انواع عمل جراحی لثه

انواع عمل جراحی لثه و هر آنچه که باید درباره آن ها بدانید

اگر با شکل و ظاهر لثه‌های خود مشکل دارید و یا اینکه با عفونت شدید (همراه با تحلیل لثه) روبرو هستید، احتمالاً نیاز به عمل جراحی لثه خواهید داشت. آنچه در این مقاله می‌خوانید اطلاعات کاملی درباره این جراحی، شرایط لازم برای انجام آن و انواع جراحی زیبایی و درمانی لثه است.

منبع: آرتمان درمان

عمل جراحی لثه چیست؟

عمل جراحی لثه یا جراحی پریودنتال (periodontal surgery) یک درمان تهاجمی برای ترمیم و بهبود ظاهر لثه‌های سالمی است که دچار بدشکلی هستند و یا اینکه با بیماری‌های لثه دچار آسیب جدی هستند. کسانی که مشکل ظاهری دارند، ممکن است بافت لثه زیادی داشته باشند که روی دندان‌ها را پوشانده و باعث برهم خوردن زیبایی لثه‌ها شده. برای تغییر شکل و زیباسازی لثه ها در این وضعیت عمل جراحی زیبایی لثه انجام داده می‌شود.

بیماری لثه، توسط باکتری‌های موجود در دهان ایجاد می‌شود. باکتری‌ها به دندان‌ها می‌چسبند، لثه‌ها را تحریک می‌کنند و باعث خونریزی آن‌ها می‌شوند. بیماری لثه در نهایت می‌تواند لثه و استخوان زیرین آن را (که از دندان‌ها پشتیبانی می کند) از بین ببرد. برای از بین بردن جرم‌های معمولی دندانی که هنوز آسیب زیادی ایجاد نکرده‌اند جرم گیری دندان پروسه خوبی است. اما برای درمان آسیب‌های شدید ناشی از آن، به نظر می‌رسد که جز جراحی لثه گزینه دیگری وجود ندارد.

چه کسی کاندید مناسبی برای جراحی لثه است؟

افراد مبتلا به بیماری شدید یا پیشرفته بافت لثه (و بافت‌هایی مانند استخوان، لیگامان پریودنتال و سایر بخش‌های دیگر که انواع دندان را پشتیبانی و محافظت می‌کنند) معمولا کاندید این عمل هستند. بیماری‌های لثه شامل ژنژیویت و پریودنتیت هستند. مهم‌ترین علائم بیماری‌های متوسط تا شدید لثه عبارتند از:

لثه‌های متورم، قرمز یا خونریزی دهنده

پاکِت‌ها یا فضاهای عمیقی که بین لثه‌ها و دندان‌ها شکل می‌گیرند

شل یا لق شدن دندان‌ها

درد لثه و دندان هنگام جویدن

بوی بد دهان

تحلیل لثه

نمایان شدن ریشه دندان‌ها

چه وقت عمل جراحی لثه انجام داده می‌شود؟

اگر عفونت باعث ایجاد پاکتِ عمیق پریودنتال (5 میلی متر یا بیشتر) شده باشد و یا مشکل لثه با جرم گیری دندان برطرف نشده باشد، در این صورت ممکن است برای دسترسی به محل آلوده، تمیز کردن و ترمیم نواحی بیمار، نیاز به جراحی لثه باشد.

نوع بی‌حسی برای انجام این جراحی‌ها چیست؟

روش‌های جراحی لثه معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و گاهی اوقات نیز با سایر روش‌های آرام بخش دیگر همراه هستند. برای محافظت از موضع عمل بعد از جراحی (در برابر عفونت) دستورالعمل‌های ویژه‌ای برای تمیز کردن دندان‌ها به افراد داده می‌شود. هرگونه ناراحتی جزئی بعد از عمل نیز، معمولاً می‌تواند بعد از چند روز با داروهای ضدالتهاب (مانند ایبوپروفن) کنترل شود.

انواع جراحی لثه

بر اساس اینکه دلیل و هدف انجام جراحی لثه چیست، انواع جراحی این بافت را به دو دسته زیبایی و درمانی تقسیم بندی می‌کنند. زمانی که هیچ بیماری در خصوص بافت لثه وجود نداشته باشد و جراحی صرفا به دلیل بهبود طرح لبخند و زیبایی صورت بگیرد، گفته می‌شود که عمل جراحی زیبایی لثه انجام شده و زمانی که هدف از انجام عمل ترمیم یا درمان یک مشکل مرتبط با لثه باشد، جراحی درمانی است. در ادامه با انواع جراحی‌های زیبایی و درمانی بافت لثه آشنا خواهید شد.

عمل کانتورینگ لثه

کانتورینگ لثه یا (Gum Contouring) که نوعی عمل جراحی زیبایی لثه است، تحت عنوان لیفت لثه یا (gum lift) نیز شناخته می‌شود. این پروسه صرفاً یک عمل جراحی زیبایی است و برای افرادی انجام داده می‌شود که لثه سالمی دارند، اما، از ظاهر و اندازه لثه‌های خود رضایت ندارند. طی این عمل، جراح یا متخصص لثه با کمک چاقوی جراحی یا با استفاده از لیزر، شکل لثه‌ها را تغییر می‌دهد تا طول دندان‌ها بلندتر و میزانی از دندان که به هنگام لبخند دیده می‌شود، بیشتر باشد و خط لثه نیز یکدست و هماهنگ شود. بسیاری از افراد عمل جراحی لیفت لثه را به عنوان یکی از فرآیند‌های اصلاح طرح لبخند خود انجام می‌دهند و نتایج قابل توجهی نیز دریافت می‌کنند.

کانتورینگ لثه عمل جراحی زیبایی لثه

عمل جراحی افزایش طول تاج دندان (Crown Lengthening)

این عمل برای افرادی تدارک دیده می‌شود که قصد انجام پروسه‌های ترمیمی و زیبایی دندان را دارند. برای مثال از این روش برای کسانی که قصد دارند روکش دندان یا لمینت دندان داشته باشند، اما طول دندان و سطوح دندان برای قرارگیری روکش یا لمینت کافی نیست و کوتاه است استفاده می‌شود. متخصص ترمیمی و زیبایی دندان، برای اینکه بتواند روکش را به درستی نصب کند، مشابه عمل جراحی زیبایی لثه کاننتورینگ، با کمک لیزر یا چاقوی جراحی مقداری از بافت لثه را برش داده و برمی‌دارد تا طول تاج دندان افزایش یابد و آماده روکش شدن شود. انجام عمل افزایش طول تاج دندان به ماندگاری روکش دندان و ونیرهای دندانی برای مدتی طولانی و همچنین بهبود بهداشت دهان و دندان کمک زیادی می‌کند.

عمل جراحی فرنکتومی (Frenectomy)

فرنوم لب، بافتی است که در همه انسان‌ها وجود دارد. این زائده درست در خط وسط زیر لب فوقانی قرار دارد. و بخش داخلی لب را به بافت لثه متصل می‌کند. در حالت عادی، این زائده کوچک است و با بالا زدن لب بالا، قابل مشاهده است. در برخی افراد ممکن است سایز این زائده زیاد باشد. به طوری که مشکلاتی مانند فاصله بین دو دندان پیش (جلویی) در فک بالا را به وجود می‌آورد. برای اینکه متخصصان دندانپزشکی (مانند متخصص ارتودنسی یا متخصص ترمیمی و زیبایی دندان) بتوانند این فاصله بین دندان ها را از بین ببرند، ابتدا باید فرنوم برداشته شود. به عمل برداشته شدن این زائده فرنکتومی گفته می‌شود که نوعی عمل جراحی لثه است.

وجود فاصله بین دندان ها به دلیل بزرگتر شدن زائده فرنوم و برداشتن این زائده با لیزر

جراحی دندان نهفته و نیمه نهفته (Impacted Tooth Exposure)

به دندان‌هایی که انتظار می‌رفت طی دوره زمانی خاصی از لثه بیرون بیایند و رشد کنند اما هنوز یا کاملا بیرون نیامده‌اند و یا کلاً هنوز زیر لثه هستند، به ترتیب دندان نیمه نهفته و نهفته گفته می‌شود. دندان عقل، دندانی است که در بسیاری از افراد به صورت نهفته یا نیمه نهفته است. به عمل جراحی که باعث بیرون کشیدن یا در معرض دید قرار گرفتن این دندان‌ها می‌شود، جراحی دندان های نهفته یا نیمه نهفته گفته می‌شود. این پروسه نیز یک عمل جراحی لثه شایع است.

کاهش عمق پاکِت پریودنتال (Pocket Reduction)

عمل جراحی کاهش عمق پاکت پریودنتال، یک روش درمانی برای درمان بیماری‌های پیشرفته لثه مانند پریودنتیت است. زمانی که لثه بیمار به روش‌های ابتدایی‌تری مانند جرم گیری دندان یا روت پلنینگ پاسخ ندهد، جراح لثه این روش را برای حذف نواحی بیمار تدارک می‌بیند.

طی این عمل جراحی، بعد از برداشته شدن پلاک و جرم از روی دندان‌ها در محاذات خط لثه و زیر آن، جراح یک برش در ساختار لثه ایجاد می‌کند تا بتواند به ساختارهای زیرین دست پیدا کند و هرگونه عفونت موجود را شناسایی کرده و از بین ببرد. جراح ممکن است بافت لثه آلوده را بردارد و در بعضی موارد اقداماتی جهت بهبود آسیب وارد شده به بافت استخوانی انجام دهد. در نهایت بافت برش خورده به محل خود برگردانده شده و به منظور ثبات آن، کاهش خونریزی و بهبود ترمیم، بخیه می‌شود.

عمل جراحی لثه با لیزر (Laser Gum Surgery)

روش سنتی و معمول جراحی لثه استفاده از تیغ جراحی معمولی و سایر روش‌های رایج است. اما امروزه با کاربرد لیزرهای مورد تایید، اغلب جراحی‌های روی بافت لثه با کمک متخصصان دندانپزشکی قابل انجام است. لیزر با حداقل تهاجم به بافت مورد نظر ما (در فیلد جراحی) دسترسی پیدا می‌کند و بدون برش یا بخیه موفقیت جراحی را بالا برده و مدت زمان ریکاوری را نیز کاهش می‌دهد. در عمل جراحی کاهش عمق پاکت پریودنتال، استفاده از لیزر می‌تواند باکتری‌ها را تجزیه کرده و بدون مداخله بیشتر، به استخوان کمک می‌کند بهتر ترمیم شود و لثه ها نیز بهتر به استخوان متصل شوند.

عمل جراحی لثه با لیزر

جراحی فلپ لثه (Flap surgery)

زمانی که جرم به زیر خط لثه نفوذ می‌کند ممکن است لثه از دندان فاصله بگیرد. جراحان با کمک عمل جراحی فلپ لثه، برش‌های کوچکی در لثه ایجاد می‌کنند و بخشی از بافت آن را به عقب برمی‌گردانند. سپس، آنها جرم‌ها، پلاک‌ها و باکتری‌ها را از دندان و زیر لثه‌ها حذف می‌کنند. لثه‌ها، سپس با نخ بخیه‌های خاصی به صورت اصولی و محکم بخیه زده می شوند تا پس از بهبودی و ترمیم جای برش‌ها، لثه محکم به دندان‌ها متصل بماند. بعد از بهبودی از این عمل درمانی لثه، دندان‌ها و لثه بهتر تمیز می‌شوند.

جراحی پیوند بافت نرم لثه (Soft-Tissue Grafting)

پیوند بافت نرم که به آن پیوند لثه یا بازسازی لثه نیز گفته می‌شود، ممکن است گزینه خوبی برای بیمارانی باشد که در اثر بیماری‌های بافت لثه، با تحلیل شدید لثه روبرو شده اند. در طی این روش، متخصصان و جراحان لثه، یک تکه از بافت سقف دهان یا جای دیگری از دهان شما را (که مشابه بافت لثه است) برداشته و در اطراف دندان‌هایی که با تحلیل لثه روبرو هستند پیوند می‌زنند. انجام این عمل ریشه دندان‌ها را پوشانده و از حساسیت بیشتر آن‌ها جلوگیری می‌کند.

جراحی لثه برای خارج کردن پلاک و جرم دندان

پیوند استخوان (Bone grafting)

اگر بیماری لثه به استخوان اطراف ریشه دندان آسیب زده باشد و حتی باعث از بین رفتن آن شده باشد، ممکن است متخصص جراح لثه مجبور شود استخوان آسیب دیده را با روش پیوند استخوان جایگزین کند. برای پیوند استخوان می‌توان از استخوان اهدایی از بدن خود شخص یا از شخص دیگری استفاده کرد. پیوند استخوان برای حفظ بقای دندان لازم است و می‌تواند به ماندگاری طولانی‌تر دندان کمک کند.

بازسازی بافت لثه (Guided tissue regeneration)

زمانی که بیماری لثه به بافت لثه و حتی استخوان آسیب زده باشد می‌توان با روش‌هایی به بهبود این بافت ها کمک کرد. جراحان ممکن است از قطعات خاص و کوچکی برای تحریک بازسازی لثه و استخوان کمک بگیرند. این قطعات بین استخوان و لثه قرار می‌گیرند و به مرور زمان با تحریک استخوان سازی و تولید سلول‌های بافت لثه به ترمیم و بازسازی آن کمک می‌کنند.

اضافه کردن پروتئین به ریشه دندان

جراحانی که عمل جراحی لثه انجام می‌دهند ممکن است گاهی اوقات ژلی حاوی پروتئین‌های ویژه را برای کمک به ریشه دندانِ آسیب دیده به آن ناحیه بزنند. این پروتئین‌ها می‌توانند به رشد بهتر و سالم استخوانِ نگهدارنده ریشه دندان کمک کنند.

قبل از انجام عمل جراحی لثه چه اقداماتی باید انجام داد؟

دو هفته قبل از عمل، ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروها مانند آسپرین (Bayer ، Bufferin)، مسکن‌ها و داروهای رقیق کننده خون را متوقف کنید.

اکثر دندانپزشکان توصیه می‌کنند حداقل 24 ساعت قبل از عمل نیز سیگار نکشید و حتما از نوشیدن الکل اجتناب کنید.

دندانپزشکان همچنین ممکن است برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت، یک آنتی بیوتیک برای شما تجویز کنند که قبل از عمل شما آن را مصرف کنید.

برای روز عمل یک نفر را به همراه داشته باشید تا شما را به خانه منتقل کرده و از شما مراقبت کند.

تمام توصیه های جراح را برای دوره بهبود و نقاهت عمل جراحی زیبایی و یا درمانی لثه رعایت کنید.