علم آموزش و یادگیری زبان انگلیسی
زبان‌آموزی یکی از زمینه‌های مهم و مورد توجه دانشمندان است. توانایی آموختن زبان، انسان را از سایر موجودات متمایز می‌کند. علم تاکنون در تلاش برای درک عملکرد مغز بسیار موفق بوده است. دانشمندانِ بسیاری درباره‌ی نحوه‌ی زبان‌آموزی تحقیق کرده‌اند، اما واقعا انسان چگونه زبان می‌آموزد و آن را می‌فهمد. مزایای بسیاری در یادگیری زبان‌های خارجی برای مغز وجود دارد. مطالعات و پژوهش‌های مربوط به یادگیری زبان‌های خارجی به ابعاد مختلفی می‌پردازند؛ بعضی معطوف به بزرگسالان است و بعضی دیگر به کودکان و فرایند یادگیری‌شان می‌پردازد. با درک چگونگی و چرایی آموزش زبان، مسیر ما در سفر یادگیری زبان انگلیسی سریع‌تر و ساده‌تر میشود و می‌فهمیم چگونه زبان انگلیسی را سریع‌تر یاد بگیریم.
از کجا برای آموزش زبان انگلیسی شروع کنیم ؟
اگر با جستجوی سؤال “برای یادگیری زبان انگلیسی از کجا شروع کنیم” یا “چگونه زبان انگلیسی بخوانیم” به این صفحه واردشده‌ای احتمالاً می‌خواهی زبان انگلیسی را یاد بگیری اما هنوز شروع به خواندن آن نکرده‌ای. بگذار ابتدا سؤالی را از شما بپرسم:
اگر واقعاً می‌خواستی که زبان انگلیسی را یاد بگیری، الآن بایستی چه‌کاری انجام بدهی که این اتفاق رخ دهد؟
مشکلی که همه‌ی ما با یادگیری زبان انگلیسی و در کل دیگر اهدافمان در زندگی داریم، این است که زمان بسیار زیادی را صرف فکر کردن و حرف زدن در رابطه با آرزوهایمان می‌کنیم. ولی زمان بسیار کمتری را صرف کارهایی می‌کنیم که می‌تواند در حقیقت ما را به اهدافمان برساند.
هیچ کاری نکردن جواب این سؤال نیست
خیلی واضح است نه؟ اما هنوز شما احتمالاً در حال انجام همین کار هستی. زیرا تنها فکر کردن در رابطه با یادگیری زبان انگلیسی، تقریباً معادل با این است که هیچ کاری نکرده‌اید. فکر کردن در رابطه با اهدافت، شما را به آنها نزدیک‌تر نمی‌کند. تنها عمل کردن این کار را برایت انجام می‌دهد.
این موضوع شاید برای خیلی‌ها قابل‌پذیرش نباشد و مثل یک سیاه‌چاله‌ای است که همه‌ی ما در مقاطعی از زندگی‌مان، در دام آن میفتیم. زیرا فکر کردن در رابطه با آینده‌ی خود و اهدافمان و اینکه چطور به آنها برسیم، خیلی جذاب و خوشحال‌کننده به نظر می‌رسد. وقتی‌که آینده‌ی موفقی برای خود تجسم می‌کنیم، از خودمان خیلی احساس رضایت داریم.
احتمالاً خیلی از شماها تصوری که از آینده‌ی خود دارید این است که زبان انگلیسی را یاد می‌گیرید و برای ادامه‌ی تحصیل به یک کشور انگلیسی‌زبان می‌روید و آنجا به‌راحتی می‌توانید با افراد ارتباط برقرار کنید. و یا اینکه علاقه‌مند به مسافرت‌های تفریحی هستید و دوست دارید در مسافرت‌هایتان ارتباط خیلی خوبی را با افراد مختلف داشته باشید. و یا دوست دارید که بتوانید به‌راحتی با توریست‌هایی که به ایران می‌آیند به زبان انگلیسی صحبت کنید. همه‌ی این‌ها تصورات هیجان‌انگیزی هستند. این تصورات باعث میشود که فکر کنید که انگار به سمت هدفتان قدمی برداشته‌اید. و یا به قول روانشناس‌ها در حال کسب انرژی مثبت هستید. اما درواقع هیچ کاری نکرده‌اید جز اینکه راهی برای فرار از عمل کردن در حال حاضر پیداکرده‌اید.
برنامه‌ریزی برای یادگیری زبان انگلیسی نیز معادل این است که هیچ کاری نکرده باشید. حتی بهترین برنامه‌ریزی‌ها، عمل کردن نیست. بلکه تنها تفکرات برنامه‌ریزی‌شده است. برنامه‌ریزی در حقیقت فکر کردن درباره‌ی عمل است. تصمیم در رابطه بااینکه چگونه و در چه زمانی، چه‌کاری را انجام دهی. اما این‌ها تنها در ذهن شما رخ می‌دهد و هیچ عملیاتی را در بر نمی گیرد. و قطعاً هیچ زبانی را با این طرح‌ها و نقشه‌ها یاد نمی‌گیری.
تحقیق درباره بهترین روش یادگیری زبان انگلیسی ، جواب این سؤال نیست
همانند فکر کردن، اختصاص زمان بسیار زیاد در گوگل و جستجو برای بهترین روش یادگیری زبان انگلیسی نیز جزو عمل کردن محسوب نمی‌شود، درحالی‌که هم‌چین احساسی به آدم دست می‌دهد. زیرا صدها هزار صفحه در رابطه با یادگیری زبان انگلیسی در اینترنت وجود دارد و هزاران محصول مختلف آموزشی برای یادگیری زبان انگلیسی یافت میشود که هیچ‌وقت نمی‌توانی همه‌ی آنها را مطالعه و بازنگری کنی.
مشکل اصلی اینجاست که با توجه به حجم بسیار زیادی از اطلاعات که در اینترنت وجود دارد اتخاذ تصمیمی درست برای انتخاب بهترین روش یادگیری زبان انگلیسی بسیار سخت است. به‌ویژه زمانی که برخی از پیشنهادها بسیار متناقض به نظر می‌رسد. به‌عنوان‌مثال برخی فلش کارت‌ها را روش مناسبی برای حفظ کردن لغات انگلیسی می‌دانند، برخی خیر. گروهی میگویند گرامر مهم‌تر است، گروهی دیگر میگویند لغت مهم‌تر است. گروهی بهترین کتاب آموزش زبان انگلیسی را کتاب‌های گرامری و لغت می‌دانند، گروهی دیگر کتاب‌های قصه را قبول دارند. خلاصه‌ی اینکه نظریات در این رابطه بسیار زیاد است و هیچ‌کدام هم به‌طور مطلق غلط یا درست نیستند. بنابراین گیر افتادن در دام یافتن بهترین روش یادگیری زبان انگلیسی و صرف ده‌ها ساعت وقت برای آن، تنها باعث میشود که خسته‌تر شوی و احتمالاً یادگیری خود را متوقف کنی. اگر خیلی دوست داری که روشی معقولانه انتخاب کنی، ما در وب‌سایت زبانشناس دیدگاه خود را در نوشته‌های مختلف بیان کردیم. نگاهی گذرا به آن بینداز ولی زیاد در آن متوقف نشو
۱. شنوایی‌تان را تقویت کنید
روشی رایج برای یادگیری زبان، یادگیری ناخودآگاه و ضمنی است. با این روش، یادگیری زمانی حاصل میشود که هیچ تلاشی نمی‌کنیم. وقتی پشت میزی می‌نشینیم و با تمرکز و دقت بالا خواهان یادگیری هستیم، فرایندِ غیرارادیِ یادگیری متوقف میشود. در مقابل وقتی بدون هیچ نیت خاصی برای یادگیری، به موسیقی یا فایلی صوتی یا فیلمی به زبان اصلی گوش می‌کنیم، ذهن به شکل ناخودآگاه صداها، لهجه‌ها، لغات و گرامر را جذب می‌کند. حتی اگر شما یادداشت‌برداری نکنید یا به زبان انگلیسی صحبت نکنید، پیش‌زمینه‌ی ذهن شما در پشت پرده مشغول کمک‌رسانی از طریق ثبت و ضبط اطلاعات ناخودآگاه است. حقیقت بسیار جالب این است که ما از شنیدن واژه‌هایی که معنایشان را نمی‌دانیم هم یاد می‌گیریم، حتی زبان‌های ساختگی نظیر «زرگری» هم تنها با گوش دادن قابل یادگیری هستند. وقتی به زبانی خارجی گوش می‌دهیم، بدون تمرکز دقیق برای یادگیری، اطلاعات در ذهن ثبت می‌شوند و در بزنگاه‌ها ظاهر می‌شوند و به ما کمک می‌کنند. علت این امر، شنیدن الگوهای زبانی است؛ یعنی راهی طبیعی برای یادگیری زبان. در این حالت، اتفاقی مشابه نحوه‌ی یادگیری کودکان رخ می‌دهد. کودکان در آغاز یادگیری برای حرف زدن، فقط می‌شنوند. آنها میلیون‌ها واژه می‌شنوند؛ واژه‌هایی که معنایشان را نمی‌دانند، ولی بعد از مدتی شروع به حرف زدن می‌کنند و از تمام آن اطلاعات ناخودآگاه بهره می‌برند. تا جایی که می‌توانید گوش دهید، یعنی به شکل پیوسته در هر زمانی که توانستید به چیزی به زبان انگلیسی گوش فرا دهید. مثلا در منزل یک فایل انگلیسی پخش کنید. در اوقات فراغت سر کار با هدفون انگلیسی گوش کنید یا هر زمان دیگری. اخبار انگلیسی نگاه کنید، کتاب‌های صوتی گوش کنید. اگر مقدور است با کسانی که به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند، معاشرت داشته باشید و در تمام این موارد برای یادگیری تلاش نکنید. فقط اجازه بدهید گوش شما با واژگان و ترکیبات انگلیسی عجین و آشنا شود. مثلا هم‌زمان با شستن ظرف‌ها یا ورزش کردن و هر کار دیگری برای خودتان انگلیسی پخش کنید.
2. صداهای جدید را جداگانه بیاموزید
یادگیری زبان‌های جدید مثل انگلیسی شیوه عملکرد مغز را تغییر می‌دهد، پس سعی کنید برای پرسشِ چگونه زبان انگلیسی را سریع یاد بگیریم، پاسخی بیابید، چون با یادگیری زبان انگلیسی مغز شما شروع به رشد می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد با یادگیری زبان انگلیسی یا سایر زبان‌های خارجی، بخشی از مغز رشد می‌کند و بزرگ‌تر میشود. هر چه این رشد بیشتر باشد یادگیری سایر زبان‌ها هم ساده‌تر میشود. بخش جالب این پژوهش درباره واکنش‌های مغز نسبت به صداهای جدید است. مثلا برای یادگیری حروفی مثل L و R در انگلیسی، شنونده‌ی غیربومی در برخی موارد با مشکل مواجه است. مثلا ژاپنی‌ها این مشکل را دارند، چون برای تلفظ این صداها دو شکل الفبایی جداگانه ندارند. در نتیجه تنها یک بخش از مغز ژاپنی‌ها به این دو صدای مجزا واکنش نشان می‌دهد. پس قبل از یادگیری زبان انگلیسی با صداها و آواهای آن آشنا شوید و تلفظ‌های هر یک را به خوبی یاد بگیرید. بعضی حروف و صداها سخت‌تر هستند، پس روی آنها بیشتر کار کنید. مثلا همه ما تجربه خنده‌دار تلفظ «TH» را داشته‌ایم، تلاش برای بیان درست آن معمولا منجر به فوران مقدار متنابهی بزاق دهان به صورت مخاطب میشود یا «ع» در زبان عربی که به شکل اصوات عجیب و غریب درمی‌آید، اما با تکرار و شنیدن و تمرین به راحتی و بدون حرکات محیرالعقول می‌توان این حروف تازه را تلفظ کرد. می‌توانید با شنیدن واژه‌ها و حروف جدید به شکل آرام و بخش به بخش به تلفظ‌های جدید و دقیق دست پیدا کنید.
3. یادگیری با موسیقی را فراموش نکنید
آیا اشعار کودکانه‌ای مثل «شبا که ما می‌خوابیم آقا پلیسه بیداره» یا «اتل متل توتوله…» و… را به خاطر دارید. بله، حتما این اشعار شیرین و بعضا بی‌منطق را به یاد دارید. علی‌رغم اینکه از زمان یادگیری آنها هزاران سال نوری که نه، اما سال‌ها می‌گذرد، همچنان در مغز شما جا خوش کرده‌اند. علت این است که وقتی کودک هستیم، موسیقی نقش تعیین‌کننده‌ای در یادگیری ما دارد. تکرار شعر و موسیقی به کودکان برای به خاطر‌سپاری زبان کمک شایانی می‌کند. این مسئله برای بزرگسالان هم صادق است. مهارت‌های زبانی موضوعی جدی است و وقتی در کنار موضوعی مفرح چون موسیقی قرار می‌گیرد، تأثیرگذاری یادگیری بیشتر میشود. تحقیقات نشان می‌دهد نحوه عملکرد مغز ما در هنگام یادگیری موسیقی و زبان مشابه است. تفکیک صداها در زبان‌آموزی دقیقا شبیه تفاوت صداهای آلات موسیقی مختلف است. به‌عبارتی‌دیگر، زبان نوعی موسیقی است. یادگیری مهارت‌های زبانی با استفاده از موسیقی، روند آموزش را سریع‌تر و ساده‌تر می‌کند. اشعار و آهنگ‌های زیادی برای آموزش زبان انگلیسی وجود دارد. به این اشعار گوش بدهید و با آنها هم‌خوانی کنید.
برای این پرسش که چگونه زبان انگلیسی را سریع یاد بگیریم، جواب‌های متعددی وجود دارد. برخی از این روش‌ها سریع‌تر و برخی طولانی‌تر عمل می‌کنند. با مطالعه‌ی روش‌های مختلف، مناسب‌ترین راه را برای خود انتخاب کنید و شک نکنید با ممارست و پایبندی به روش‌ها مثل یک بومی انگلیسی صحبت خواهید کرد. یادگیری زبان‌های خارجی همت می‌خواهد و پشتکار. با یادگیری درست یک زبان، امکان یادگیری زبان‌های بیشتر ساده میشود. کافی است انگلیسی را خوب یاد بگیرید تا بعد بتوانید مثل بلبل فرانسه، اسپانیایی و… را هم بیاموزید. البته یک بلبل فرهیخته و چند زبانه.