معافیت پزشکی، برای بیماری های ارائه می شود که فرد مشمول در نتیجه ابتلا به آن برای حضور در محیط های نظامی و انجام امور روزمره با مشکل جدی مواجه هستند. این مشکلات در دست هبندی های مشخصی طبقه بندی شده اند و علاوه بر بیماری های جسمی، برخی از بیماری روحی را نیز در بر میگیرند که فرد در صورت ابتلا از انجام خدمت معاف می شود.
بر این اساس قبل از اعزام به خدمت سربازی، همه مشمولان از نظر وضعیت روحی و جسمانی معاینه شده و در چهار دسته مختلف قرار می گیرند. اگر مشمولی در دسته دوم، سوم و یا چهارم سلامت قرار بگیرد، می تواند معافیت پزشکی دریافت کند. در واقع، این دسته از مشمولان دارای یک بیماری خاص هستند که نیاز به استراحت و معالجه دارند.
مشمولانی که در دسته چهارم قرار می گیرند، امکان دریافت معافیت دائم سربازی را داشته و دو دسته دیگر یا از رزم معاف می شوند و یا معافیت موقت نظام وظیفه دریافت می کنند.
اما همانطور که اشاره کردیم مشمولان بر اساس شرایط و نوع بیماری که از آن برخوردار هستند، میتوانند برای دریافت معافیت پزشکی اقدام کنند. توجه داشته باشید که پپرونده پزشکی شما در شورای پزشکی نظام وظیفه بررسی شده و ممکن است برای شما طول درمان شش ماهه یا معافیت موقت صادر شود. به عنوان مثال، دیسک کمر بیماری است که در صورت آسیب دیدن ستون فقرات مشمول میتواند منجر به اخذ کازت معافیت دائم شود. ولی چنانچه در جلسات معاینه پزشکی مشخص شود که مشکل فرد حاد نبوده و او مشکلی برای انجام اعمال روزمره خود ندارد ممکن است، صرفا برای او معاف از رزم صادر شود. لذا شما علاوه بر اطلاع از نام بیماری ها باید از شرایطی که در اثر این بیماری ممکن است برای شما کارت معافیت دائم صادر شود نیز اطلاع حاصل کنید.
چرا که بسیاری از افراد بعد از درخواست معافیت و پیگیری چند ماهه مراحل اداری، معاینات و … متوجه این امر شده اند که نوع بیماری آنها منجر به دریافت معافیت دائم نشده و صرفا ممکن است، به آنها معافیت موقت(عموما شش ماهه) و یا درجه معاف از رزم اعطا شود.
معافیت موقت صرفا در زمان هایی به مشمولان ارائه می شود که فرد با تشخیص پزشک نظام وظیفه نیاز به استراحت چند ماهه برای انجام مجدد معاینات پزشکی و اعزام به خدمت داشته باشد. لازم به ذکر است این مدت زمان در صورت تشخیص شورای پزشکی میتواند تمدید شود.
معافیت دائم پزشکی صرفا به افرادی ارائه می شود که از نوع حاد و آزاردهنده ای از بیماری های مشخص شده در آئین نامه سازمان نظام وظیفه برخوردار بوده و قادر به حضور و شرکت در تمرینات نظامی در طول خدمت نباشند. در ادامه به چند مورد از این بیماری ها اشاره خواهیم کرد.
مشمولان در صورت ابتلا به نارسایی های روانی و بیماری هایی مانند اختلال پانیک، فوبیا، اختلال اضطرابی، معافیت پزشکی افسردگی و سایر اختلال های روحی و روانی میتوانند برای دریافت معافیت پزشکی اعصاب و روان اقدام کنند. جالب است بدانید که به این دسته از بیماری ها معافیت قرمز گفته شده و فرد در صورت دریافت کارت معافیت ممکن است برای دریافت برخی از مشاغل دولتی و یا حتی کارت گواهینامه خودرو با مشکلاتی نیز مواجه باشند. باید اضافه کنیم، انواع اختلالات تکلم و لکنت زبان که منشا روانی داشته باشند نیز در این دسته از معافیت ها قرار می گیرند.
در معافیت پزشکی مرتبط با بیماری های قبلی و عروقی شدت و ضعف عارضه مشمول در سرانجام پرونده معافیت او تاثیر بسزایی خواهد داشت. عمدتا افرادی که دچار این اختلالات هستند قادر به انجام فعالیت های سنگین نمی باشند و به همن دلیل بسته به میزان حاد بودن مشکل قلبی آنها معافیت دائم، موقت و معاف از رزم به این افراد اعطا می شود. داده می شود.
کمردردهای شدیدی که باعث اختلال عملکرد فرد در انجام کارها شود، به شرط تشخیص و تایید شورای پزشکی نظام وظیفه میتواند منجر به دریافت کارت معافیت دائم شود. طبق قانون افرادی که می خواهند از این نوع معافیت استفاده کند بایستی مدارک پزشکی خود نظیر آزمایش MRI را ضمیمه درخواست خود کرده و طبق اعلام سازمان نظام وظیفه برای انجام معاینات مجدد حاضر شوند.
بیماری های عمومی شامل دست هبندی های متعددی می شوند که به وزن، طول قد و …. سایر شرایط جسمی مشمولان اشاره دارد. به عنوان مثال در حاضر مشمولان بسته به طول قد خود و مدارک دانشگاهی که از آن برخوردار هستند، میتوانند برای دریافت کارت معاعفیت اقدام کنند. به این صورت که :
- اگر طول قد فردی (مدرک زیر کارشناسی) کمتر از ۱۴۵ سانتی متر باشد، فرد به صورت دائم از سربازی معاف می شود.
- اگر طول قد فردی با مدرک کارشناسی یا بالاتر زیر ۱۴۰ سانتی متر باشد، فرد به صورت دائم از سربازی معاف می شود.
- اگر قد فردی با مدرک زیر لیسانس بین ۱۴۵ تا ۱۵۵ سانتی متر باشد، معاف از رزم می شود. اگر هم فردی دارای مدرک کارشناسی به بالا باشد و قد وی بین ۱۴۰ تا ۱۵۵ سانتی متر باشد، معاف از رزم شناخته خواهد شد.
لذا نوع بیماری و شرایط فرد در این موضوع از پراهمیت ترین نکات مورد توجه برای سازمان نظام وظیفه تلقی میگردد.