قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند :
قراردادهای هوشمند برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ توسط نیک سابو (Nick Szabo)، دانشمند کامپیوتر آمریکایی که یک ارز مجازی به نام “بیت گلد” را در سال ۱۹۹۸ اختراع کرد(۱۰ سال قبل از اختراع بیت کوین) پیشنهاد شد. در واقع، اغلب شایعه می شود که سابو، ساتوشی ناکاموتوی واقعی، مخترع ناشناس بیت کوین است، که او آن را رد کرده است. سابو قراردادهای هوشمند را به عنوان پروتکل های تراکنش رایانه ای تعریف کرد که شرایط یک قرارداد را اجرا می کند. او می خواست کارکرد روش های تراکنش الکترونیکی مانند POS (Point of sale) را به حوزه دیجیتال گسترش دهد.
سابو در مقاله خود همچنین اجرای قراردادی را برای دارایی های مصنوعی مانند مشتقات و اوراق قرضه پیشنهاد کرد. سابو نوشت: این اوراق بهادار جدید با ترکیب اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه) و مشتقات (اختیارات و قراردادهای آتی) به روش‌های مختلف شکل می‌گیرند. پرداخت‌ها اکنون می‌توانند در قراردادهای استاندارد و با هزینه‌های مبادله کم معامله شوند.
بسیاری از پیش‌بینی‌های سابو در این مقاله به روش‌هایی که پیش از فناوری بلاک چین بودند، به حقیقت پیوستند. به عنوان مثال، تجارت در حال حاضر بیشتر از طریق شبکه های کامپیوتری با استفاده از ساختارهای پیچیده انجام می شود. قرارداد هوشمند (Smart Contract) یک قرارداد خود اجرا است که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده مستقیماً به صورت کد نوشته می شود. کد و توافق نامه های موجود در سراسر یک شبکه ی بلاک چین غیرمتمرکز وجود دارد و تراکنش ها را اجرا میکنند، تراکنش ها قابل پیگیری و برگشت‌ناپذیر هستند.
اجرای قرارداد هوشمند می تواند منجر به تبادل پول، ارائه خدمات، باز کردن قفل محتوای محافظت شده توسط مدیریت حقوق دیجیتال شود. قراردادهای هوشمند همچنین می توانند برای اجرای حفاظت از حریم خصوصی استفاده شوند، به عنوان مثال، با تسهیل انتشار انتخابی داده های محافظت شده از حریم خصوصی برای پاسخگویی به یک درخواست خاص. این نوع قراردادها امکان انجام معاملات و توافقات قابل اعتماد را در بین طرف های ناشناس بدون نیاز به یک مرجع مرکزی، سیستم قانونی یا مکانیزم اجرایی می دهد و تراکنش ها را قابل ردیابی، شفاف و غیرقابل برگشت می کند.
برنامه های قرارداد هوشمند و بلاکچین :
بلاک چین به دلیل امنیت و تغییرناپذیری فناوری برای ذخیره قراردادهای هوشمند ایده آل است. داده‌های قرارداد هوشمند در یک دفتر کل مشترک رمزگذاری شده‌اند و از دست دادن اطلاعات ذخیره‌شده در بلوک‌ها عملاً غیرممکن می‌شود.
انعطاف پذیری یکی دیگر از مزایای فناوری بلاک چین است که در قراردادهای هوشمند گنجانده شده است. توسعه دهندگان می توانند تقریباً هر نوع داده ای را در یک بلاک چین ذخیره کنند و گزینه های تراکنش بسیار متنوعی برای انتخاب دارند. قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین به امن تر، کارآمدتر و مقرون به صرفه تر شدن تراکنش ها و سایر فرآیندهای تجاری کمک می کند و در نتیجه هزینه های تراکنش را کاهش می دهد. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶، ایلات کوک کانتی آمریکا از بلاک چین برای ایجاد پایگاه داده ای برای انتقال و ردیابی عناوین دارایی استفاده کرد. هنگامی که این تراکنش‌ها اتفاق می‌افتد، علاوه بر سند کاغذی سنتی، خریدار یک توکن دیجیتالی دریافت می‌کند که می‌تواند به عنوان مدرک مالکیت استفاده شود.
صنایع مختلفی می توانند از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین به عنوان بخشی از زنجیره تامین خود سود ببرند. خودکارسازی پرداخت‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌تواند هزینه‌های اضافی را کاهش دهد و از تقلب جلوگیری کند. محبوب ترین پلتفرم قرارداد هوشمند، اتریوم است که یک پلتفرم ارز دیجیتال پرکاربرد نیز می باشد. جامعه اتریوم از زبان Solidity را برای نوشتن برنامه‌های قرارداد هوشمند استفاده میکنند. سایر محیط های برنامه نویسی محبوب عبارتند از زبان WebAssembly (WASM) و زبان مدل سازی دارایی دیجیتال (DAML). WASM به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا قراردادهای هوشمندی ایجاد کنند که می توانند در یک مرورگر وب اجرا شوند و با استفاده از زبان های برنامه نویسی مختلف مانند C، جاوا اسکریپت، تایپ اسکریپت و Rust در بلاک چین و سایر در دفتر کل توزیع شده ادغام شوند. DAML یک زبان سازمانی متمرکز است و به اجرای حفاظت از حریم خصوصی کمک می‌کند.
مزایای قرارداد هوشمند
بازده مالی :
قراردادهای هوشمند قول می‌دهند که فرآیندهای تجاری را که محدوده‌های سازمانی را در بر می‌گیرند، خودکار کنند. این می‌تواند بسیاری از هزینه‌های عملیاتی را حذف کند و در منابع ذخیره کند، از جمله پرسنل مورد نیاز برای نظارت بر پیشرفت یک فرآیند پیچیده که در پاسخ به شرایطی که شرکت‌ها را در بر می‌گیرد، اجرا می‌شود.
سرعت پردازش :
قراردادهای هوشمند می توانند سرعت پردازش فرآیندهای تجاری را که در چندین شرکت اجرا می شوند، بهبود بخشند.
خود مختاری :
قراردادهای هوشمند به طور خودکار توسط شبکه انجام می شود و نیاز به شخص ثالث برای مدیریت تراکنش های بین مشاغل را کاهش می دهد.
قابلیت اطمینان :
قراردادهای هوشمند همچنین می‌توانند از مزایای دفتر کل بلاک چین و سایر فناوری‌های دفتر کل توزیع‌شده برای حفظ یک رکورد قابل تأیید از تمام فعالیت‌های مربوط به اجرای فرآیندهای پیچیده استفاده کنند و پس از آن قابل تغییر نیستند. همچنین از تراکنش های خودکار پشتیبانی می کند که احتمال خطای انسانی را از بین می برد و از دقت در اجرای قراردادها اطمینان می دهد.
سه نکته کلیدی قراردادهای هوشمند که باید به یاد داشته باشید.
نکته اول : قرارداد هوشمند توافقی بین دو نفر در قالب کد کامپیوتری است. آنها بر روی بلاک چین اجرا می شوند، بنابراین در یک پایگاه داده عمومی ذخیره می شوند و نمی توان آنها را تغییر داد.
نکته دوم : تراکنش‌هایی که در یک قرارداد هوشمند اتفاق می‌افتند توسط بلاک چین پردازش می‌شوند، به این معنی که می‌توانند به صورت خودکار و بدون شخص ثالث ارسال شوند. این یعنی کسی نیست که به او تکیه کند!
نکته سوم : معاملات فقط زمانی اتفاق می‌افتد که شرایط قرارداد برآورده شود و هیچ شخص ثالثی وجود ندارد، بنابراین هیچ مشکلی در مورد اعتماد وجود ندارد.
مسائل و چالش های رایج در قراردادهای هوشمند.
امنیت:
قراردادهای هوشمند عناصر کلیدی خاصی را در یک فرآیند تجاری که چندین طرف را درگیر می کند، ایمن می کند. با این حال، این فناوری جدید است و هکرها همچنان سطوح حمله جدیدی را شناسایی میکنند که به آنها اجازه می‌دهد اهداف کسب و کارهایی را که قوانین را مشخص کرده‌اند به خطر بیاندازند. در روزهای اولیه اتریوم، هکرهای قرارداد هوشمند موفق به سرقت ۵۰ میلیون دلار ارز دیجیتال شدند. IEEE (بزرگترین سازمان فنی حرفه ای جهان) همچنین نگرانی های مربوط به ناسازگاری در ابزارهای مورد استفاده برای شناسایی آسیب پذیری های مختلف در امنیت قراردادهای هوشمند را ثبت کرده است.
یک پارچگی :
یک اوراکل (یکی از منابع داده جریانی که به‌روزرسانی‌های رویداد را ارسال می‌کند) باید در برابر هکرها که رویدادهایی را جعل میکنند، محافظت کند و باید برای تولید دقیق رویدادها برنامه ریزی شود، که می تواند برای سناریوهای پیچیده چالش برانگیز باشد.
هم ترازی :
قراردادهای هوشمند می‌توانند اجرای فرآیندهایی را که چندین طرف را در بر می‌گیرند، سرعت بخشند. اما این قابلیت می‌تواند تأثیر آسیب‌هایی را که در زمان خارج شدن از کنترل اتفاق بیفتد، به‌ویژه زمانی که هیچ راهی برای متوقف کردن یا رفع رفتار ناخواسته وجود ندارد، افزایش دهد. شرکت تحقیقاتی گارتنر خاطرنشان کرده است که این موضوع چالش‌هایی را در مقیاس پذیری و مدیریت قراردادهای هوشمند ایجاد می‌کند که هنوز به طور کامل به آنها رسیدگی نشده است.
مدیریت :
پیاده‌سازی و مدیریت قراردادهای هوشمند پیچیده است. آنها اغلب به گونه ای پیکربندی می شوند که تغییر آنها را دشوار یا غیرممکن می کند. اگرچه این می تواند یک مزیت امنیتی در نظر گرفته شود ولی طرفین نمی توانند هیچ تغییری در قرارداد هوشمند ایجاد کنند یا جزئیات جدیدی را بدون توسعه قرارداد جدید وارد کنند.
آینده قراردادهای هوشمند :
قراردادهای هوشمند پیچیده هستند و پتانسیل آنها فراتر از انتقال ساده دارایی است. آنها می توانند معاملات را در طیف گسترده ای از زمینه ها، از فرآیندهای قانونی گرفته تا حق بیمه، قراردادهای تامین مالی جمعی و مشتقات مالی، انجام دهند. قراردادهای هوشمند این پتانسیل را دارند که زمینه های حقوقی و مالی را با ساده‌سازی و خودکارسازی فرآیندهای معمول و تکراری که مردم در حال حاضر هزینه های قابل توجهی را به بانک ها و وکلا پرداخت می کنند، از بین ببرند.
نقش وکلا نیز می‌تواند در آینده تغییر کند زیرا قراردادهای هوشمند قابلیت‌هایی مانند قضاوت قراردادهای قانونی سنتی و قالب‌های قرارداد هوشمند قابل تنظیم، را به دست می‌آورند. علاوه بر این، توانایی قراردادهای هوشمند نه تنها در خودکارسازی فرآیندها، بلکه در کنترل رفتار و همچنین پتانسیل آنها برای حسابرسی و ارزیابی ریسک در زمان واقعی، می تواند مفید باشد.
یکی دیگر از موارد استفاده، ادغام قراردادهای هوشمند با دستگاه‌های فروش خودکار است که می‌توانند کالاها را در پاسخ به پرداخت‌های ارز دیجیتال آزاد کنند.
منبع : قراردادهای هوشمند Smart Contracts – تمام آنچه که باید بدانید