شرایط جذب دانشجو در دانشگاه های سراسری در حالت کلی به دو روش متمرکز و نیمه متمرکز تقسیم می شود.
پذیرش متمرکز
در پذیرش متمرکز رتبه و تراز هر داوطلب مورد بررسی قرار می گیرد. در این روش اسامی قبولی های دانشگاه طی دو مرحله در سال اعلام شده و بر اساس آن پذیرش صورت می گیرد. هم اکنون پذیرش اغلب دانشگاه های کشور به این روش انجام می شود.
پذیرش غیر متمرکز
رشته هایی که برای قبولی در آنها داوطلبان علاوه بر کسب حد نصاب علمی، ملزم به دارا بودن برخی از امتیازات و مسائل مانند مصاحبه، معاینه، آزمون های عملی و… باشد، به اصطلاح دارای پذیرش غیر متمرکز هستند. در این روش نتایج طی یک مرحله اعلام نمی شود و قبولی اولیه به معنای پذیرش قطعی نیست. نتایج قطعی اواخر دی و بهمن ماه هر سال اعلام شده و در نتیجه شروع سال تحصیلی برای این رشته ها، بهمن ماه می باشد.
افرادی که متقاضی ادامه تحصیل در نیمسال بهمن ماه هستند باید فرآیند ثبت نام را در نیمه دوم آذر تا دی ماه انجام دهند.
این افراد باید پس از دانلود دفترچه و مطالعه آن، رشته محل هایی که باید در آن تحصیل کنند را پیدا کرده و یادداشت کنند. پس از آن در زمان مقرر اقدام به ثبت نام کرده و این رشته محل ها را در سیستم درج کنند.
اولین نکته برای ثبت‌نام، اطلاع از زمان ثبت نام بدون آزمون است. سازمان سنجش به عنوان متولی ورود به دانشگاه، هر سال اقدام به انتشار دفترچه ثبت نام بدون کنکور بر اساس سوابق تحصیلی می نماید. این دفترچه شامل رشته های ارائه شده، دانشگاه هایی که ظرفیت ارائه داده اند و همچنین شرایط و ضوابط ثبت نام آنها است.
آن دسته از داوطلبانی که در ثبت نام کنکور سراسری شرکت نکرده و برای آنها کارنامه اولیه صادر نشده باشد، با پرداخت هزینه ۱۸ هزار تومان از طریق سایت سازمان سنجش، می توانند از ۱۸ مرداد لغایت ۲۳ مرداد ماه ۱۴۰۱ و تکمیل فرم تقاضای ثبت نام دوره ها بدون کنکور دانشگاه سراسری، برای ثبت نام در رشته مورد علاقه خود اقدام نمایند.
داوطلبان باید توجه داشته باشند که اخذ شماره پرونده و دریافت کد رهگیری، به منزله اتمام ثبت نام این افراد خواهد بود.
همانطور که اشاره شد پذیرش بدون کنکور در برخی از واحدهای دانشگاه سراسری صرفا برای داوطلبان با سهمیه امکان پذیر بوده و همچنین برخی از داوطلبان در صورتی برخورداری از سهمیه در اولویت پذیرش برخی از دانشگاه ها قرار می گیرند. لذا داوطلبان قبل از اقدام به ثبت نام، باید نسبت به احراز این شرایط اطمینان حاصل کنند.
سهمیه های پذیرش بدون کنکور اعم از سهمیه های منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه، خانواده شهدا، ایثارگران ۲۵ درصد ظرفیت، ایثارگران ۵ درصد ظرفیت و رزمندگان می باشند؛ که توضیحات تکمیلی مربوط به آنها در دفترچه انتخاب رشته و پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی ذکر شده است.
طبق اعلام سازمان سنجش، دارندگان دیپلم فنی و حرفه ای و کاردانش نظام قدیم هنرستان که فاقد مدرک پیش دانشگاهی و یا مدرک کاردانی هستند، حق ثبت نام و شرکت در ثبت نام بدون کنکور دانشگاه های سراسری را نداشته و در صورت ثبت نام و انتخاب رشته، پذیرش این افراد باطل خواهد شد.
نتایج ثبت نام بدون کنکور پس از مدتی بعد از اتمام مهلت نام نویسی که معمولا در اواخر شهریور ماه می باشد، همراه با نتایج انتخاب رشته کنکور سراسری در سایت سازمان سنجش منتشر می شود.
داوطلبان با مراجعه به سایت سنجش از طریق شماره پرونده و کد رهگیری انتخاب رشته و اطلاعات دیگر می توانند نتایج خود را مشاهده کنند.
نتایج انتخاب رشته کنکور سراسری و نتایج ثبت نام بدون کنکور به صورت یکپارچه و همزمان منتشر می شود. پس در این صورت همه داوطلبان اعم از کسانی که فقط در ثبت نام بدون آزمون شرکت و کسانی که انتخاب رشته خود را از میان رشته‌های بدون آزمون و با آزمون انجام داده اند، می توانند نتایج خود را دریافت کنند.