فرق روکش با ونیر دندان چیست؟
طی چند سال اخیر مردم زیادی به درمان‌های دندانپزشکی روی آورده‌اند. و شاید در حوزه دندانپزشکیِ تخصصیِ ترمیمی و زیبایی، دو مورد از رایج‌ترین پروسه‌ها، نصب روکش دندان و همچنین ونیر دندان باشد. چیزی که در این مقاله می‌خوانید خلاصه‌ای درباره تفاوت‌ها و فرق روکش با ونیر دندان با هم است. تعاریف، کاربردها، تفاوت‌ها و همچنین معایب و مزایای هر دو روش، مباحث کلیدی این مقاله را تشکیل می‌دهند.
فرق ونیر و روکش دندان
روکش دندان چیست؟
روکش دندان (Dental Crowns) یک روش ترمیم و بازسازی و استحکام بخشی به دندان است. با توجه به اینکه روکش‌های دندانی تمامی و یا بخشی از تاج دندان را می‌پوشانند، به آن‌ها روکش دندان اطلاق می‌شود. برای نصب روکش دندان لازم است تا بخش زیادی از مینای دندان (در تمام سطوح دندانی) تراشیده شود.
روکش‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که طلا و بعضی از فلزات غیرقیمتی، ترکیبی از سرامیک و فلز و یا مواد تمام سرامیک از جمله‌ی این مواد هستند که ساختار انواع روکش دندان را تشکیل می‌دهند. متخصص ترمیمی و زیبایی دندان با کمک این روکش‌های دندانی، انواع پوسیدگی دندان، شکستگی‌ها و مشکلات مشابه دیگر را ترمیم و تاج دندان را به طور کامل بازسازی می‌کند.
منبع: آرتمان درمان
ونیر دندان چیست؟
ونیرهای دندان یا (Dental veneers) پوسته‌های نازک و همرنگ دندان هستند که برای بهبود ظاهر دندانها یا برطرف کردن مشکلات ظاهری دندانها به بخش قدامی یا سطح جلویی دندانها متصل می‌شوند. ونیرها انواع مختلفی دارند. ونیر کامپوزیت (Composite Veneers) و ونیر پرسلن یا (porcelain veneers) مهم‌ترین ونیرهای دندانی هستند که برای اصلاح طرح لبخند به طور گسترده بکار برده می‌شوند. به ونیرهای ساخته شده از جنس پرسلن، لمینیت یا لمینت دندان نیز گفته می‌شود. یکی از فرق‌های روکش با ونیر دندان در کاربرد و دسته بندی درمان است. به این شکل که ونیرها صرفا جبنه زیبایی دارند درحالیکه روکش‌ها هم درمان ترمیمی و هم زیبایی به حساب می‌آیند.
فرق ونیر و روکش دندان
کاربرد ونیر دندان چیست؟
ونیرها جزء پر استقبال‌ترین روش‌های دندانپزشکی زیبایی به شمار می‌روند. آن‌ها بیشتر جنبه زیبایی دارند و تنها برخی عیوب ظاهری را برطرف می‌کنند. همانطور که در بخش قبلی نیز گفته شد، از این پوسته‌های نازک جهت برطرف کردن یا پنهان کردن عیوب ظاهری دندان (عمدتا دندان‌های جلو) استفاده می‌شود. به طور خلاصه و لیست‌وار مهم‌ترین کاربردهای ونیر دندان عبارتند از:
بستن فاصله بین دندان ها
برطرف کردن بد رنگی دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ دائمی شده‌اند
افزایش طول دندان‌های کوتاه (بلند کردن اندازه دندان)
تصحیح لکه‌های دندانی، ترک خوردگی و لب پر شدگی دندان
تصحیح روی‌هم‌آمدگی جزئی دندانها بدون نیاز به انجام ارتودنسی (به استفاده از ونیر گاها ارتودنسی فوری نیز گفته می‌شود)
کاربرد روکش دندان چیست؟
روکش های‌دندانی بیشتر از هر چیزی در ترمیم و بازسازی بافت ازدست‌رفته دندان بکار برده می‌شوند. آن‌ها به دندان‌های آسیب‌پذیر کمک می‌کنند تا استحکام، کارایی و ظاهر خود را (حتی بعد از درمان ریشه یا به اصطلاح عام عصب‌کشی دندان) حفظ کنند. از این رو، آن‌ها را جزء پروسه‌های تخصصی ترمیمی دندان در نظر می‌گیرند البته بعضی از انواع روکش مانند روکش‌های تمام سرامیک علاوه بر ترمیم و بازسازی بافت دندان، در اصلاح طرح لبخند و بازسازی زیبایی دندانها هم نقش دارند
عمده استفاده از روکش دندان مربوط به بعد از فرآیند درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی (root canal therapy) است. جایی که ممکن است بعد از عصب کشی دندان، نسج کافی جهت قرار دادن پرکردگی دندان وجود نداشته باشد. علاوه بر این، اگر این احتمال برود که ممکن است بعد از درمان ریشه، دندانها بر اثر فشار ناشی از جویدن مواد غذایی و یا سایر دلایل مشابه بشکنند، روکش دندان به منظور افزایش مقاومت دندان در مقابل نیروهای وارد بر آن بکار برده می‌شود.
سایر کاربردهای روکش دندان عبارتند از:
ترمیم و حمایت از دندانی که به صورت گسترده شکسته است
به صورت چند واحد متصل به هم به نام بریج دندان (dental bridge) به منظور جایگزینی دندان های از دست رفته
استفاده در ساختار ایمپلنت دندان (به عنوان تاج روی اباتمنت‌ها)
بررسی مزایا و معایب روکش و ونیر دندان
همانطور که از عنوان مقاله (فرق روکش با ونیر دندان) بر می‌آید، این دو با هم متفاوتند. بنابراین مقایسه مزایا و معایب آن ها نسبت به هم چندان درست نیست. اما به طور کلی مزایا و معایب هر دو را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.
فرق ونیر و روکش دندان
مزایای ونیر دندان چیست؟
برخلاف روکش دندان که ممکن است حاشیه آن و محل تلاقی‌اش با بافت طبیعی دندان مشخص باشد، محل تلاقی ونیر با خط لثه قابل توجه نیست و تا سالیان سال در صورت مراقبت اساسی، کسی متوجه این محل تلاقی نخواهد شد. (فرق روکش با ونیر دندان)
خوشبختانه برای نصب ونیرها نیازی نیست ضخامت زیادی از مینای دندان را تراش داد زیرا ونیرها بسیار نازکند و متخصصان در صورت نیاز، تنها چند دهم میلیمتر از بخش خارجی دندان را می‌تراشند.
در دندان هایی که ونیر می‌شوند می‌توان با حداقل تراش حداکثر زیبایی را بدست آورد.
مزایای روکش دندان چیست؟
در دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ زیاد شده‌اند، روکش‌های دندانی بر خلاف ونیرها قادرند این تغییر رنگ را به طور کامل بپوشانند. (فرق روکش با ونیر دندان از لحاظ پوشانندگی رنگ)
روکش های تمام سرامیک به دلیل ظاهر زیبا و همرنگ دندانها، بسیار طبیعی به نظر می‌رسند.
روکش دندان نسبت به ونیر دندان که ضخامت بسیار کمی دارد، مقاومت بیشتری در برابر شکستگی دارد و فرد بدون نگرانی می‌تواند هر نوع غذایی را گاز بزند و بخورد. (فرق روکش با ونیر دندان از لحاظ مقاومت در برابر شکست)
برخی از بیمه‌های تکمیلیِ دندانپزشکی ممکن است بخشی از هزینه روکش دندان را پوشش دهند.
معایب ونیر دندان چیست؟
از آنجا که ونیرهای دندانی یا بدون تراش و یا با تراش بسیار کم بر روی دندانها قرار می‌گیرند، ضخامت بسیار کمی دارند و در مقابل نیروهای قوی مستعد شکست هستند.
ونیرها طول عمر مشخصی دارند و بسته به نوع ونیر، ممکن است بین 5 تا 20 سال ماندگاری داشته باشند.
به دلیل تراش از سطح مینا و باند شدن ونیر به سطح دندان، ونیرها جزء پروسه‌های غیرقابل بازگشت محسوب می‌شوند
چون جزء پروسه‌های دندانپزشکی زیبایی هستند تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند.
معایب روکش دندان چیست؟
برای نصب آن‌ها حجم زیادی از بافت طبیعی دندان شما برداشته می‌شود.
اگر پوسیدگی در زیر روکش ایجاد شود، در مراحل اولیه زیر ضخامت روکش مخفی می‌ماند و نه در معاینات کلینیکی و نه در رادیوگرافی قابل تشخیص نخواهد بود.
قیمت روکش دندان ممکن است بیشتر از ونیرهایی مانند ونیرکامپوزیت باشد.
روکش‌های سرامیکی شکننده هستد و ممکن است در طول زمان آسیب ببینند.
در صورت داشتن روکش فلز سرامیک (PFM) ممکن است یک خط تیره نازک بین دندان طبیعی و روکش شما دیده شود که از لحاظ زیبایی می‌تواند کمی ناخوشایند باشد. (فرق روکش با ونیر دندان از لحاظ ایجاد مارجین و فاصله بین بافت طبیعی و ترمیمی)