خونریزی از لثه ها بسیار شایع است اما این بدان معنا نیست که باید نادیده گرفته شود. خونریزی لثه ها به دلیل حذف ناکامل پلاک دندان ایجاد می شود. باکتری های موجود در پلاک میکروبی موجب تحریک و التهاب لثه ها می گردند و به دنبال آن خونریزی لثه ها به هنگام مسواک و یا نخ زدن رخ می دهد. این حالت ژنژیویت نامیده می شود که اولین مرحله از بیماری لثه است.
کمی درباره ژنژیویت
ژنژیویت معمولا وضعیتی بدون درد است و خونریزی از لثه ممکن است اولین علامت آن باشد. از دیگر علائم آن می توان به لثه های ملتهب، قرمز و حساس و مزه و بوی بد دهان اشاره کرد. در این مرحله، بیماری لثه قابل درمان و برگشت پذیر می باشد. بنابراین بسیار مهم است به منظور پیشگیری از بیماری های پیشرفته لثه، خونریزی از لثه ها در مرحله اولیه بروز آن نادیده گرفته نشود.
دلایل خونریزی لثه هنگام مسواک زدن چیست؟
1-ژنژیویت
ژنژیویت اولین مرحله ی بیماری لثه است. اگر پلاک میکروبی روی دندان ها با مسواک و نخ دندان به طور کامل برداشته و حذف نشود، باعث ایجاد بیماری در لثه ها و التهاب آنها می شود. زمانی که ژنژیویت اتفاق می افتد ، لثه ها متورم و قرمز می شوند و گاهی اوقات در هنگام مسواک زدن خونریزی می کنند. ژنژیویت مرحله ای از بیماری است که قابل برگشت بوده و با رعایت دقیق بهداشت دهان و استفاده ی صحیح از مسواک و نخ دندان بهبود می یابد.
2-داروها
انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده از داروهای رقیق کننده ی خون مانند وارفارین، آسپرین و هپارین را یکی از دلایل احتمالی خونریزی لثه می داند. این داروها امکان لخته شدن خون را کاهش می دهند و امکان خونریزی را بالا می برند. همچنین برخی داروهای قلبی ، ضد افسردگی و ضد بارداری نیز می توانند باعث کاهش میزان بزاق و خشکی دهان و در نتیجه پیشرفت بیماری های پریودنتال شوند که به نوبه ی خود می توانند علتی برای خونریزی لثه ها باشند.
3-استفاده ی نامرتب از نخ دندان
استفاده ی نامنظم نخ دندان می تواند منجر به خونریزی لثه شود. به عنوان مثال اگر برای چند روز نخ دندان بکار نبرید و سپس برای حذف پلاک میکروبی بین دندان ها از نخ دندان استفاده کنید ، ممکن است متوجه خونریزی لثه ی خود شوید. البته این مشکل بیشتر از یک هفته طول نمی کشد و با ادامه ی استفاده ی صحیح و منظم از نخ دندان برطرف می شود.
4-استفاده از مسواک جدید
اگر قبلاً از یک مسواک نرم استفاده می کردید و حال مسواک خود را عوض کرده اید و از مسواکی زبرتر استفاده می کنید، ممکن است با خونریزی لثه های خود مواجه شوید. مسواک های نرم و یا متوسط انتخاب های بهتری جهت حذف پلاک میکروبی هستند.
5-تغییرات هورمونی
بسیاری از زنان در دوران قاعدگی، بارداری و همچنین یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی دچار مشکلات لثه ای می شوند.
در مدت زمان کوتاهی قبل از قاعدگی، لثه ها قرمز و متورم شده و با احتمال بیشتر به هنگام مسواک زدن دچار خونریزی می شوند. این مشکلات پس از شروع دوره پریود فروکش می کنند.
ژنژیویت بارداری در ماه دوم یا سوم بارداری شروع شده و تا ماه هشتم ادامه می یابد. در ژنژیویت بارداری نیز شاهد لثه هایی قرمز و متورم هسنیم که به هنگام مسوااک زدن دچار خونریزی می شوند. این مشکلات به دنبال تغییرات هورمونی و به دلیل تغییر پاسخ بدن به باکتری ها در این دوران است.
در دوران یائسگی ممکن است لثه ها کاملا خشک شده و با احتمال بیشتری دچار خونریزی شوند.
به طور کلی تغییرات هورمونی باعث افزایش جریان خون در لثه ها، حساسیت و التهاب لثه ها می شود. مراجعه به دندانپزشک و استفاده ی صحیح و منظم از مسواک و نخ دندان می تواند از این مشکل جلوگیری کند.
6-استرس
اضطراب و استرس دائمی می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. استرس موجب التهاب رگ های خونی شده، آسیب به بافت نرم دهان را موجب می گردد و همچنین بهبود آن را به تاخیر می اندازد.
7- دیابت
در زمان ابتلا به دیابت، قدرت کافی برای مبارزه با باکتری ها وجود ندارد، درنتیجه احتمال بالاتری برای دچار شدن به بیماری های لثه ای وجود دارد.
سطح بالای قند خون افراد دیابتی دوره ی ترمیم و بهبودی را در این افراد طولانی تر می کند که حتی می تواند موجب بدتر شدن بیماری های لثه ای در این افراد گردد.
راه های پیشگیری از خونریزی لثه ها کدامند؟
1-مراقبت از دهان و دندان ها
بهترین راه برای کاهش میزان پلاک و جلوگیری از خونریزی لثه ها تقویت و بهبود بهداشت دهان و دندان است.
با یک خمیر دندان حاوی فلوراید دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. اگر لثه های شما به صورت مداوم خونریزی می کنند حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
2-استفاده از ابزارهای بهداشتی مناسب
زبری مسواک باعث تحریک لثه ها و خونریزی آنها می شود. انجمن بهداشت دهان و دندان آمریکا (ADA) توصیه می کند از مسواک نرم یا متوسط برای تمیز کردن دندان ها استقاده کنید.
گاهی ابزارهای شما مناسبند ولی روش استفاده شما از آنها درست نمی باشد. به یاد داشته باشید که به صورت ملایم و بدون فشار دست مسواک بزنید و از فشار دادن نخ روی لثه و دندان خود بپرهیزید.
3- رژیم غذایی سالم
نقش نوع رژیم غذایی شما در جلوگیری از خونریزی لثه بسیار قابل توجه است. استفاده از غذاهای حاوی مقدار زیادی قند یا کربوهیدات ساده باعث افزایش خطر ابتلا به مشکلات دندان و لثه می شود. سعی کنید در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه ها و سبزیجات استفاده نمایید. همچنین مکمل های غذایی حاوی کلسیم ، ویتامین D، ویتامین C، ویتامین K، منیزیم و روغن ماهی نیز می تواند برای استحکام دندان ها و لثه های شما مفید باشند.
از غذا های غنی از ویتامین C می توان به حبوبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی و سیب زمینی اشاره کرد و ازجمله غذاهای غنی از ویتامین K اسفناج، کاهو، دانه های سویا، روغن کانولا و روغن زیتون می باشند.
4 –ریلکسیشن
استرس موجب بالا رفتن هورمون استرس به نام کورتیزول می گردد. کورتیزول سبب افزایش احتمال التهاب در بدن گردیده که این مسئله لثه ها را نیز شامل می گردد.
با متدهای گوناگونی که امروزه برای ریلکسیشن و رهایی از استرس روزمره ارائه می شود، می توان به سلامت بدن و دهان و از جمله لثه ها کمک کرد.
منبع: آرتمان درمان
5-مراجعه ی منظم به دندانپزشک
بهتر است هر شش ماه یک بار به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از سالم بودن دندان ها و لثه های خود مطمئن شوید. گاهی بیماری های لثه و دندان در شروع بدون درد می باشند و پس از پیشرفت بیماری شما آن را احساس می کنید ولی با مراجعه به دندانپزشک می توانید از پیشرفت بیماری های لثه و دندان خود جلوگیری نمایید.