مقاوم‌سازی ساختمان در علم مهندسی عمران به مفهوم بالا بردن مقاوم‌سازی ساختمان در برابر نیروهای وارده می باشد. امروزه این اصطلاح بیشتر در مورد نیروی زلزله کاربرد دارد. از دیدگاه علمی، مقاوم سازی واژه کاملاً درستی برای این هدف نمی باشد. در واقع منظور از لغت «مقاومت‌سازی» به‌طور قطع بالا بردن مقاومت در برابر نیروی زلزله نیست بلکه منظور بهبود عملکرد اجزای سازه (ساختمان) در برابر نیروی زلزله می باشد.
زلزله یکی از بلایای طبیعی است که نه می توانیم آن را پیش بینی کنیم و نه می توانیم جلوی آن را بگیریم. بدین منظور در علم مهندسی مقاوم سازی ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با استفاده از کاشت میلگرد و مقاوم سازی ساختمان با frp و همچنین سایر روش ها مقاوم سازی سازه های بتنی و فولادی انجام می گیرد.
هنگام وقوع زلزله به سازه شما نیرو هایی وارد می شود که اگر ساختمان نتواند در برابر این نیرو ها دوام بیاورد سازه شما دچار خرابی شده و تلفات جانی و مالی زیادی در پی خواهد داشت. سازه مقاوم در برابر زلزله دارای ستون های بیشتری است. زیرا ستون ها مقاومت ساختمان را بسیار افزایش می دهند. به همین دلیل مناطق باز خانه شما احتمالا در هنگام زلزله یکی از خطرناک ترین مناطق هستند. در اطراف ساختمان ها حداقل باید 3 ستون قرار داشته باشد.
فاصله این سازه ها از سازه مجاور 10 سانتی متر انخاب می شود و هرچه شکل سازه به چهار ضلعی نزدیک باشد مقاوم تر است. فراموش نکنید سازه هایی که با گل و خشت و آجر ساخته شده اند نمی توانند در مقابل زلزله دوام بیاورند. متاسفانه زلزله ای که چند سال پیش در شهر بم رخ داد به این دلیل که خانه ها اغلب از گل بود تلفات بسیار زیادی به دنبال داشت.
تهران از شهرهای زلزله خیز در کشور است که در کنار شهرهای بزرگ دیگر مانند استانبول، لس آنجلس، توکیو و جاکارتا پایتختی است که بیشتر از 10 میلیون جمعیت دارد و در معرض خطر زلزله قرار گرفته است. اما ساکنان این شهر چقدر خود را برای وقوع زلزله آماده کرده اند و برای مقاوم سازی ساختمان چه کارهایی انجام داده اند ؟ ساختمان های مقاوم در برابر زلزله چه ساختمان هایی هستند؟ هرچند در سال های اخیر شهرداری تهران و سازمان نوسازی اجرای طرح های مشارکتی برای نوسازی بافت فرسوده را شروع کرده است، اما این اقدامات کافی نیستند.
زلزله یکی از بلایای طبیعی است که نه می توانیم آن را پیش بینی کنیم و نه می توانیم جلوی آن را بگیریم. بدین منظور در علم مهندسی عمران در زمینه مقاوم سازی ساختمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با استفاده از کاشت میلگرد و مقاوم سازی ساختمان با frp و هم چنین سایر روش های مقاوم سازی سازه های بتنی و فولادی انجام می گیرد.
هنگام وقوع زلزله به سازه شما نیرو هایی وارد می شود که اگر ساختمان نتواند در برابر این نیرو ها دوام بیاورد سازه شما دچار خرابی شده و تلفات جانی و مالی زیادی در پی خواهد داشت. سازه مقاوم در برابر زلزله دارای ستون های بیشتری است. زیرا ستون ها مقاومت ساختمان را بسیار افزایش می دهند. به همین دلیل مناطق باز خانه شما احتمالا در هنگام زلزله یکی از خطرناک ترین مناطق ممکن هستند. در اطراف ساختمان ها حداقل باید 3 ستون قرار داشته باشد.
فاصله این سازه ها از سازه مجاور 10 سانتی متر انتخاب می شود و هرچه شکل سازه به چهار ضلعی نزدیک باشد مقاوم تر است. فراموش نکنید سازه هایی که با گل و خشت و آجر ساخته شده اند نمی توانند در مقابل زلزله دوام بیاورند. متاسفانه زلزله ای که چند سال پیش در شهر بم رخ داد به این دلیل که خانه ها اغلب از گل بود تلفات بسیار زیادی به دنبال داشت.
اتصال ساختمان قدیمی
تمامی تیرها به ستون های ساختمان اسکلت فلزی قدیمی متصل می شوند. به این ترتیب تیر به طور کلی از کناره های ستون عبور کرده و با استفاده از دو نبشی در بالا و پایین تیر، تیر را کنترل می کند. این باعث ایجاد مشکل جزئی در اتصال می شود.
برای ایجاد سطحی که تیر را به نبشی متصل می کند، نبشی پایینی بزرگتر و نبشی بالایی کوچکتر از عرض تیر در نظر گرفته می شود. اتصالات زلزله نمی تواند به خوبی در برابر زلزله مقاومت کند و باعث آسیب جدی و ریزش ساختمان ها شود. این نوع اتصالات برای باربری سازه طراحی شده اند و برای بارهای جانبی مناسب نیستند، بنابراین یکی از راه های تقویت مقاومت لرزه ای ساختمان های قدیمی استفاده از تکیه گاه ها می باشد. روش دیگری که برای تقویت اتصالات استفاده می شود، استفاده از صفحات زیرین و بالایی برای آب بندی کامل اتصالات است. بدین ترتیب با بخشی از مقاوم سازی ساختمان ها آشنا شدید.
کدام ساختمان ها در برابر زلزله مقاومند ؟
برای آن که بدانید کدام ساختمان ها در برابر زلزله مقاوم اند ، باید بیان شود که در ابتدا سازه ها باید بر اساس اصول و ضوابط آیین نامه ایی و مهندسی طراحی و اجرا شوند در غیر این صورت نمی توان گفت که سازه ایی در برابر زلزله مقاوم است ،ساختمان های زیر معمولا در برابر زلزله از خود مقاومت بهتری را نشان می دهند :
ساختمان ها نباید با وزن بسیار بالا طراحی و اجرا شوند ،وزن سازه یکی از نکات بسیار مهمی است که مهندسان باید به آن ها توجه کنند
سازه هایی که در ساخت آن ها اسکلت منسجم وجود دارد در برابر زلزله مقاوم تر هستند
سازه هایی که در آن ها سیستم های لرزه ایی به خوبی طراحی و اجرا شده اند ( دیوار برشی، بادبند ها و ... ) در برابر زلزله از خود مقاومت بهتری را نشان می دهند و ....