکانس کمتری دارند و صدای تربل فرکانس بیشتر. حالا فرض کنیم شما یک موزیک می‌شنوید که بیس قوی‌تری دارد. هندزفری‌هایی که دامنه‌ی فرکانسی آن‌ها بیشتر از 200 هرتز است عملا این صداهای بیس را پخش نمی‌کنند. در موسیقی مدرن بیشتر سیگنال‌های بیس در بازه‌ی 90 تا 200 هرتز هستند.
معمولا هارمونی‌هایی که در موزیک کلاسیک وجود دارند در این دامنه هستند. اگر کلاسیک باز هستید و سمفونی زیاد گوش می‌کنید باید یک هندزفری انتخاب کنید که بتواند به خوبی بیس را پوشش دهد. موسیقی الکترونیک و راک هم به همین شکل است. به صورت کلی هر چقدر دامنه‌ی فرکانسی یک هندزفری بیشتر باشد مثلا بین 5 هرتز تا 20 کیلوهرتز بهتر از 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز است. برخی هدفون‌ها بازه‌ی پاسخ فرکانسی 5 هرتز تا 33 کیلوهرتز هم دارند. اما بیشتر برای کارهای تخصصی در حوزه موسیقی مناسبند و برای استفاده روزمره بازه‌ی 20 تا 20 کیلوهرتز مناسب است.
نکته بعدی پاسخ فرکانسی این است که دامنه‌ی فرکانسی باید پیوسته باشد. یعنی هندزفری باید در تمام طول دامنه کیفیت خوبی داشته باشد. که معمولا اینطور نیست. برخی هدفون‌ها با اینکه تا 20 کیلوهرتز را پوشش می‌دهند اما کیفیت صدا در این فرکانس‌ها اصلا خوب نیست. یعنی تفکیک صداها به خوبی انجام نمی‌شود. یک هندزفری خوب باید در تمام این پاسخ‌های فرکانسی بهترین عملکرد را داشته باشد. چرا؟ تا بتواند صدای انواع سازهای بادی، کوبه‌ای، زهی و … را از هم تفکیک کند. عملکرد چند هندزفری شاخص را در فرکانس‌های مختلف می‌بینید:
پاسخ فرکانسی
در این شکل فرکانس‌های بین 20 تا 10 کیلوهرتز بررسی شده‌اند. هر چه این خط به 0 دسیبل نزدیک‌تر باشد به این معناست که انحراف کمتری از پتانسیل اصلی هندزفری در تولید صوت دارد. یعنی بهتر کار می‌کند.
نشت صدا در هندزفری
همه‌ی ما با نشت صدا درگیریم. وقتی موزیک گوش می‌دهیم دوست نداریم افراد دیگر موزیکی که گوش می‌دهیم را بشنوند. یا وقتی در خانه و یا محل کار موزیک گوش می‌دهیم این صداهای نویزمانند که به بیرون می‌رسد مزاحم تمرکز اطرافیان‌مان می‌شود. چیزی که اصطلاحا به آن نشت صدا می‌گویند.
نشت صدا بیشتر به طراحی ایربادها و بدنه‌ی هندزفری و هدفون بستگی دارد. اگر ایربادها به خوبی داخل گوش قرار بگیرند و بدنه‌ی آن به گونه‌ی طراحی شده باشد که صداها از آن عبور نکنند کمترین میزان نشت صدا را خواهیم داشت. سامسونگ AKG و یا مدل‌های Level سامسونگ از این نظر عملکرد خوبی دارند.
نویز کنسلینگ هدفون و هندزفری
نویز کنسلینگ هم برای هندزفری به کار می‌رود و هم برای میکروفن هندزفری. نویزکنسلینگ هندزفری به این معناست که شما حین موزیک گوش دادن نویزها و صداهای بیرون را نخواهید شنید. در هندزفری‌های مختلف به دو صورت انجام می‌شود. طراحی ایربادها باید به گونه‌ای باشد که به طور کامل داخل گوش قرار بگیرد و اجازه ورود صداهای خارجی را ندهد. این روش ساده‌ای است که در اکثر هندزفری‌ها و هدفون‌ها وجود دارد. به آن اصطلاحا نویز ایزولیتینگ هم می‌گویند.
اما یک روش پیچیده‌تر هم وجود دارد که به آن آنتی‌نویز می‌گویند. یعنی هر نویزی که از محیط به سمت شما می‌آید توسط یک فرکانس آنتی‌نویز در داخل هندزفری خنثی می‌شود و شما این نویزها را نخواهید شنید. هدفون سامسونگ در Galaxy Buds از این قابلیت استفاده کرده است. اما این ایرباد یک قابلیت دیگر هم دارد. می‌توانید این فرکانس آنتی‌نویز را خاموش کنید تا صداهای بیرون را هم بشنوید. به این قابلیت Ambient Sound می‌گویند. مثلا اگر زیر باران قدم می‌زنید و موزیک گوش می‌کنید می‌توانید صدای محیط را هم فعال کنید. یا در شلوغی مترو صدای محیط را غیرفعال کنید و فقط به موزیک گوش کنید. هیجان‌انگیز نیست؟
نویز کنسلینگ در میکروفن هندزفری هم به این معناست که حین تماس تلفنی با یک نفر صدای محیط اطراف شما به آن طرف خط نمی‌رسد و صدای شما را با وضوح کامل می‌شنود. اپل در ایرپاد 2 از دو میکروفن استفاده کرده است. یکی در فاصله نزدیک به دهان و دیگری در فاصله‌ای کمی دورتر. سنسورهای ایرپاد از اختلاف صدایی که در این میکروفن‌ها وجود دارد نویز محیط را تشخیص می‌دهد و آن را به طور کامل حذف می‌کند. برای همین ایرپادهای اپل برای تماس تلفنی بسیار حرفه‌ای‌تر هستند.
درایور هندزفری و هدفون
حالا سراغ یک فاکتور اصلی در کیفیت صدا می‌رویم. درایور صوتی سیگنال الکتریکی را به فشار صوت تبدیل می‌کند. هر چقدر اندازه درایور صوتی هندزفری بیشتر باشد پتانسیل بیشتری برای تولید صدای باکیفیت‌تر دارد. در هدفونهای روگوشی بزرگ معمولا قطر درایور باید بیشتر از 40 میلی‌متر باشد تا کیفیت خوبی تولید کند. در ایربادهای کوچک قطر درایور کمتر است. کمتر از 10 میلی‌متر. لول یو سامسونگ درایور 12 میلی‌متری دارد.
برخی هندزفری‌ها برای تفکیک بهتر صداها از دو درایور استفاده می‌کنند یکی برای دامنه‌های بیس و دیگری برای دامنه‌های تربل. این کار باعث می‌شود تا فشار صوتی روی یک درایور نباشد و در نتیجه صدایی قدرتمند‌تر و باکیفیت‌تر تولید شود.
اعوجاج هارمونیکی
چه کلمه‌ی سختی. Total Harmonic Distortion یا THD پارامتری است که برای میزان تحریف صدا در ولوم‌های بالا تعریف می‌شود. به زبان ساده‌تر وقتی ولوم را بالاتر می‌برید بعضی صداها را به صورت بوم و بدون هارمونی می‌شنوید. اگر ارتعاش صوتی در درایور با سرعت زیاد انجام نشود اعوجاج هارمونیکی ایجاد می‌شود و شما موزیک را با کیفیتی بسیار کم خواهید شنید و مجبور می‌شوید ولوم را کمتر کنید.
THD باید کمتر از 1 درصد باشد. اگر THD یک هدفون بیشتر باشد. صداهای بم به صورت بوم و بدون هارمونی به گوش شما می‌رسند.
مدت زمان شارژ در هندزفری بلوتوثی
هدفون و هندزفری‌های بی‌سیم یک باتری دارند که میزان شارژ و زنده ماندن هندزقری به آن بستگی دارد. در ایربادها این مشکل با کیس شارژر حل شده است. کافیست ایرباد را داخل محفظه قرار دهید تا به صورت بی‌سیم شارژ شوند. ایرپاد اپل در این زمینه بسیار قدرتمند عمل می‌کند. خود ایرباد 5 ساعت شارژ نگه می‌دارد و کیس شارژر هم 5 بار می‌تواند آن را دوباره فول‌شارژ کند. کیس گلکسی بادز هم 7 الی 8 ساعت شارژ نگه می‌دارد.
کیس شارژر گلکسی بادز
هندزفری‌های Collar-Style کیس شارژر ندارند اما چون بدنه‌ی آن‌ها بزرگتر است جای بیشتری برای باتری دارند. معمولا بیشتر از 9 ساعت شارژ نگه می‌دارند که برای استفاده روزمره مناسب است. هدفونهای روگوشی هم باتری‌های بزرگتر دارند و این زمان تا 24 ساعت و در برخی هدفون‌ها تا 40 ساعت هم جا دارد. برای انتخاب هندزفری مناسب از نظر مدت زمان شارژ باید ببینید چه زمانی برای شما مناسب‌تر است. این جدول به شما در انتخاب هندزفری مناسب کمک می‌کند.