کرگیری بتن (core) به فرآیند ایجاد یک حفره و یا خارج کردن یک قسمت از بتن به شکل استوانه ای است که یکی از روش های مختلف برش و مغزه گیری از بتن تقویت شده یا بتن معمولی می باشد. کرگیری بتن برای اهداف مختلفی انجام می شود که مهم ترین آن ها عبارت اند از ایجاد مسیری برای عبور لوله، سیم کشی و... از دیگر اهداف کرگیری می توان به نمونه گیری از بتن برای آزمایش های مختلف اشاره کرد که در آزمایشگاه بتن انجام می شود و در آن ها ویژگی های مختلفی برای بتن تعیین می شود. دریل های مخصوصی برای این کار طراحی و ساخته شده که در عملیات های مختلف کرگیری بتن از آنها استفاده می شود. استفاده از دریل های مکانیکی سابقه بسیار زیاد در صنعت ساخت و ساز داشته و حتی به دوران باستان هم می رسد. با این حال امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، برای کرگیری بتن از دریل های مکانیکی و الکتریکی نیمه اتوماتیک استفاده می کنیم. در این بین ضوابطی برای کرگیری بتن درنظر گرفته شده که در ادامه به طور کامل به آن ها میپردازیم.
ضوابط کرگیری بتن در حفاری
قبل از خرید دستگاه کرگیری و شروع عملیات حفاری بهتر است که از ضوابط کرگیری مطلع شود. از این رو در این مقاله به بررسی ضوابط کرگیری بتن در حفاری پرداختیم که شامل موارد زیر می شود و عبارت است از:
1. دما
دمای محیط بسیار مؤثر در فرآیند کرگیری بتن است. در دمای بالا، فرآیند کرگیری سریع‌تر رخ می‌دهد، در حالی که در دمای پایین کندتر می‌شود. برای حفاری‌هایی که در مناطق سرد صورت می‌گیرد، باید از بتن با زمان کرگیری کندتر استفاده شود.
2. رطوبت
مقدار آب موجود در بتن برای کرگیری آن بسیار مهم است. اگر بتن خیلی خشک باشد، فرآیند کرگیری به طور کامل رخ نمی‌دهد و می‌تواند منجر به ترکیدگی و ضعف سازه شود. برای حفاری‌ها با شرایط خشک، ممکن است لازم باشد که به بتن آب اضافه شود تا کرگیری بهینه‌ی آن انجام گیرد.
3. سرعت حفاری
سرعت حفاری نیز بر فرآیند کرگیری بتن تأثیر می‌گذارد. هر چه سرعت حفاری بیشتر باشد، بتن باید سریع‌تر کرگیری کند تا بتواند به خوبی سازه‌های حفاری را تثبیت کند. در این حالت، باید از بتن‌هایی با زمان کرگیری سریع استفاده شود.
4. نوع بتن
نوع و ترکیب بتن برای کرگیری آن در حفاری بسیار مهم است. برخی از بتن‌ها دارای افزودنی‌هایی هستند که می‌توانند فرآیند کرگیری را کندتر یا سریع‌تر کنند. برای مثال، استفاده از سرباره کوره بلند، فلای اش، سیلیس فعال و موادی از این قبیل می‌تواند به کنترل زمان کرگیری بتن کمک کند. همچنین، مقاومت بتن در برابر شرایط محیطی مانند آب شور، اسیدها و قلیا بستگی به نوع و ترکیب بتن دارد.
5. کنترل کیفیت
برای اطمینان از کرگیری بهینه بتن، باید کیفیت آن را در طول کل فرآیند کنترل کرد. این شامل بررسی مقدار آب، نوع و میزان سیمان، اندازه و نوع سنگ‌ها و ماسه‌ها و نیز افزودنی‌های استفاده شده است. از طریق کنترل دقیق کیفیت بتن، می‌توان به کرگیری صحیح و بهینه آن کمک کرد.
6. تست های کرگیری
برای اطمینان از کرگیری مناسب بتن، تست‌های کرگیری مختلفی انجام می‌شود. این تست‌ها شامل تست اسلامپ برای بررسی خواص رئولوژیک بتن، تست استخراج نمونه برای اندازه‌گیری مقاومت فشاری و کششی بتن و تست‌های نفوذ برای بررسی مقاومت بتن در برابر نفوذ آب و دیگر مواد محیطی می‌باشد.
جمع بندی
کرگیری بتن در حفاری بسیار حیاتی است و از آن برای تثبیت سازه‌های داخلی و حفاری استفاده می‌شود. ضوابط کرگیری بتن در حفاری شامل توجه به دما، رطوبت، سرعت حفاری، نوع بتن، کنترل کیفیت و تست‌های کرگیری است. با توجه به این ضوابط، می‌توان به کرگیری بهینه بتن در حفاری کمک کرد و از ثبات و مقاومت سازه‌های حفاری اطمینان حاصل کرد.