تراز کنکور یکی از عوامل مهمی است که داوطلبان کنکور سراسری باید به آن توجه داشته باشند. متاسفانه خیلی از داوطلبان کنکور نمی دانند تراز کنکور چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است. آن ها فکر می کنند تراز کنکور و رتبه هر دو یکی هستند. در واقع تراز کنکور مشخص کننده رتبه داوطلب است.
در دوران مدرسه ملاک و معیار موفقیت دانش آموز نمره ای بود که کسب می کرد. با معدل گیری از این نمرات در کارنامه میزان موفقیت فرد در پایان ترم سنجیده می شد. در این آزمون ها وضعیت درسی بقیه دانش آموزان تاثیری در شرایط درسی فرد نداشت.
اما در مورد کنکور نحوه سنجش موفقیت مقوله متفاوتی است. در این آزمون داوطلب با بقیه شرکت کنندگان در تک تک سوال ها سنجیده می شود. در این آزمون عملکرد سایر داوطلبین کنکور در وضعیت و نتیجه نهایی کنکور داوطلب و قبولی وی تاثیر مستقیم دارد.
تراز کنکور سطح علمی داوطلب را نسبت به سایر داوطلبین آزمون مشخص می کند. از این رو معیار مناسبی برای مقایسه فرد با سایرین است. معنی لغوی تراز به معنی بالانس و تعادل است و هدف از محاسبه تراز هم همسطح و یکسان سازی ارزش نمره ها یا درصد ها است. به معنی ساده تر تراز نشان می دهد که داوطلب در بین همه شرکت کنندگان در آزمون سراسری در چه جایگاهی قرار دارد.
هر سوالی در آزمون سراسری امتیازی دارد. با در نظر گرفتن تعداد و ارزش هر سوال درستی که داوطلب به آن جواب می دهد امتیازی برای او لحاظ می شود. این امتیاز همان تراز کنکور است که جهت مقایسه سطح علمی داوطلب استفاده می شود.
از آنجایی که فلسفه برگزاری کنکور سراسری سنجش سطح علمی داوطلبان است، بنابراین بهترین معیار برای سنجش این سطح، تراز کنکور است. در این صورت عدالت کافی بین داوطلبان رعایت شده و داوطلبان بر اساس توانایی علمی که دارند مقایسه شده و رتبه نهایی را کسب می کنند.
محدوده نمره تراز
محدوده تراز عددی بین ۰ تا ۱۰۰۰۰ یا ۰ تا ۱۳۰۰۰ است. داوطلبان برتر کنکور ترازی بالاتر از ۱۲۰۰۰ دارند، به عبارت دیگر هر چه عدد تراز بالاتر بوده و به عدد ۱۳۰۰۰ نزدیک تر باشد سطح علمی داوطلب و توانمندی او در درس مذکور بالا تر است. داوطلبانی که ترازی پایین تر از ۵۰۰۰ کسب کنند در واقع از نصف شرکت کنندگان آزمون در سطح علمی پایین تری قرار دارند.
جالب است بدانید ممکن است تراز داوطلبی منفی هم باشد. اگر داوطلبی در بین تمام شرکت کنندگان خیلی ضعیف عمل کرده باشد ممکن است تراز ۳۰۰۰- نیز کسب کند. در کل هرچه تراز داوطلبی بیشتر از ۵۰۰۰ باشد در واقع سطح علمی وی از میانگین جامعه آماری بالاتر است و به نفرات برتر آزمون نزدیک تر می شود.