ایمپلنت دندان یکی از جدیدترین متدهای روز دنیا برای جبران دندان های خراب شده و از بین رفته است. از دست دادن دندان بر اثر آسیب یا بیماری می تواند عوارضی مانند تحلیل رفتن استخوان فک، تغییر الگوی جویدن، گفتار ناقص و مشکل در ادای کلمات را در پی داشته باشد. همچنین از بین رفتن زیبایی صورت در کنار این عوارض می تواند بر روحیه و اعتماد به نفس فرد بیمار تاثیر منفی بسیار زیادی داشته باشد. در چنین شرایطی، برای بازیابی سلامت جسمی و زیبایی چهره، ایمپلنت دندان می تواند بهترین راه برای بهبود کیفیت زندگی و سلامت بیمار باشد.
در فرآیند ایمپلنت دندان، جراح ابتدا بخشی از استخوان فک را با دستگاه های مخصوص سوراخ کرده تا فضای مورد نیاز برای قرار دادن پایه ایمپلنت آزاد شود. بدنه ایمپلنت معمولاً پایه ای از جنس تیتانیوم است که جایگزین ریشه دندان شده و با قرارگیری روکش به روی آن تبدیل به نوعی دندان دائمی می شود. این پایه به وسیله جراحی، داخل استخوان فک جایگذاری می شود.
جنس فلزی که در ساخت این پایه مورد استفاده قرار می گیرد معمولاً از تیتانیوم یا اکسید زیرکونیوم است. البته از فلزات دیگری از جمله آلیاژ طلا، آلیاژ تیتانیوم، کبالت و مواد سرامیکی نیز در ساخت ایمپلنت استفاده می شود. این فلزات دارای تست زیست سازگاری هستند. بر این اساس تماس بدنی با آن ها منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک نشده و کاملاً ایمن هستند. این فلزات به راحتی با بدن سازگار شده و پس از مدتی سلول های استخوان ساز، پایه ایمپلنت را به استخوان فک جوش می دهند که حدود 3 تا 4 ماه زمان می برد. پس از آن ایمپلنت کاشته شده تبدیل به یک ریشه دائمی شده و آماده جایگذاری قسمت تاج و روکش است.
ایمپلنت دندان شامل بدنه ایمپلنت و اباتمنت ایمپلنت است. همچنین ممکن است دارای یک پیچ تنظیم کننده اباتمنت نیز باشد. اباتمنت ایمپلنت توسط پیچ فیکساتور به بدنه آن متصل می شود. روند بهبودی این روش کاشت دندان ممکن است چند ماه یا بیشتر طول بکشد. در طول این مدت از یک روکش موقت به جای دندان برای بیمار استفاده می شود تا روند تغذیه و صحبت کردن او دچار اختلال نشود.
جنس ایمپلنت از چیست؟
کاشت دندان زمانی امکان پذیر شد که دانشمندان کشف کردند که استخوان فک به طور طبیعی به تیتانیوم متصل می شود. هنگامی که تیتانیوم یا آلیاژهای آن داخل استخوان فک قرار بگیرند، استخوان در اطراف ایمپلنت دندان رشد کرده و مانند استخوان به آنها متصل می شود. امروزه به لطف پیشرفت تکنولوژی، ایمپلنت های دندان را میتوان از مواد مختلفی ساخت که هرکدام خواص و مزایای خود را دارد. این مواد در برابر خوردگی و شکستگی مقاوم هستند. امروزه جنس ایمپلنت دندان معمولا از تیتانیوم و زیرکونیا است.
- تیتانیوم
متداول ترین جنس ایمپلنت دندانی تیتانیوم است زیرا با شرایط زیستی بدن بسیار سازگار است و دوام بالایی دارد که این ویژگی ها برای داشتن ایمپلنت دندان مادام العمر کاملا ضروری میباشد. علاوه بر این موارد، فلز تیتانیوم قیمت مناسبی دارد و در برابر سایش و خوردگی کاملا مقاوم است به همین خاطر از بین انواع ایمپلنت، بیشتر از شتر از همه محبوب است و توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار میگیرد.
- زیرکونیوم
زیرکونیا یا زیرکونیوم نسبت به تیتانیوم جدیدتر است. دندانپزشکان به افرادی که به فلز حساسیت دارند و نمیتوانند از تیتانیوم استفاده کنند، روکش زیرکونیا توصیه می شود.
با اینکه متریال مورد استفاده برای ایمپلنت دندانی، معمولا تیتانیوم و زیرکونیوم است اما از مواد دیگری هم برای ساخت این درمان استفاده می شود که البته این گزینه ها استاندارد نیستند اما اگر در مورد این مواد کنجکاو هستید، باید بگوییم که پلیمرها، سرامیک و فلزات جایگزین مانند فولاد ضد زنگ، طلا و کبالت نیز برای ساخت ایمپلنت به کار میروند.
مزایای ایمپلنت
کاشت ایمپلنت دندان دارای مزایای بسیار زیادی است که در ادامه به آن ها اشاره ای خواهیم داشت:
1. بازیابی توانایی در جویدن مواد غذایی
2. به دست آوردن زیبایی ظاهری
3. کمک به حفظ استخوان های فک و جلوگیری از تحلیل رفتن آن ها
4. حفظ سلامت استخوان فک و لثه اطراف دندان های مجاور
5. جلوگیری از نامنظم شدن و تغییر شکل دندان های مجاور
6. بهبود کیفیت زندگی بیمار
7. افزایش اعتماد به نفس بیمار به دنبال بازیابی زیبایی از دست رفته در اثر از دست دادن دندان های جلو
رایج ترین علل شل شدن ایمپلنت دندان
- شل شدن و شکستن ایمپلنت یکی از بدترین اتفاقاتی است که ممکن است برای بیمار و دندانپزشک رخ میدهد. از دست رفتن دندان کاشته شده، میتواند به دلایل زیر باشد:
- عفونت های سیستمیک که معمولاً در بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده دیده می شود.
- عفونت های موضعی در استخوان و لثه حمایت کننده از ایمپلنت.
- تاخیر در التیام و بهبود زخم ها که بیشتر در افراد سیگاری دیده می شود.
- سیگار کشیدن
عوارض و خطرات ایمپلنت دندان
همان قدر که ایمپلنت دندان بر سلامت و کیفیت زندگی بیمار تأثیر مثبت دارد، می تواند خطرات قابل توجهی برای سلامتی او داشته باشد و کیفیت زندگی و سلامت فرد را تهدید کند. عوارض ایمپلنت می تواند بلافاصله بعد از کاشت دندان یا مدت ها بعد از انجام این عمل رخ دهد. همچنین در برخی از موارد شکست ایمپلنت رخ می دهد که به اصطلاح گفته می شود ایمپلنت از دست رفته یا لق شده است. از عوارضی که به دنبال شکست ایمپلنت رخ می دهد می توان نیاز به انجام جراحی مجدد برای تعمیر یا جایگزینی آن را نام برد.
مراحل ایمپلنت
مراحل ایمپلنت دندان می تواند با توجه به تعداد دندانها متفاوت باشد. همچنین مدت زمان اجرای آن می تواند بین یک روز یا چند ماه متغیر باشد. قبل از هر چیز پزشک با بررسی گرافی، درباره طول و قطر ایمپلنت و نیاز به جراحی پیوند استخوان یا لیفت سینوس تصمیم گیری می کند. این روش درمانی معمولاً دارای سه مرحله اصلی است:
جایگذاری ایمپلنت: پزشک شما با توجه به عکس های رادیولوژی اشعه ایکس انجام شده، درباره محل دقیق قرارگیری ایمپلنت تصمیم گیری می کند. سپس استخوان فک شما را جراحی می کند.
دوران بهبود: آنچه منجر به افزایش مقاومت و استحکام ایمپلنت دندان می شود، رشد استخوان دور آن است. این پروسه، Osseointegration نامیده می شود و زمان بر است. این دوران ممکن است چیزی حدود چند ماه طول بکشد تا ایمپلنت به طور کامل به فک جوش بخورد. پس از آن نوبت به جایگذاری دندان موقت می رسد. این کار برای راحتی شما در جویدن غذا و حرف زدن انجام می شود. در نهایت جایگذاری دندان دائمی تنها در یک جلسه قابل انجام است.
جایگذاری روکش دائمی prosthesis: در این مرحله یک واحد روکش dental crown یا یک تکه دندان مصنوعی (implant-supported bridge and dentures) برای شما قالب گیری و ساخته می شود. در نهایت جایگذاری آن به روی پایه ایمپلنت دندان (implant posts) انجام می شود.
برای مطالعه بیشتر مقاله ایمپلنت چیست به اینجا مراجعه کنید.