از نظر روانشناسان اسباب بازی ها سبب پرورش قدرت ذهنی، جسمی، عاطفی و اجتماعی کودک میشود و به ایجاد ارتباط بین کودک و دنیای بیرون کمک میکند.
نکته مهم در انتخاب اسباب بازی برای کودک تناسب آن با سن و ویژگی‌های جسمی و روانی کودک است تا بتواند مفید و مؤثر واقع شود. گزینش اسباب بازی مناسب برای کودک به شکل‌گیری تمایلات عاطفی و روانی او کمک میکند و البته که خود کودک در انتخاب اسباب بازی مورد علاقه خود باید دست به آزمون و خطا بزند تا علاوه بر رشد مهارت بازی کردن قدرت تصمیم گیری و قوه تشخیص خودش را هم زمان با این موضوع رشد دهد و اگر والدین در انتخاب خود برای انتخاب راه مناسبی جهت انتخاب اسباب بازی کودک دقت نکنند موجب سوق دادن تمایلات کودک به سمت‌و‌سویی میشود که مورد انتظار آنها نبوده است.
اسباب بازی های مناسب در هر سن
تولد تا ۶ ماهگی : در این دوره کودک نیاز شدید به توجه دارد و همانطور که مشخص است با لبخند و انداختن بدن خود به این ور و آن ور میخواهد به او توجه شود و از بازیهای هیجانی که بتواند به وجد بیاید و توجه همگان را به خود جلب کند لذت میبرد.
البته حرکات آنها در ابتدا غیر ارادی است .در ۶ هفتگی نگاه می کند ، گوش می دهد ، صدا در می آورد و بدن خود را به حرکت در می آورد هماهنگی دست و چشم در هفته دهم تا دوازدهم صورت می گیرد و می تواند روی شکم بخوابد ، چنگ بزند و از حرکات انگشتان خود لذت ببرد . اول جغجغه را محکم در دست می گیرد و به طرف صورت خود می برد .در ۱۴ هفتگی است که می تواند آنرا نگه دارد و مستقیم به آن نگاه کند . حدود ۱۸ هفتگی قادر است خود را به سمت اسباب بازی بکشاند و آنرا بگیرد .و حدود ۵ و نیم ماهگی به وجود پاهای خود پی برده و با آنها بازی می کند . در این سنین مهمترین بازی با کودک ماساژ دادن اوست .
بازی های هفته اول : آرام حرف زدن با کودک ، آشنایی کودک با صوت و صداهای مختلف برای پرورش قوه تشخیص و آگاهی محیطی، صداهای مختلف در آوردن از طریق دهان ( تق تق و پخ پخ و..) ، نوازش دادن و تحریک حسی کردن
بازی های هفته دوم : روشن و خاموش کردن لامپ اتاق برای پرورش قدرت تغییر محیط و آشنایی با روشنایی و تاریکی.
هفته سوم : در تاریکی با چراغ قوه روی دیوار بازی کردن ، لب نوزاد را تحریک کردن با انگشت ، سر را آرام دور و نزدیک کردن برای پرورش جنبه هی حرکتی و جسمانی کودک که در این سن کودک کم کم شروع به الگو برداری جسمانی میکند.
هفته چهارم : حرکت جلو عقب انگشت و در پایان یک ماهگی زنگوله ای را به طرف راست و چپ بردن و صدا در آوردن از آن .
یک تا چهار ماهگی : غلغلکهای ساده کف پا و دست مثل لی لی لی حوزک ، پخش موسیقی ، آواز خواندن ، آویزه های رنگی و صدا دار درست کردن بالای تخت نوزاد ، شکلک در آوردن برای آشنایی کودک با شادی کردن و تحریک عصب های او برای شناخت محیط و لذت بردنش از فعالیت های ساده.
از سه ماهگی می توانید او را بر روی شکم خوابانده و اشیایی را کمی دور از او قرار دهید تا تلاش کند به آنها برسد که در این سن کم کم قوه خلاقیت کودک شروع به رشد و نمو میکند..
از چهار ماهگی کودک توانایی بازی با خودش را یاد می گیرد و از این سن است که می تواند دستش را به طرف چیزی که می خواهد دراز کند ، و با دو دست شیئی را بگیرد . تحریک حس لامسه مثل نرمی و زبری و سردی و گرمی و.. مهم است . از این سن بازی داله موشه باید شروع شود .
از پنج ماهگی می توانید به او غلط زدن بیاموزید .و با او آب بازی کنید .
۶تا ۱۲ ماهگی: کودک در این سن می تواند مفاهیم ساده را در ذهن نگه دارد و خودش قسمتهای مختلف بدنش و اطرافیانش را بشناسد . او از دیدن اشیاء، بررسی آنها ، گذاشتن و در آوردن آنها از جعبه و جستجو برای چیزهایی که پنهان شده اند لذت میبرد . او صدا ها را تقلید می کند و کم کم راه خواهد رفت .
اسباب بازی های مناسب ۶تا ۱۲ ماهگی : کتابهایی از جنس مقوای ضخیم و حتماً رنگی و دارای عکس های مناسب و زیبا، توپ ، اسباب بازی های متحرک ،جغجغه های پایه دار،مکعب های بزرگ و نرم ،حیوانات عروسکی ، سطل ، لیوان ،قوطی ، جعبه و… که همه این وسایل باید به گونه ای باشند که به هیچ وجه تیز و یا برنده و حتی بد رنگ نباشند چرا که کودک در این سن بسیار حساس است و چون همه این وسایل یک جنبه از الگوی رفتاری کودک است هرکدام از آن ها به او آسیب برساند در واقع کودک از یک الگو دید بدی دید بد پیدا میکند که این در سنین بالا هم ممکن است مشکل ساز شود.
۱۲ تا ۱۸ ماهگی : با تسلط به راه رفتن او دوست دارد به دنبال شما راه بیفتد و کارهای شما را تقلید کند که پر واضح است در این سن بسیار باید به رفتار و کارهایی که انجام میدهید دقت داشته باشید تا الگوی غلط و یا خطرناکی برای کودک نسازید چرا که او دارد سعی میکند با داشتن بعضی مهارتهایی که به دست آورده است از کار کردن با اشیایی که توانایی های دستی او را به کار می گیرند خوشحال شود . همچنین حالا که او بعضی کلمات را می گوید و درک می کند از گوش دادن به داستانها لذت خواهد برد که پیشنهاد میشود این داستان ها ترجیحاً جنبه طنز هم داشته باشند تا هم برای کودک دلنشین تر باشد و هم در طنز های کودکانه خلاقیت می باشد و این خود باعث رشد او خواهد گردید .
اسباب بازی های مناسب ۱۲ تا ۱۸ ماهگی : کتاب ، جعبه موزیکال ، پازلها ، وسایل نقلیه ( خصوصا جدا شونده ها ) ، لوازم رنگ آمیزی ( رنگهای خوراکی ) اسباب بازی های روی هم چیدنی ، اسباب بازی های کشیدنی ، هل دادنی، چیزهایی هستند که در این مرحله توانایی انجام آن ها را دارد .
۱۸ تا ۲۴ ماهگی : کودک تا دو سالگی اگر چه دوست دارد با دیگران بازی کند ولی علاقه ای به مشارکت با آنها ندارد و زمان طولا نی تری را با خودش و اسباب بازیهایش که به تنهایی از عهده آنها بر می آید و می تواند با آنها رفتار بزرگتر ها را تقلید کند می گذراند .
اسباب بازی های مناسب ۱۸ تا ۲۴ ماهگی : عروسکها ، اسباب بازی ها چکش کاری و ضربه زدنی ، نخ کردنی ، قابل دسته بندی ، ضبط صدا ، اسباب بازی های چرخدار و کشیدنی ، خمیر های بازی ، اسباب بازی های موزیکال ، تلفن اسباب بازی .
۲ تا ۵ سالگی : در واقع این سن آغاز فعالیت های جدی و جمعی می باشد و کودک در این سن به طور مداوم به استقلال ، کنترل زبان و مهارتهای جدید دست پیدا می کند او مفهوم احتیاط را درک نمی کند و به نظارت بیشتری نیاز دارد . او دوست دارد تا با اشیاء چیزهایی بسازد و خراب کند و چیزها را در کنار یکدیگر قرار دهد یا از هم جدا کند . او از تمام چیز هایی که توانایی های او را مورد آزمایش قرار می دهند لذت می برد . بیاد داشته باشید در تمام سنین از اسباب بازی هایی که کودک توانایی کار با آنها را ندارد نباید استفاده کرد( ماشین کنترلی و…) .
اسباب بازی های مناسب ۲ تا ۵ سالگی : پوشیدن لباس شخصیت های مختلف و ابر قهرمان ها ، اسباب بازی های ساختنی ، رنگهای لعابی ، آب رنگ ، قیچی پلاستیکی و کاغذ ، بازی های ساده ، پازلهایی با قطعات درشت ، ابزارها و لوازم خانه داری ، کارهای دست.