پاسپورت یا گذرنامه، مجوز خروج شهروندان از کشور است که بعد از انجام بررسی های لازم صادر می شود و ارائه این مدرک برای خروج افراد از مرزهای کشور ضروری می باشد.
در واقع شما با ارائه گذرنامه نشان می دهید که ورود شما به عنوان مسافر در کشور خارجی مورد نظر تایید شده و شما با استفاده از آن به عنوان گردشگر عادی می توانید در سایر کشور ها برای مدت زمان مشخصی که عموما سه ماه می باشد، اقامت داشته باشید.
اولین و متداول ترین مدرک مورد استفاده برای عموم مردم، پاسپورت عادی یا گردشگری نام دارد.
این مدرک در واقع به معنای شهروندی شما در کشور مقصد بوده و شما با در اختیار داشتن آن، می توانید برای دریافت ویزای و سفر به کشور مختلف اقدام کنید. گذرنامه گردشگری عموما برای سفرهای چند روزه و کاری استفاده می شود و دارای اعتباری پنج ساله است.
این پاسپورت که به آن گذرنامه دیپلماتیک نیز گفته می شود، مختص مقامات کشوری دستگاه های مختلف است که بر حسب ضرورت برای انجام بازدید از کشورهای خارجی برای آنها صادر می شود.
مدت زمان اعتبار این گذرنامه نسبت به سایر موارد ذکر شده کمتر می باشد و بیشتر بر حسب دعوت کشور مقصد از مقام سیاسی مورد نظر در اختیار آنها قرار داده می شود. گذرنامه سیاسی یا دیپلماتیک در موقع ورود به کشور باید به وزارت امور خارجه تحویل داده شود.
گذرنامه خدمت، عمدتا برای انجام سفرهای کاری و ماموریت های برون مرزی کارکنان دولت صادر می شود. این پاسپورت نیز می بایست به وسیله وزارت خانه ای که قصد اعزام نیروی به ماموریت های برون مرزی را دارد، درخواست و ارائه شود.
شرایط دریافت این گذرنامه شباهت زیادی با گذرنامه های دیپلماتیک دارد، ولی مدت زمان اعتبار آن بیشتر است.
متقاضیان در حال حاضر برای انجام مراحل دریافت پاسپورت، باید به صورت حضوری به یکی دفاتر الکترونیکی پلیس +۱۰ مراجعه کرده و با ارائه مدارک شناسایی و پرداخت هزینه مصوب برای سال ۱۴۰۱، درخواست دریافت گذرنامه را تکمیل نمایند.
فرآیند دریافت گذرنامه برای افراد شامل مدت زمان یکسانی شده و در حال حاضر چیزی در حدود یک هفته الی ده روز کاری به طول می انجامد.
این مدت زمان ممکن است در پاره ای از موارد به دلیل مصادف شدن با تعطیلات رسمی، اندکی بیشتر شود که شما در این مواقع می توانید برای پیگیری غیرحضوری مراحل صدور پاسپورت خود اقدام نمایید.
همانطوری که اشاره کردیم، پاسپورت های گردشگری صادر شده برای اتباع ایرانی، دارای پنج سال اعتبار هستند، که شخص متقاضی بهتر است حداقل شش مانده به پایان اعتبار مشخص شده، نسبت به تمدید گذرنامه خود اقدام نمایند.
باید اضافه کنیم که این مدت زمان اعتبار برای پاسپورت های خدمت چهار سال و برای پاسپورت های دیپلماتیک شش ماه است.
در حال حاضر تمدید مدت گذرنامه‌های سیاسی و خدمت، طبق مقررات این قانون با موافقت وزارت امور خارجه توسط اداره گذرنامه، در خارج از کشور از طریق کنسولگری ایران انجام می گیرد.